"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı .... vekili tarafından duruşma istemli, davacı vekili tarafından duruşmasız temyiz edilmekle kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 28.05.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davalılar .... ve diğerleri vekili Avukat ...'nın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili, 08.07.2012 tarihinde davalılar tarafından imalatı ve satışı yapılan patoz makinesinin yakınlarında bulunduğu esnada, makinadan kopan parçanın murisleri Turgut Aldemir'e isabet etmesi neticesinde şahsın ölmesi nedeniyle açılan ceza davasında, dava konusu olayda patoz makinesi üreten şirket ile bu patoz makinası üretiminde parça desteği sağlayan şirket yetkililerinin cezalandırılmasına karar verildiğini belirterek, ceza dava dosyasında alınan raporda, olaya neden olan patoz makinasının kayış kasnağındaki volanın hatalı imalat olduğunun tespit edildiğini ileri sürerek; müteveffanın ölümünde kusurları bulunan davalılar aleyhine, müteveffanın eşi ve çocukları lehine fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 45.000,00 TL (her bir davacı için 15.000,00 TL) maddi, 150.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiş, 07.05.2014 tarihli dilekçe ile maddi tazminata ilişkin talebini ... için 391.262,96 TL, Umut Adar Aldemir için 63.474,27 TL, Barış Ekin Aldemir için 121.932,67 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... ve Dedeler Döküm şirketi vekili; Konya Mahkemelerinin yetkili olduğunu, ...'nin bu davada husumet ehliyetinin bulunmadığını, ceza yargılamasında verilen HAGB kararının kesin bir mahkumiyet olmadığını, ceza yargılamasında alınan bilirkişi raporunun hukuk hakimini bağlamayacağını, raporun yetersiz olduğunu, tek taraflı volan kırılmasının imalat hatası olmayacağını, talep edilen tazminatın fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalılar ... ve ... Ltd. Şti. vekili duruşmadaki beyanında davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 10.02.2015 tarihli ve 2013/291 E., 2015/44 K. sayılı ilamı ile; 27.01.2014 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak maddi tazminat talebi yönünden davanın kabulüne, manevi tazminat talebinin ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen karara yönelik süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 04.07.2017 tarihli 2016/31224 E., 2017/8053 K. sayılı kararıyla, çelişkili karar verildiği gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin 07.03.2018 tarihli 2017/181 E., 2018/108 K. sayılı kararıyla; 27.01.2014 tarihli, bilirkişi raporunda ileri sürülen kusura ilişkin belirlemeler esas alınarak davanın kısmen kabulüne dair verilen karara yönelik süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 17.12.2019 tarihli 2018/5707 E., 2019/12687 K. Sayılı kararıyla; hükme esas alınan bilirkişinin uzmanlık alanının Ankara Adalet Komisyonu bilirkişi listesine göre “İnşaat Teknikeri” olarak kayıtlı bulunduğu, dava konusu olayın patos makinesi kaynaklı olduğu düşünüldüğünde uzmanlık alanı gereğince bu bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulmasının mümkün olmadığı, o halde, Mahkemece, Ankara’da yerleşik ve bu konuda rapor düzenlemeye ehil ve donanımlı eğitmenlerin bulunduğu teknik bölümlere haiz bir üniversiteden temin edilecek konularında uzmanların bulunduğu, akademik kariyere sahip 3 kişilik yeni bilirkişi kurulundan, tüm dosya kapsamı değerlendirilmek suretiyle, teknik verileri gösterir, bu verileri yorumlar mahiyette ve bu yorumların nedenlerini açıklayıcı, taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli, taraf itirazlarını karşılar nitelikte rapor alınarak sonucuna göre hüküm tesisi gerektiği, ayrıca davalılar ... ve ...’in şahsi kefaletleri olup olmadığı araştırılmaksızın tüm davalıların sorumlu tutulmuş olmasının da usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçeleriyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 29.12.2020 tarihli kusura ilişkin bilirkişi raporu ile destekten yoksun kalma zararı tanzimi için alınan aktüerya ve hesap bilirkişi tarafından düzenlenen 25.04.2014 tarihli rapor hükme esas alınarak davacıların maddi tazminata yönelik taleplerinin davalı Dedeler Döküm Şirketi yönünden kabulüne, davacı ... için 391.262,96 TL, davacı Umut Adar Aldemir için 63.474,27 TL, davacı Barış Ekin Aldemir için 121.932,67 TL maddi tazminatın olay tarihi olan 08.07.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine, davacıların manevi tazminata yönelik taleplerinin kısmen kabulüne, davacı eş ... için 20.000,00 TL, davacı çocuk Umut Adar Aldemir için 10.000,00 TL, davacı çocuk Barış Ekin Aldemir için 10.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Dedeler Döküm şirketinden tahsili ile davacılara verilmesine, davalılar ... ve ... yönünden husumet yokluğu nedeniyle, davalı ... Tarım şirketi yönünden ise olayda kusurunun bulunmaması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Dedeler Döküm şirketi vekili ve davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili; dosyaya sunulan 29.12.2020 tarihli kusur bilirkişi raporunun dosyada ihtiyaç duyulan yeterli incelemeyi içermekle birlikte, kişilerin tek tek kusur oranı ve sebepleri yönünden yeterli açıklıkta olmadığını, davalılar arasındaki kusur ve sorumluluk oranlarının kendilerinin iç ilişkileri olduğunu, müvekkillerini ilgilendiren bir husus olmadığını, bütün davalıların müteselsilen ve müştereken sorumlu olduğunu, bütün davalılar yönünden kabul kararı verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı Döküm şirketi vekili; davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, davacı ile müvekkil şirket arasında alım satıma dair akdi ilişkinin olmadığını, müvekkil şirketin, döküm imalatı yapan bir şirket olup herhangi bir tarım makinesi üretmediğini, diğer davalı ... Tarım şirketinin müvekkil şirkete volan siparişi verdiğini ve söz konusu volanın ham olarak müvekkil şirket tarafından üretildiğini, volanın müvekkil şirketten alındıktan sonra delme ve diğer çok sayıda işlemden geçirilerek kazada bahsedilen tarım makinesine takıldığını, bilirkişi raporunda bilimsel tespitlere yer verilmediğini, patoz makinesinin maksimum 1600 devir ile çalıştırılması gerekirken bilirkişi raporlarından da tespit edileceği üzere 3000 devir ile çalıştırıldığını, patoz makinesinin, rutin bakımları ile yedek parçalarının kontrollerinin yapılıp yapılmadığı hususuna değinilmediğini, patoz makinesinin kullanımı sırasında tüm güvenlik önlemlerinin alınıp alınmadığının değerlendirilmediğini, kazanın makinenin yüksek devirde çalıştırılması nedeniyle kullanımdan kaynaklı meydana geldiğini, patoz makinesinin kullanıcısı tarafından gerekli güvenlik önlemlerinin alınmadığını, hesap bilirkişi raporunda hesaplamaya esas alınan verilerin hatalı olduğunu, davacı eş ...'in İl Milli Eğim Müdürlüğünde memur olduğunu, SGK tarafından davacılara ödeme yapılıp yapılmadığı hususunun araştırılmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... Şirketinin patoz makinesinin üreticisi, diğer Dedeler Döküm Şirketinin volan parçasının imalatçısı olduğu ve çalışır vaziyetteki patoz makinesinden kopan parçaların ölüme sebebiyet vermesi nedeniyle uğranılan maddi-manevi zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6098 sayılı TBK'nın 55 inci maddesi.
2.6098 sayılı TBK'nın 56 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle uyulmasına karar verilen bozma ilamı doğrultusunda alınan bilirkişi raporunda meydana gelen kazanın gerçekleşme şekli dikkate alındığında hem dönme momenti hem de titreşim kaynaklı yüklere dayanmak üzere imal edilmesi gereken pik döküm volanın dağılmasının, imalat hatası kaynaklı ortaya çıkan mikro çatlakların her bir kullanımda volan gövdesinde ilerlemelerinin neticesinde gerçekleştiği, kazanın meydana gelmesinde volan parçası imalatının ve dolayısıyla imalatçısının etkili olduğu, patoz makinesi imalatçısı diğer şirketin kusurunun bulunmadığı hususunun belirlendiği, aktüerya bilirkişi raporundaki hesaplamaların yerinde olduğu gözetildiğinde taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 439 uncu maddesi gereğince ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,28.05.2024 tarihinde oy biriliğiyle karar verildi.