"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1323 E., 2022/1243 K.
BİRLEŞEN 2015/708 E. SAYILI DOSYADA
Taraflar arasında birleştirilerek görülen tazminat davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece; asıl ve birleşen 2019/854 E. sayılı davanın kısmen kabulüne, birleşen 2015/708 E. sayılı davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılardan Dicle EDAŞ vekili ile duruşma istemli olarak davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 01.10.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacılar vekili Avukat ...'ün sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 11.00'de Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı ... asıl davada; 07.09.2010 tarihinde ... Limited Şirketine ait fabrikada meydana gelen elektrik arızasını gidermek için direğe çıktığı sırada elektrik akımına kapılarak ağır şekilde yaralandığını, 15 günü yoğun bakımda olmak üzere 45 gün hastanede ve yaklaşık 6 ay civarında da evde yatmak suretiyle iş ve güçten yoksun kaldığını, vücudunun çeşitli bölgelerinde elektrik çarpması nedeniyle kalıcı yanık izleri ve uzuv kaybı meydana geldiğini, elektrik direğine herkesin kolaylıkla çıkışını engelleyecek şekilde gerekli güvenlik önlemlerini almayan davalı şirketin uğradığı zarardan sorumlu olduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak üzere,
iş göremezlik, tedavi ve estetik ameliyat giderleri için şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
2. Asıl davada verilen karardan sonra açılan ve birleştirilen 2015/708 E. sayılı davada davacı ... vekili; davalılar ... ve ... Limited Şirketinin de uğradığı zarardan sorumlu olduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak üzere, iş göremezlik, tedavi ve estetik ameliyat giderleri için şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
3. Birleşen 2019/854 E. sayılı davada ise davacılar vekili; meydana gelen olay nedeniyle davacı ...'ın meslekte kazanma gücünü kaybettiğini ileri sürerek; davacılardan ... için 60.000,00 TL, eşi Habibe için 50.000,00 TL ve çocukları ..., ..., ..., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 15.000,00'er TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... EDAŞ vekili; elektrik direğine tırmanılarak oluşabilecek kazaların önlenmesi için her türlü tedbirin alındığını, olayın davacının ihmali sonucunda meydana geldiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 15.10.2015 tarihli ve 2012/665 E., 2015/1188 K. sayılı kararıyla; aldırılan kusur raporu ve tüm dosya kapsamından elektrik arızasını gidermek için direğe çıkan davacının, dikkatsiz ve tedbirsiz davranması nedeniyle elektrik akımına kapılarak yaralandığı, kazanın meydana gelmesinde elektrik direğine korkuluk demir yaptıran davalıya izafe edilecek herhangi bir kusur bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.07.2018 tarihli ve 2016/18767 E., 2018/7462 K., sayılı ilamıyla; raporu hükme esas alınan makine mühendisi bilirkişinin konunun uzmanı olmadığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 18.11.2021 tarihli ve 2018/809 E., 2021/940 K. sayılı kararıyla; davacının elektrik akımına kapılarak yaralanması nedeniyle % 19,2 oranında meslekte kazanma gücünü kaybettiği, bilirkişi heyeti raporuna göre oluşan zarardan davalılar Dicle EDAŞ ve ... Limited Şirketinin ayrı ayrı %30, davacı ...’ın ise %40 oranında kusurlu olduğu, maddi tazminatın asgari ücret üzerinden hesaplanması gerektiği, bu şekilde davacının sürekli ve geçici işgöremezlik tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle; asıl davada geçici ve sürekli iş göremezlik yönünden maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 103.308,63 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... EDAŞ'tan tahsiline, 119.099,40 TL'lik fazlaya dair talebin reddine; davalı ...’un kusurunun bulunmadığı, diğer davalı ... Limited Şirketine yönelik davanın takip edilmediği gerekçesiyle; birleşen 2015/708 E. sayılı davanın davalı ... yönünden reddine, davalı ... Limited Şirketi yönünden açılmamış sayılmasına; sağlık bütünlüğünün bozulması nedeniyle davacı ..., eşi ve 4 çocuğunun manevi tazminat talep etme hakkı bulunduğu, ancak olay tarihinde 3 yaşında olan ...’ın babasının başına gelenleri algılayabilecek çağda olmadığı, diğer çocuk ...'nin ise, olay tarihinden sonra doğduğu, olay nedeniyle etkilenmeyeceği gerekçesiyle; birleşen 2019/854 E. sayılı davanın kısmen kabulü ile davacılardan ... için 60.000,00 TL, Hedibe için 10.000,00 TL, çocuklar ..., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 5.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... EDAŞ'tan tahsiline, davacılar ... ve ...’nin manevi tazminat taleplerinin reddine, davalı ... yönünden davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalılardan Dicle EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairemizin 23.03.2022 tarihli ve 2022/1158 E., 2022/2620 K. sayılı ilamıyla; kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre; birleşen 2015/708 E. sayılı davada, davacılar vekilinin tüm temyiz itirazları, birleşen 2019/854 E. sayılı davada ise davacılar vekilinin sair, davalı ... EDAŞ'ın tüm temyiz itirazları reddedildikten sonra; asıl davada verilen karar gerekçe ile hüküm arasında çelişki yaratılmış olması nedeniyle; birleşen 2019/854 E. sayılı dava yönünden ise davacı ... için de, babasının maluliyeti nedeniyle, somut olaya uygun bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği, ayrıca davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğu dikkate alınarak, kendisini vekille temsil ettiren davacılar yararına, ayrı ayrı vekalet ücreti takdir edilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş; bozma nedenine göre, davacılar vekili ve davalı ... EDAŞ vekilinin asıl davaya yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda maddi tazminat talebi bilirkişi raporunda hesaplanan geçici ve sürekli işgöremezlik miktar toplamı olan 104.417,67 TL olarak kabul edilmiş ve davacı ... lehine de olay tarihi olan 12.03.2010 tarihi dikkate alınarak 5.000,00 TL manevi tazminata karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacılar vekili ile davalılardan Dicle EDAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili; bozma sonrası geçici ve sürekli iş göremezlik yönünden reddedilen 117.990,36 TL tutar bakımından herhangi bir gerekçe açıklanmadığını, davacının gerçek ücreti üzerinden tazminat hesaplaması yapılması gerektiğini, Mahkemece 16.06.2006 tarihli kurs bitirme belgesi dikkate alınmadan, davacının sadece sosyal ve ekonomik durum araştırmasına dayalı matbu form ve tutanaklara göre değerlendirme yapılarak, tazminat alacaklarının asgari ücret üzerinden hesaplanmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, yine asgari ücretin 2,75 katsayısı baz alınarak hesaplama yapılması gerekirken davacının ücretinin 2,59 katsayısının baz alınarak hesaplama yapılmasının tazminat hesaplama ilke ve yöntemlerine aykırı olduğunu, asgari ücret kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davanın her aşamasında uygulanması zorunlu olup bozmadan sonra dahi asgari ücretlerde artış olmuşsa yeniden tazminat hesabı yapılması gerektiğini, 2022 yılı asgari ücret miktarı üzerinden hesaplama yapılması yönünde talepte bulunmalarına rağmen Mahkeme tarafından bu talep dikkate alınmadan 2021 yılı asgari ücret miktarına göre hesaplanan bilirkişi raporuna göre hüküm kurulduğunu, Yargıtay bozma ilamında sadece ... yönünden hüküm bozulmuş olup ... yönünden herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmadığından bozma kararının maddi hataya dayalı olduğunu, takdir edilen manevi tazminat miktarının da caydırıcı nitelikte olmadığını, eş ve çocuklar için takdir edilen manevi tazminat miktarı, reddedilen miktar üzerinden hüküm altına alınan karşı vekalet ücretini karşılayamayacak nitelikte olması nedeniyle manevi tazminat yönünden anlamsız hale geldiğini, davacılar yararına manevi tazminat yönünden takdir edilen vekalet ücretinin eksik ve hatalı hesaplandığını, ayrıca müteselsil sorumlulardan davalı ... aleyhine açılan davanın reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... EDAŞ vekili; olayda davalının sorumluluğunu gerektirecek yasanın aradığı koşullar gerçekleşmediği halde maddi tazminatın kısmen kabulüne karar verildiğini, davanın zamanaşımına uğradığını, bilirkişi raporlarına itirazlarının görmezden gelindiğini, üçüncü kişinin ağır kusuru neticesinde illiyet bağının kesildiğini, davalının her türlü önlemi aldığını, alınan tüm önleme rağmen karşı tarafın gerekli dikkat ve özeni göstermediğini, davalı kusursuz olup varsayımlara dayanılarak verilen kusurun kabul edilemeyeceğini, elektrik tesisinin teknik standartlara uygun olup periyodik bakımlarının yapıldığını, olayın meydana gelmesinde davacının kusuru dikkate alındığında hükmedilen maddi tazminatın çok yüksek olduğunu, yine hükmedilecek manevi tazminat miktarından da indirim yapılması gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, elektrik çarpması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 04.02.1959 tarihli ve 13/5 ile 09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararları,
2.Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 08.02.2022 tarihli ve 2021/(21)10-188 E., 2022/87 K. sayılı ilamı,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 10 ve 13 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan kararın bozmaya uygun bulunmasına, bozma dışında kalarak kesinleşen yönlere ilişkin yeniden inceleme yapılamayacak olmasına, davacı ...'ın asgari ücretten fazla gelir elde ettiğine dair somut delil bulunmamasına ve hükme esas alınan 23.02.2021 tarihli bilirkişi raporunun usul ve yasaya uygun olduğunun anlaşılmasına göre; davalı vekilinin asıl ve birleşen 2019/854 E. sayılı davaya yönelik tüm, davacılar vekilinin ise asıl davaya yönelik tüm, birleşen 2019/854 E. sayılı davaya yönelik aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 10 uncu maddesi; (1) Manevi tazminat davalarında avukatlık ücreti, hüküm altına alınan miktar üzerinden bu Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.(2) Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına bu Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez. (3) Bu davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur. (4) Manevi tazminat davasının, maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle birlikte açılması durumunda; manevi tazminat açısından avukatlık ücreti ayrı bir kalem olarak hükmedilir.'' şeklinde; 13 üncü maddesi ise "Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (yedinci maddenin ikinci fıkrası, dokuzuncu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile onuncu maddenin son fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla,) tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. Ancak hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez" şeklindedir.
3. Buna göre; Mahkemece, davacılar lehine belirlenen nispi vekalet ücretinin, Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretin altında kalamayacağı nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru olmayıp bozmayı gerektirir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalının asıl ve birleşen davalara, davacıların asıl davaya yönelik tüm, davacıların birleşen 2019/854 E. sayılı davaya yönelik sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan Mahkeme kararının hüküm fıkrasının 3/E nolu maddesinin hükümden çıkartılmasına, yerine "Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirmekle AAÜT'ye göre 8.600,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirmekle AAÜT'ye göre 4.080,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirmekle AAÜT'ye göre 4.080,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirmekle AAÜT'ye göre 4.080,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirmekle AAÜT'ye göre 4.080,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirmekle AAÜT'ye göre 4.080,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Davacı ... Dağ kendisini vekil ile temsil ettirmekle 2022 yılı AAÜT'ye göre 5.000,00TL ücreti vekaletin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, " rakam ve ifadelerinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
17.100,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalı ... EDAŞ'tan alınıp davacılara verilmesine,
6100 sayılı Kanun'a eklenen Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
01.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.