"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1024 E., 2021/1104 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/9 E., 2021/88 K.
Taraflar arasındaki yönetim kurulu kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı tarafından Tokat İli Merkez İlçesi ........., Mahallesi .........., Mevki Organize Sanayi Bölgesi 1106 ada 28 nolu parselin dava dışı Deniz Tarım Makineleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine 25.03.1992 yılında tahsis edildiğini, davalının 05.05.2017 tarihli yazı cevabında “yapı kullanım ruhsatı” ve “işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı” alınmadığı, yazılı ve sözlü uyarılarının dikkate alınmadığı gerekçesi ile tahsis sözleşmesini iptal ettiğini, davacıya herhangi bir yazılı veya sözlü bir bildirim yapılmadığını, usul ve yasaya aykırı bir şekilde ve taraflarına tebligat yapılmadan sözleşmenin iptal edildiğini öğrendiklerini, tahsis sözleşmesi iptal edilen iş yerinin %40 oranında hissesinin davacıya, %60 oranında hissesinin de kardeşi olan dava dışı ...e ait olduğunu, davacının kardeşinin hissesini satın almak için hissesi değerinde OSB birim fiyatı üzerinden anlaştığını ve ödeyeceğini beyan ettiğini, anılan yer ile ilgili olarak ortaklığın feshi davasının devam ettiğini, işlemin iptali için Tokat İdare Mahkemesinde açılan 2017/361 E., 2017/864 K. sayılı davada görev yönünden red kararı verildiğini ileri sürerek; 29.01.2015 tarihli toplantı karar tutanağında 125 karar numaralı davacıya ait şirket lehine yapılan tahsisin iptali işleminin iptalini, işlemin yürümesinin durdurulması anlamında tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; taşınmazın Tokat 1. Noterliğinin 25.03.1992 tarihli ve 4573 yevmiye nolu “Satış Vaadi ile Taksitli Arsa Satış Sözleşmesi” ile Deniz Tarım Makinaları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine “Tarım aletleri üretimi ve döküm işleri” konusunda sanayi tesisi kurulup işletilmesi amacıyla tahsis edildiğini, taşınmazların tahsis amacı dışında kullanılamayacağı ve sözleşmede belirtilen süre içerisinde gerekli inşaat bitirilip, ruhsatların alınması ve sanayi tesisine işletmeye açılmasının gerektiğini, ruhsatları alınmayan ve süresi içinde işletmeye açılmayan taşınmazlar için yapılan sözleşmenin iptal edileceği ve arsanın geri alınacağının sözleşme ve talimatnamede belirtildiğini, Satış Vaadi İle Taksitli Arsa Satış Sözleşmesinde yapılması öngörülen inşaat için 06.04.1993 tarihinde yapı ruhsatı alındığını, firmanın yapı kullanma ruhsatı ve işyeri açma ve çalıştırma ruhsatını almayıp tahsis sözleşmesi ve talimatnamede belirlenen yükümlülüklerine uymayarak anılan arsayı 23 yıl alıkoyduğunu, tahsis iptal kararından önce Deniz Tarım Makinaları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına yetkilisi ... tarafından 27.01.2015 tarihli dilekçe ile ticari faaliyetlerinin olmadığı belirtilerek yapılan tahsisten vazgeçtiklerinin beyan edildiğini, davalı kurumun sözleşme ve mevzuat gereği üzerine düşen bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini, davacı tarafı zarara uğratacak hiçbir işlem yapmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Tokat 1. Noterliğinin 25.03.1992 tarihli düzenleme şeklindeki sözleşme ile dava konusu edilen yerin dava dışı Deniz Tarım Makineleri Sanayi Ticaret Limit Şirketi adına tahsis kararı verildiği, sözleşmenin 6 ncı maddesinde "Alıcı sözleşmenin imza tarihinden itibaren bir yıl içerisinde inşaata başlamaz, üç yıl içerisinde tesisi işletmeye açmazsa satıcı yukarıda hallerin her birini sözleşmenin feshi ile arsayı geri almak için kafi sebep sayar." düzenlemesinin yer aldığı, davalı tarafından muhtelif tarihlerde tahsisin iptal edileceği hususunu içerir ihtarların gönderildiği, dava dışı şirket yetkilisi ...'in dava konusu yerde işyerini çalıştıramadıklarını belirterek düzenleme yapılmasına ilişkin 25.01.2015 tarihli dilekçe sunduğu, davalının 29.01.2015 tarihli toplantı karar tutanağında 125 karar numaralı 12 nci maddede dava konusu tahsis işleminin "...Anılan tesisle ilgili yapı kullanım ruhsatı bulunmadığı, şirket tarafından üretim yapılmayıp OSB Yönetmeliği Mevzuatına aykırı olarak kiralandığı, hakkında değişik tarihlerde resmi yazı ile ve sözlü olarak defaten uyarıldığı, 29/01/2015 tarihi itibariyle anılan tesisi mevzuata uygun hale getirilmediği için OSB Uygulama Yönetmeliği'nin 108.maddesi gereğince arsa tahsisinin iptal edilerek kamulaştırmaya esas olmak üzere maddi bedelinin hesaplanarak sonraki toplantılarda konunun tekrar görüşülmesine" karar verildiği, dava konusu taşınmaz tahsisinin iptaline dair işlemin yönetim kurulu tarafından alındığı, bu konuda yönetim kurulunun yetkili olduğu, iptal kararının davacıya bildirilmediği, davacı dava konusu iptal kararından davalının 05.05.2017 tarihli 327 sayılı dava konusu taşınmaz üzerindeki yapı bedelinin şirket hissesine düşen kısmının adına açılan hesaba yatırıldığına dair bildirimle haberdar olduğu, Tokat İdare Mahkemesine işlemin iptali için 11.05.2017 tarihinde başvurup, verilen görevsizlik kararı sonrasında süresi içerisinde görevli mahkemede dava açtığından açılan davanın yasal süresinde olduğu, davalı ile taşınmaz tahsis işlemini gerçekleştiren dava dışı şirketin 04.07.2014 tarihinde ticaret sicilinden resen silinmesi sebebi ile şirket ortağı olan davacının dava konusu işlemden etkileneceği anlaşılmakla davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, iptali talep edilen işlemin davacının ortağı olduğu sicilden terkin edilen şirket ile davalı arasında yapılan arsa satış vaadi sözleşmesinin ve Organize Sanayi Bölgesi Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği'nde belirtilen hükümlere uymayarak dava dışı şirketin sözleşme tarihinden dava tarihine kadar yapı kullanma ruhsatı ve iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı alınmadığı, dava konusu edilen tesis üzerinde başka bir şirketin faaliyet gösterdiği, dava dışı şirket ortaklarından ...'in taşınmaz üzerindeki tesiste faaliyete başlanılamadığını bildirir dilekçesi ve dosya içeriğinden dava konusu tesiste dava dışı şirketin her hangi bir ticari faaliyette bulunmadığı, dava konusu işlemin 4562 sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği'ne uygun olarak tesis edildiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; tahsis sözleşmesi iptal edilen işyerinin %40 hissesinin kendisine, %60 hissesinin ise kardeşine ait olduğunu, kardeşi ile ortaklığın giderilmesi davasının görüldüğünü, kardeşinin usulsüz imzalar attığını, davalı kurum karşısında yetkisi bulunmadığını, tahsis işleminin iptali sonucunda büyük mağduriyete uğradığını, Mahkemece verilen kararın hatalı olduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı tarafından mevzuata uygun şekilde dava dışı şirket tarafından yatırım faaliyetine başlanılmaması üzerine tahsis kararının iptaline karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gibi tahsis işleminin dava dışı şirkete yapılması ve dava dışı şirketin sicilden terkin edilmesi karşısında Mahkemece verilen kararın dosyada mevcut deliller kapsamında usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, OSB yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 6 ncı maddesi.
2. Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 41 ve 111 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Dava konusu parselin, davacının ortağı olduğu ve sonrasında ticaret sicilinden resen terkin edildiği anlaşılan dava dışı şirket adına 25.03.1992 tarihinde tahsis edildiği, tahsis işleminden sonra yukarıda yer verilen Yönetmelikte verilen süre içerisinde yapı kullanma ruhsatı ve iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı alınmadığı, dava konusu edilen tesis üzerinde başka bir şirketin faaliyet gösterdiği, davalı tarafça tahsisin iptal edileceği hususunda bilgilendirmeler yapıldığı, dava dışı şirket ortaklarından ...'in taşınmaz üzerindeki tesiste faaliyete başlanılamadığını bildirir dilekçe sunduğu, Sulh Hukuk Mahkemesince taşınmaz üzerindeki yapı için belirlenen bedelin şirket ortaklarının payı nispetinde davacı adına yatırıldığı ve 29.11.2015 tarihinde tahsis işleminin iptaline karar verildiği anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usule ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.