"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/9 E., 2022/269 K.
KARAR : Davanın kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı ...
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı ... vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı ... Cirnavuk'tan satın aldığı 350 adet keçiyi... İl Tarım Müdürlüğü'nden aldığı menşei belgesi ile Arapgir ilçesine naklettiğini ve İl Tarım Müdürlüğü'nce aşılandığını ancak öncesindeki veba hastalığı ve aşının da etkisi ile keçilerin öldüğünü ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 8.800 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah ile talebini 45.795 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili; davacının, hayvanların taşınmasına ilişkin mevzuata uygun hareket etmediğini, kusurlarının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... Cırnacuk; yargılama sırasında verdiği beyanlarda hayvanların davacının elindeyken hastalandığını, kusuru ve sorumluluğu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13.10.2015 tarihli ve 2013/720 E., 2015/428 K. sayılı ilamı ile; ıslah edilen talep esas alınarak, davanın kabulüne 45.795 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKI YARGILAMA SÜRECI
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karsı davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (kapatılan)13. Hukuk Dairesi'nin 29.05.2018 tarih, 2017/811 E., 2018/6327 K. sayılı ilamı ile; bozmadan sonra ıslah yapılması mümkün olmadığından davacının ıslahtan önceki talebi dikkate alınarak hüküm kurulması gerekirken mahkemece yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması nedeniyle bozulmasına karar verilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemece bozmaya uyularak 18.04.2019 tarih ve 2018/491 E., 2019/211 K. sayılı ilamı ile; davanın kabulüne, 8.800 TL'nin dava tarihinden (24.08.2011) işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
2. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalılar temyiz isteminde bulunmuşlardır.
3. Dairenin 23.11.2020 tarihli ve 2020/12073 E., 2021/11889 K. sayılı ilamıyla " 1- Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle karar başlığında... İl Tarım Müdürlüğü ve Arapgir İlçe Tarım Müdürlüğü’nün davalı olarak gösterilmesinin mahallinde talep halinde her zaman düzeltilebilecek maddi hata olduğunun anlaşılmış bulunmasına göre davalıların aşağıdaki bentin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davalıların hükmedilen faize yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; HMK’nın 26. maddesi hükmüne göre, mahkeme tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlıdır. Kural olarak mahkemenin talepten fazlasına veya başka bir şeye hükmetmesi olanak dışıdır. Öğreti ve uygulamada taleple bağlılık olarak adlandırılan bu kural sadece sonuç istem yönünden değil, sonuç istemi oluşturulan her bir alacak kalemi yönünden de uygulanır. Dosyanın incelenmesinde davacı vekili tarafından dava dilekçesinde alacağa faiz işletilmesine yönelik talebi bulunmamasına rağmen ilk derece mahkemesince hükmedilen alacağa dava tarihinden itibaren yasal faize hükmedildiği anlaşılmaktadır. O halde, mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular dikkate alınarak, taleple bağlılık kuralına aykırı olacak şekilde talep aşılmak suretiyle hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3-..her ne kadar mahkemece bozma kararına uyularak davanın ıslah edilmemiş hali ile kısmen kabulüne
karar verilmiş ise de; usule ilişkin olan hükümlerin derhal uygulanması gerektiği gözetilerek, 28.07.2020 yürürlülük tarihli 7251 sayılı Kanun ile değişen 6100 sayılı HMK'nın 177/2 inci maddesi ile Yargıtayın bozma kararından sonra tahkikata ilişkin bir eylem yapılması halinde, tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabileceğine dair açık düzenleme yapıldığı gözetilerek usule ilişkin kazanılmış hakkın istisnası niteliğinde yasa değişikliği uyarınca davacının ıslah dilekçesinin kabul edilmesi gerekmekte olup verilen kararın bu yönden bozulması gerekmektedir." şeklinde davacı ... davalılar yararına karar bozulmuştur.
4. Mahkemece bozmaya uyularak verilen mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı ...'den satın aldığı 350 adet keçinin... ilinden Arapgir ilçesine nakli sırasında hayvanların... ilinde... İl Tarım Müdürlüğü veteriner hekimi tarafından en son 13.06.2011 tarihinde muayene edilerek sağlıklı olduklarının tespit edildiği, ardından Arapgir İlçe Tarım Müdürlüğü veteriner hekimi tarafından Arapgir ilçesinde de 19.06.2011 tarihinde muayene edildiğini ve burada da sağlıklı olduklarının bildirildiği, sonrasında ise hayvanlarda ölümlerin baş gösterdiğini bu durumun dosya kapsamı ve 30.10.2014 tarihli bilirkişi heyeti raporu ile sabit olduğunu, davacının 71 adet küçükbaş hayvanına isabet eden miktarda zararının bulunduğu kanaatine varıldığı, davacının meydana gelen zararında davalı gerçek kişi ve davalı müdürlüğün (bakanlığın) eşit oranda kusurlu olduğuna yönelik 05.05.2015 havale tarihli bilirkişi heyeti raporunun hükme esas alındığı, 05.08.2015 tarihli ıslah dilekçesi ve yine aynı tarihli ıslah harcının yatırıldığına ilişkin makbuz gözetildiğinde davacı tarafın davasını hem harca esas değer hem de faiz talebi olmak üzere bu tarih itibariyle ıslah ettiğinin anlaşılmış olması nedeniyle, HMK'nın 177/2. maddesi doğrultusunda usulü kazanılmış hak kapsamında kalmayan davacı ıslahına itibar edilmesi gerektiği, ıslah dilekçesinde ıslah tarihinden itibaren faiz talep edildiğinden bu hususa ilgili hüküm fıkrasında ayrıca yer verildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, 45.795 TL tazminatın 36.995 TL’lik kısmının ıslah harcının yatırıldığı tarih olan 05.08.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, bakiye kısmının ise faiz işletilmeksizin dosyanın davalıları olan ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Basvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 20.10.2022 tarihli ve 2022/6507 E., 2022/8063 K. sayılı ilamıyla Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Basvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı ... vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; davacının vebadan telef olduğunu iddia ettiği hayvanların davalının hayvanları olmadığını, telef olan hayvanların kulak küpeleri takılı iken vebadan telef olduklarının tespitleri
yapılmadığını, kulak küpelerinin ibraz edilmediğini,...'te ki işletmelerde aynı veya yakın dönemde bu hastalık olmadığı gibi sadece davacının hayvanlarında olduğundan bu mikropları davacının yedinde veya kendisinin yaptırdığı aşıya dayalı kaptıklarını, davalının sattığı hayvanların denetimi yapılarak verildiğini, bu keçilerin...'ten ...'ya nakil için yasal zorunluluk olan menşei belgesinin... İl Tarım Müdürlüğü tarafından düzenlendiğini, hayvanların hasta oldukları, yapılan aşı ile hayvanların dirençlerinin iyice düştüğünün veteriner tarafından tespit edildiğini, 50 adet hayvan telef olduğu halde bunların kulak küpeleri yani kimliklerinin tespit edilmesi gerekirken bunun yapılmadığını, dava tarihinden itibaren faize hükmedilmemesi gerektiğini, tanık beyanları ile satılan keçilerin teşhis ve tanıma olanağı olmadığını, telef olan hayvanların resmi düşümünün yapılmadığını belirterek, mahkeme kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; hayvan satışından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
2. Ilgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 221 inci maddesi "Satıcı satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, ayıptan sorumluluğunu kaldıran veya sınırlayan her anlaşma kesin olarak hükümsüzdür. " şeklindedir.
2- Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3- Bundan başka, Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş olan bu kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Düzeltilmesi istenen kararın bozmaya uygun olmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, dosya kapsamına uygun bilirkişi raporuna, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine dava şartlarına, yargılama ve isbat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre de davalı vekilinin karar düzeltme talebinin reddine karar vermeyi gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDINE,
Aşağıda yazılı para cezası ile bakiye harcın karar düzeltme isteyenden mahallinde alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
AK/AZ/SD/FE