"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/178 E., 2022/221 K.
Taraflar arasındaki birleştirilerek görülen alacak davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili asıl davada, Marmaris Milli Parkı sorumluluk alanı içerisinde kalan ormanlık saha üzerinde enerji nakil hattı yapımı için Tedaş'a kullanım izni tesis edildiğini, bu saha ile ilgili işletme hakkının 13/03/2008 tarihi itibariyle davalı Aydem Elektrik Dağıtım A.Ş.'ye devredildiğini ve taraflar arasında devir sözleşmesi yapıldığını, 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ilişkin olarak davalı tarafça idareye sadece 535,40TL' lik bir ödeme yapıldığını, bu ödeme düşülerek, izin bedeline ilişkin olarak yapılan hesaplama sonucunda ilgili şirketin 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ilişkin kullanım bedellerini ve bu bedeller üzerine işletilen gecikme faizi olarak idareye 33.158,28TL.'lik bir borcu bulunduğunu, gecikme zammı ve faiz hesabına ilişkin tablonun dava dilekçesi ile birlikte dosyaya sunulduğunu, davalı şirkete bedelin ödenmediğine ilişkin çizelgenin ihtarname ile tebliğ edildiğini, buna rağmen talep edilen bedellerin davalı tarafça ödenmediğini belirterek; 2008, 2009 ve 2010 yıllarına ait tahsis bedelinin 31.12.2010 tarihinden itibaren işleyecek gecikme zammı ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, yargılama esnasında ise 16/02/2010 tarihli dilekçesiyle, 15/08/2008 tarihinden evvel izin bedellerinden Tedaş Muğla Müessese Müdürlüğü Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş’nin sorumlu olduğunu belirterek Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş.'nin davaya dahil edilmesini istemiştir.
Birleşen davacı vekili ; Marmaris Milli Parklar Sorumluluk bölgesinde yer alan Marmaris Milli Parkı sorumluluk bölgesinde yer alan Beldibi Köyü Enerji Nakil Hattı için Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.'ye kullanım izni tesis edildiğini, Tedaş ile Aydem arasında 13.03.2008 tarihinde Tadil Devir Sözleşmesi imzalandığını, aynı kullanım izni ile ilgili dosya ile birleştirilmesini istediklerini ve davanın kabulü ile 12.003,67 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, izin bedelinin hesaplanmasına dair yönetmelik hükümlerinin müvekkilleri hakkında uygulanamayacağını zira kendileri tarafından bir taahhüt senedi imzalanmadığını belirterek davanın reddini dilemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 21.11.2012 tarih ve 2011/170 E.-2012/657 K. Sayılı kararı ile; Davalı Tedaş hakkında açılan davanın HMK'nun 114/1-g ve 115/2'nci maddesi uyarınca usulden reddine, davalı Aydem A.Ş. hakkında açılan davanın esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay Kapatılan 13. Hukuk Dairesinin 18.12.2013 tarih ve 2013/18826 - 2013/31638 K. sayılı ilamı ile; davacının sair temyiz itirazları reddedildikten sonra karar "İncelenen dosya içeriğine göre, yönetmelik hükümlerinin uygulanması için gerekli bulunan izin lehdarının talebi ile buna bağlı olarak yeni taahhüt senedi düzenlenmesi şartlarının somut olayda gerçekleşmediği, hal böyle olunca tahsis bedeline ilişkin hesaplamanın taraflar arasındaki 14/01/1982 tarihli taahhüt senedine göre belirlenmesi gerektiğine ilişkin mahkemenin kabulünde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Ne var ki, 14/01/1982 tarihli taahhüt senedinin 7/a maddesinde, ilk 5 yıl için yıllık arazi tahsis bedeli belirlendikten sonra, sonraki yıllar için tahsis bedelinin gayrimenkul kira bedellerindeki artışlar esas alınarak tespit olunacağı belirtilmiş olmasına rağmen, mahkemece tahsis bedelinin tespitine esas olmak üzere, taahhüt senedinde işaret edilen artış oranları ilgili yerlerden temin edilerek, yaptırılacak bilirkişi incelemesi neticesinde hasıl olacak sonuca göre hüküm tesisi gerekirken, eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporuna itibar ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, Bozma nedenidir. " şeklinde bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen " davalı TEDAŞ hakkında açılan davanın harç yatırılmaksızın davaya dahil edilmek suretiyle davaya devam olunmasının usul hükümlerine uygun olmadığı, ayrı bir dava olarak açılmadığı gerekçesi ile dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine, davalı AYDEM Elektrik Dağıtım A.Ş. hakkında açılan davanın esastan reddine" dair karara süresi içinde davacı ve davalı Tedaş temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28/01/2021 tarih ve 2020/5013 E.- 2021/610 K. Sayılı bozma ilamı ile " Somut olayda, bozma kararı sonrası, davacı tarafından Tedaş aleyhine, Marmaris 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2015/391 esas 2015/321 karar sayılı dosya ile dava açılıp bu dosya ile birleştirilmesi talep edilmiş ve dosyanın birleştirilmesine karar verilmiş olmasına rağmen mahkemece, asıl ve birleştirilen davalar yönünden, HMK’nun 297 ve devamı maddelerinde belirtildiği şekilde ayrı ayrı hüküm kurulmamış olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. Ayrıca 6100 sayılı HUMK.'nın "hükmün kapsamı" başlığını taşıyan 297. maddesinin (b) bendinde tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile T.C. kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile adreslerinin de kararda yer alması gerektiği düzenlenmiştir. Mahkemece; gerekçeli karar başlığında birleşen dosya taraflarının da adına, adresine ve vekil bilgilerine yer verilmesi gerekirken, hükmün karar başlığı kısmında ilgililerin yer almaması da doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. " şeklinde bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, bozmaya uyularak birleşen dava yönünden de değerlendirme yapılması amacı ile dosya bilirkişi kuruluna tevdi edilmiş,Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda: davalı yanca verilen taahhütnameye uygun olarak davaya konu edilen arazi tahsis bedeli belirlenmiş, yapılan ödemeler mahsup edilmiş ve davacı idarenin kullanım bedeli alacağının bulunmadığı bildirildiği gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, bozmadan önceki temyiz nedenlerini tekrarlayarak alınan bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, rapora itirazlarıın değerlenmediğini belirterek mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; tahsis işlemi sonrasında kullanım bedeli alacağı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK.
2. 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 266 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve özellikle alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu görülmekle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple,
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Kanunu 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
6100 saylı Kanun' Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,12.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.