"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/352 E., 2022/353 K.
DAVA TARİHİ : 17.10.2011
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen araçtaki ayıba dayalı bedel iadesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesince davanın kabulüne dair İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 20.11.2009 tarihinde davalı bayiiden satın aldığı traktörün, bir süre sonra farklı yerlerinde arızalar çıktığını, yetkili servise defalarca gidilmesine rağmen tamir olmadığını ileri sürerek; ayıplı malın iadesiyle, uğradığı zararların ve yapmış olduğu masrafların tahsilini istemiş, daha sonra 07.04.2015 tarihli dilekçe ile 24.11.2009 tarihli faturada belirtilen 69.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ...vekili; davanın görevli ve yetkili olan Sakarya Adliyesi Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerektiğini, iddia edilen arızalarla ilgili ihbar süreleri geçirmiş bulunduğundan B.K.nun 198/2-3 maddesi uyarınca hak düşürücü ve ayrıca zaman aşımı itirazlarının olduğunu, bu tür davaların tüketici hakları ile ilgili olmadığını aksi halde davanın reddinin gerektiğini, davacı traktörü aldığı tarihten dava tarihine kadar kullanımdan doğan basit arızaları dışında sorunsuz kullandığını, garanti süresinin dolmasına 1 ay 2 gün kala davanın açıldığını, aküsünün bitmesinin nedeni ışıkların veya radyonun açık kalması sonucu da olabileceğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesinin 16.02.2016 tarihli ve 2011/164 E., 2016/53 K. sayılı kararı ile; davaya Tüketici Mahkemesi sıfatı ile bakılmış, uyuşmazlıkta tüketici yasası uygulanarak, davanın kabulüne, davalı bayi yönünden ise açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 16.02.2016 tarihli kararına karşı süresi içinde, davalı ... Traktör AŞ. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yapılan incelemede; Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 21.12.2016 tarihli ve 2016/24801 E., 2016/23994 K. sayılı ilamı ile; davacının, alınan traktörün iadesi ve bedelinin tahsili istemli dava açtığı, davacının traktörü mesleki amaçla edindiğinden 6502 sayılı Kanun'un kapsamında olmadığı, davaya bakmaya dava tarihi itibariyle genel Mahkemenin görevli olduğu, Tüketici Mahkemesi sıfatıyla davanın esası hakkında karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı aykırı olduğu gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1. Mahkemenin 2017/227 E., 2018/41 K. sayılı ilamı ile; davanın, traktör satış sözleşmesinden kaynaklı ve satın alınan araçtaki ayıba dayalı alacak talebine ilişkin olup davanın genel yetki kurallarına göre çözümlenmesi gerektiği, HMK 6 ncı maddesi gereğince genel yetkili Mahkemenin davalı kişinin yerleşim yeri olduğu, davada yetkili Mahkemenin davalı ... Traktör A.Ş.’nin ikametinin bulunduğu Sakarya Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle, davanın yetkisizlik nedeniyle reddine dosyanın Sakarya nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, dava konusu talebin satış sözleşmesinden kaynaklı para alacağına ilişkin olduğu, Türk Borçlar Kanunu'nun 89 uncu maddesi gereğince para borcu alacaklıya götürülerek ödenmesi gereken borçlardan olduğundan, davacının yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili olduğu, davacının yerleşim yerinin Derik ilçesi olduğu, Mahkemece işin esasının incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yetkisizlik nedeniyle davanın reddine karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile hükmün kaldırılmasına karar verilmiştir.
2. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu traktörün garanti süresi içerisinde çeşitli nedenlerle arızalandığı, yetkili serviste yapılan müdahalelere ve tamiratlara rağmen dosya kapsamında temin edilen bilirkişi raporlarına ve servis kayıtlarına göre halen ayıpların devam ettiği, söz konusu ayıpların 6 farklı yerde bulunduğu ve üretim kaynaklı olduğunun sabit olduğu, davalı üretici şirketin ayıptan sorumlu olduğu gerekçesiyle, ... Traktör İş ve Tarım Makinaları Sanayi Ticaret ve ... Şirketi yönünden açılan davanın kabulüne, aracın iadesi ile ayıplı mal bedeli olan 69.000,00 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ayıplı aracın davalı tarafa teslimi tarihinden itibaren başlamak üzere işbu ayıplı mal bedeline yasal faiz uygulanmasına, ... Traktör İş ve Tarım Makinaları Sanayi Ticaret ve ... Şirketi Bayisi yönünden ise davanın açılmamış sayılmasına, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı ve davalı ... Traktör A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; traktörün fatura bedlinin günümüz şartlarında çok düşük kaldığını, günümüz şartlarına göre bedelin belilenmesi gerektiğini, dava tarihinden itibaren faiz uygulanması gerektiğini belirterek hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili; önceki beyanlarını tekrarla, karar celsesinde mazeretli oldukları halde sözlü yargılamaya geçildiğini, Yargıtayın elattığı dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kaldırılmasının mümkün olmadığını, yetkisizlik kararının bam tarafından kaldırıldığını, davanın, davalının faaliyet yerinde açılması gerektiğini, davacının traktörü bayiden aldığından bayinin sorumlu olduğunu, davacı tarktörü ... Bayii Şeyhmus Yaşinden satın aldığını beyan ettiğini, davanın müvekkili yönünden husumetten reddinin gerektiğini, davacının onarım talep ederek seçimlik hakkını kullandığını belirterek hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çiftçilikle uğraşan davacının işlerinde kullanma amaçlı satın aldığı traktörün ayıplı olduğu iddiasına dayalı bedel iadesi isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
818 sayılı Borçlar Kanunu'nun ayıba karşı tekeffül hukuki kurumunu düzenleyen 194 üncü ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına göre, Mahkemece, bozma ilamına uyulmasına karar verilerek bozma ilamı doğrultusunda karar verildiği, bilirkişi raporunda dava konusu traktörde imalat hatası bulunduğunun belirtildiği, raporun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, kararda ve gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, anlaşılmakla; taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalılara yükletilmesine,
Fazla alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.