"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3269 E., 2023/66 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/1282 E., 2018/1149 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile hükmün gerekçesinin düzeltilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizce kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda Bölge Adliye Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, adli yardım talebi ile temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davacı ile davalının kardeş olduğunu, davalının muris ...’dan aldığı Mudanya Noterliği’nin 03.11.2011 tarih ve 12181 yevmiye numaralı vekaletname uyarınca murisin Bursa İli, Mudanya İlçesi...Köyü, 16 parseldeki 1/3 payını 10.11.2011 tarihinde 666,67 TL’ye Ayşe Eker isimli şahsa, yine murise ait Bursa İli, Mudanya İlçesi..........,Köyü, 183 ada, 7 parsel sayılı taşınmazı 5.000,00 TL bedelle, Mudanya Noterliğinin 18.06.2013 tarih ve 2138 yevmiye numaralı vekaletnamesi ile ...isimli şahsa sattığını, vekaleten yapılan satışta tapu kaydındaki satış bedellerinin piyasa rayiç değerlerinden çok düşük olduğunu, satış bedellerinin muris ...’a ödenmediği gibi murisin terekesinden de satış bedelinin çıkmadığını, davalının vekalet görevini ve güveni kötüye kullandığını ve murisi zarara uğrattığını belirterek fazlaya dair hakları saklı kalma kaydı ile 10.000,00 TL’nin satış tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, dava konusu taşınmazlardan ve Bursa İli, Mudanya İlçesi...Köyü, 16 nolu parselin muris ... tarafından bizzat satıldığını, vekaleten satış yapıldığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, diğer taşınmaz yönünden murisin ihtiyacı olması nedeniyle isteği ve talebi doğrultusunda satış yapılarak satış bedelinin tamamının murise teslim edildiğini, murisin taşınmazın satım bedeli üzerinde kanunun kendisine verdiği haklar çerçevesinde serbestçe tasarrufta bulunduğunu, vekalet sözleşmesinin vekil edeni ve muris arasında olduğunu, davacının alacak davası ikame etme hakkının hukuken bulunmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte muris 21.08.2013 tarihinde vefat etmiş olduğundan davacının vekalet sözleşmesinden ve miras hukukundan kaynaklanan tüm zamanaşımı sürelerinin dolduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; satış bedelleri ile taşınmaz hissesinin gerçek değeri arasında misli aşan fark bulunduğu, tanıkların davalının murisin taşınmazlarını satarak kendisine ve çocuklarına ev aldığını beyan ettiği, murisin vefatında satış bedellerinin terekede mevcut olduğunun iddia ve ispat edilemediği, davalının vekalet görevini kötüye kullandığı gerekçesiyle taleple bağlı kalınarak Bursa İli, Mudanya İlçesi...Köyü, 16 nolu parsel yönünden davanın kabulüne, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL alacağın 10.11.2011 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte, Bursa ili, Mudanya İlçesi, Yörükyenice Köyü, 183 ada, 7 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın kabulüne, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL alacağın 28.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili, dava konusu taşınmazların dava tarihine göre belirlenen bedelleri esas alınarak vekil edeni hissesine düşen miktarın belirlenmesi gerektiği, 16 parselde bu hususun hatalı hesaplandığını bu hususun düzeltilmesini gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili, istemin zamanaşımına uğradığı, vekaletin kötüye kullanılması söz konusu olmadığı gibi bu hususun ispatlanamadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 15.03.2022 tarihli ve 2020/267 E., 2022/431 K. sayılı kararıyla; Mahkemece, dava konusu taşınmazların dava tarihindeki rayiç bedellerinin talep edilebileceğinin kabul edildiği, ancak gerekçeli kararda davacının davalıdan ......,Mahallesi, 16 parsel, 1/3 hissesi için dava tarihindeki değeri dikkate alınarak miras hissesi olan 1/2 pay karşılığı 26.432,16 TL talep edilebileceğinin belirtildiği, belirtilen bu miktarın taşınmazın satış tarihindeki davacının hissesine düşen miktar olduğunu, anılan taşınmaz yönünden dava tarihi itibariyle davacının miras hissesi oranında talep edebileceği miktar 47.696,33 TL olup gerekçeli kararda çelişki yaratılması nedeniyle davacı vekilinin istinaf talebinin kamu düzeni yönünden yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, dava konusu 16 parsel sayılı taşınmazın dava tarihi itibariyle davacının miras payı karşılığının 47.696,33 TL olmasına rağmen, mahkemece dava tarihi itibariyle davacının miras payı karşılığının 26.432,16 TL olarak belirtilerek gerekçeli kararda çelişki oluşturulması nedeniyle mahkemece verilen karar usul ve yasaya aykırı olup, davacı vekilinin istinaf başvurusunun bu sebeple esas bakımından kabulü ile bu durum yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 353/1-b-2 maddesi gereğince mahkeme kararının düzeltilerek ve kazanılmış haklar da gözetilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 22.09.2022 tarihli ve 2022/4503 E., 2022/6966 K. sayılı kararıyla; "...14.02.2018 tarihli bilirkişi raporunda, taşınmazların satım tarihi ve dava tarihindeki değerlerini ayrı ayrı belirlendiği, her ne kadar bilirkişi raporuna itibar ile bu taşınmazların dava tarihi itibariyle belirlenmiş olan değerleri üzerinden hüküm kurulmuş ise de; taşınmazın, davalı tarafından üçüncü kişiye satıldığı satış tarihi itibariyle gerçek rayiç değerinin esas alınarak hasıl olacak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerektiği, kabule göre de; murisin eşi...un da veraset ilamı dosyaya kazandırılmadan mirasçıların paylarının netleştirilmemiş olmasının da doğru olmadığı..." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
C. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma Sonrası Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesince yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararıyla; dosyada bulunan ve hükme esas alınan 14.2.2018 tarihli bilirkişi raporunda bedellerin belirlendiği, anılan raporda, Bursa İli, Mudanya İlçesi...Köyü, 16 parsel sayılı taşınmazın toplam değerinin satış tarihi itibariyle 158.593,00 TL, Bursa İli, Mudanya İlçesi, Yörükyenicesi Köyü, 183 ada, 7 parsel sayılı taşınmazın satış tarihi itibariyle toplam değerinin 244.106,93 TL olduğu, davacı dava konusu taşınmazların satış tarihindeki rayiç bedellerinden hissesine düşen bedeli talep edebileceğinden dosyadaki muris Seviye ve eşi Recep’in veraset ilamları da nazara alındığında, 16 parsel sayılı taşınmaz için 26.432,16 TL, 7 parsel sayılı taşınmaz için 122,053.00 TL olacağı ancak, davacı davayı ıslah etmediğinden talep dikkate alınarak davanın kabulüne, Bursa İli Mudanya İlçesi ......, Köyü 16 parsel yönünden fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile 5.000,00 TL alacağın 10.11.2011 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Bursa İli Mudanya İlçesi Yörükyenice Köyü 183 ada 7 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın kabulüne, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL alacağın 28.06.2013 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
D. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
E. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın zamanaşımı süresi ve hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davacının talebinin esasen miras uyuşmazlığından kaynaklandığını, vekalet görevinin kötüye kullanıldığının ispat edilemediğini, bu nedenle davacı tarafın satış bedelinin düşük olmasından kaynaklı kendi saklı payında bir azalma meydana geldiğini düşünüyorsa davayı (mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten itibaren 1yıl içinde dava açmaları gerektiği bu nedenle hak düşürücü sürenin geçtiğini) mahkemenin gerekçesinde sadece satış bedellerinin düşük olmasına yer verildiğini, salt olarak bu hususun davanın kabulünü gerektirmeyeceğinin Yargıtay kararlarında açık olduğunu, davanın esası yönünden ispat edilemeyen iddialar olduğunu, dava tanığı ...'un beyanlarının dava konusu ve tarafları ile ilgisinin bulunmadığını, bu nedenle karar verilirken tanık beyanına itibar edilmesi ve gerekçe olarak dayanılmasının hukuka aykırı olduğunu, dava konusu alacak talebinin vekalet görevinin kötüye kullanılması iddiası olduğunu, vekil edeninin vekaleten yaptığı tüm işlemleri murisin sağlığında kendi talebi ve iradesi ile gerçekleştirdiğini, vekalet görevini kötüye kullanmasının söz konusu olmadığını, bunun aksini somut olarak ispat edebilecek hiçbir delilin dosyada bulunmadığını, dava açılma tarihinin davanın kötü niyetle açıldığının göstergesi olduğunu, murisin adına kayıtlı 16 adet taşınmaz bulunduğunu, vekil edeninin vekalet görevini kötüye kullanmak gibi bir iradesi olsa idi diğer taşınmazlar içinde tasarrufta bulunabileceğini, vekil edeninin satış işlemi sonrası aldığı tüm bedelleri murise verdiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, vekalet görevinin kötüye kullanıldığı iddiasıyla miras hissesine düşen miktarın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 502 ve devamı maddeleri.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 331 inci maddesi.
3. 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, kararın bozmaya uygun olmasına, murisin vefatında satış bedellerinin terekede mevcut olduğunun ispat edilemediğine, davalının vekalet görevini kötüye kullandığı ve hükme esas alınan bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun olduğunun anlaşılmasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.