"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, yeniden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının 10.10.2008 tarihinde Elbistan Devlet Hastanesi tarafından açılan Kalyak İhalesini kazandığını, davacının temin etmeyi taahhüt ettiği yakıtı mal alım ihale sözleşmesine uygun olarak teslim ettiğini, sözleşme ilişkisi devam ederken Kalyak fuel-oil yolsuzluğu yapıldığı iddiası ile ilgili olarak yapılan araştırma sonucu davacı şirket ortakları hakkında adli tahkikat başlatıldığını, düzenlenen iddianamede davalıya 4 nolu Kalyak teslimi taahhüt edildiği halde 6 nolu Kalyak teslim
edildiği iddiası ile edimin ifasına fesat karıştırmadan kamu davası açıldığını, bu nedenle davalı tarafından davacının hak edişlerini ödemediği gibi sözleşmeyi tek taraflı feshederek davacının verdiği 34.500,00 TL bedelli teminat mektubunu da paraya çevirdiğini, sonrasında davalının taahhüt edilen yakıttan daha düşük kaliteli yakıt teslim edildiği iddiası ile davacı aleyhine kamu zararının tazmini için tazminat davası açtığını, söz konusu davanın yargılaması sırasında davacının davalıdan hak edişi olan 202.098,99 TL'nin ödenmemesi için mahkemece tedbir konulduğunu, davacının hak edişi olan 202.098,99 TL'nin halen ödenmediğini, Elbistan 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2009/181 E. sayılı dosyasında görülen edimin ifasına fesat karıştırma davasında verilen mahkumiyet kararının Yargıtay 5. Ceza Dairesince bozulduğunu, Elbistan 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/607 E. sayılı dosyasında yargılamaya devam edilerek şirket orkakları hakkında beraat kararı verildiğini, Elbistan 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/294 E. sayılı dosyası ile herhangi bir kurum zararının oluştuğunun ispat edilemediğini ileri sürerek; davalı Kurum uhdesinde bulunan 202.098,99 TL hak edişinin ve 34.500,00 TL teminat bedeli olmak üzere toplam 236.598,99 TL'nin, teminatın paraya çevrildiği ve hak edişin ödemesinin muaccel olduğu 28.04.2009 tarihinden işleyecek ticari faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı şirket yetkilisi hakkında açılan ceza davasında Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda beraat kararı verildiği, söz konusu kararın kesinleştiği, keza davalı Bakanlık tarafından davacı aleyhine haksız eylem nedeni ile uğranılan zararın ödetilmesi istemine ilişkin dava açıldığı, davanın reddine dair verilen kararın 05.03.2019 tarihinde kesinleştiği, Elbistan 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/607 E., 205/808 K. sayılı ilamında özetle; "6 numaralı kalorifer yakıtlarının kükürt oranının belirtilen değerlerin altında olduğunun belirtildiği, nitekim dosya içinde mevcut Tubitak Mam raporunda numune yakıtın analiz sonuçlarının 4 numaralı Fuel Oil yakıtı sınır değerlerini aşmadığının görüldüğü, bu tespit doğrultusunda numune yakıtın 6 numaralı fual oil olarak satın alınması halinde, kükürt değeri ile birlikte, su ve kül miktarı, kinematik viskotize, yoğunluk, akma ve parlama noktası değerlerinin 4 numaralı fuel oilden istenen özelliklerde olduğunun görüldüğü" şeklinde belirtildiği, dolayısıyla davacı şirket tarafından teslim edilen ürünün sözleşme ile aranılan nitelikleri taşıdığının sabit olduğu gerekçesiyle; davanın kabulü, 202.098,99 TL hak edişin 28.07.2009, 34.500,00 TL teminatın 28.04.2009 tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; alacaklarına ticari faizin uygulanması gerektiğini, taraflar arasında sözleşmede temerrüt faiz oranının kararlaştırılmadığını, 202.098,99 TL hak ediş bedeline teminatın paraya çevrildiği tarihten doksan gün sonrası olan 28.07.2009 tarihinden itibaren faiz uygulanmasının da hatalı olduğunu, bu alacağa da teminatın paraya çevrildiği 28.04.2009 tarihinden itibaren faiz uygulanması gerektiğini,zira davalının teminatı paraya çevirerek sözleşmeyi feshetmesi ile birlikte alacağın da muaccel hale geldiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; davacı şirketin ortakları hakkında beraat kararı verilen ilamda dahi, davacı şirketin müvekkiline 4 numaralı fuel oil yerine 6 numaralı fuel oil sattığının ihtilafsız olduğunu, alınan bilirkişi raporu ile de 4 numaralı akaryakıt yerine 6 numaralı akaryakıt verildiğinin belirlendiğini, bu hususların sözleşmeye aykırı hareket edildiğini ispatladığını, davacı şirketin alacak taleplerinin dava tarihi itibari ile zamanaşımına uğradığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 19 uncu maddesi uyarınca taraflardan biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmenin kanunda aksine hüküm bulunmadıkça diğeri içinde ticari iş sayılacağı, aynı Kanun'un 3 üncü maddesi uyarınca davaya konu sözleşmenin tacir olan davacı için ticari iş niteliğinde olduğu, davacının avans faizi isteminde bulunabileceği gerekçesiyle; davalı tarafın başvurusunun reddine, davacı tarafın başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden davanın kabulü ile 202.098,99 TL hak edişin 28.07.2009, 34.500,00 TL teminatın 28.04.2009 tarihinden işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihale kapsamında teslim edilen yakıt nedeni ile oluşan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6102 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,10.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.