"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2255 E., 2022/2679 K.
DAVA TARİHİ : 26.08.2019
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/584 E., 2020/344 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle; niteliği itibariyle duruşma istemi reddedilerek, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; 1999 senesinden beri eczacılık yaptığını, en son olarak ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... Sokak, No:14/1 adresinde ... Eczanesi adı altında sözleşmesinin bulunduğunu ve ... sistemi içerisinde olarak reçete karşıladığını, Eczacılık yapmış olduğu tüm bu süre içinde hakkında uygulanmış cezai bir işlem de bulunmadığını, 2016 Haziran itibarıyla ... sistemi içerisinde sözleşmesinin olmasına rağmen SGK'nın alacaklarını ödemediğini, devamında ise 26.01.2017 tarihi itibarıyla da sözleşmenin feshedildiğini ve sahibi olduğu ... Eczanesinin sistem dışarısına çıkartıldığını, söz konusu durumun düzeltilmesi için 30.05.2019 tarihli başvurunun 13.06.2019 tarih ve 98206689-100-E8553657 sayılı işlemle reddedildiğini, bu nedenlerle, ... Eczanesi hakkında uygulanmış olan sözleşmenin süresisiz feshinin iptaline, ... sistemine yeniden girişimin sağlanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum; dava konusu ihtilafla ilgili olarak tesis edilen işlemde Kanun ve mevzuat hükümlerine aykırılık arz eden bir husus bulunmadığını, sözleşmeli olarak faaliyet gösteren eczaneler ile ilgili olarak 23.07.2016 tarihli ve 29779 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname kapsamında 15.07.2016 sonrasında iletilen bildirimler doğrultusunda yapılan inceleme ve araştırma sonucu oluşan kanaate binaen kamu yararı ve güvenliği ile kamu zararı oluşmasına ve artmasına engel olmak amacı da gözönüne alınmak suretiyle tedbiren bazı eczanelerin ... ... erişimi engellendiğini, bu kapsamda ... Eczanesinin ... ... erişimi Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından 20.10.2016 tarihinde engellendiğini, daha sonra Kurumun Başkanlık Makamı'nın 24.11.2016 tarihli ve 6333789 sayılı ülkenin iç ve dış güvenliğini tehdit eden terör örgütleri ile bağlantılarından dolayı haklarında inceleme, soruşturma, tutuklama bulunan veya bahse konu terör örgütleri ile bağlantılı oldukları belgelenen sağlık hizmeti sunucuları ile ilgili Kuruma intikal eden bildirimler nedeniyle ... erişiminin iptal edildiğini, Kurumla sözleşmeli eczanelerin Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk ... Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün 5.1. "Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." maddesi uyarınca sözleşmelerinin fesih edilmesi talimatı gereği de 20.12.2016 tarih 6860776 sayılı yazı ile 26.01.2017 tarihi itibariyle sözleşmenin feshedildiğini, bu nedenle haksız açılan davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının Kurum işleminin iptali talebi yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk ... Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün Sözleşmenin Feshi ve Cezai Şartlar başlıklı 5.1 inci maddesinde aynen "taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." hükmüne yer verilmiş olduğundan, davalı Kurum işleminin sözleşme maddesine uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde; eldeki davanın eczacılık sözleşmesinin haksız feshinin iptali ve yeniden sözleşme yapma ve ... sistemine dahil olmak için açıldığını, sözleşme yapma ve sürdürme zorunluluğu olan hallerde fesih hakkının kullanılması veya sözleşme yapmaktan kaçınmanın hukuka aykırı olduğunu, somut olayda taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği gereği sözleşme yapma ve sürdürme zorunluluğu olan bir durumun söz konusu olduğunu, hakkında atılı suç isnadıyla ilgili olarak adli bir soruşturmanın bulunmamasını da gözeterek, davalı Kurum ile yeniden sözleşme kurulması için yaptığı başvurunun reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, taraflar arasındaki tip sözleşmeye aykırı biçimde sözleşmenin haksız olarak feshi ile yeniden sözleşme yapmaktan kaçınmanın hukuka aykırı olduğunu, protokolün 5.1 inci maddesi hükmünce süresiz fesih ve yeniden sözleşme yapmaktan kaçınmanın hakkın kötüye kullanılması olup hukuka aykırı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamına, toplanan delillere, yerel mahkeme gerekçesine, davalı Kurum tarafından protokolün 5.1 inci maddesi uyarınca sözleşmenin feshedileceğine ilişkin 20.12.2016 tarihli ve 98206689-100-E-6860776 sayılı bilgilendirme yazısının davacıya gönderilmiş olmasına, bu kapsamda 26.01.2017 tarihi itibariyle fesih işleminin başlatılmış bulunmasına, buna göre de davalı Kurumun bildirimden itibaren 1 ay sonra yaptığı sözleşmenin feshi işleminin; "Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk ... Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol" metninin, "Sözleşmenin Feshi ve Cezai Şartlar" başlıklı 5.1 inci maddesinde yer alan "taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." şartı uyarınca protokole uygun bulunmasına (Dairemizin 02.07.2020 tarihli ve 2020/1237 E., 2020/3905 K. sayılı emsal kararı), taraflar arasındaki sözleşmenin bahsi geçen protokole uygun şekilde sonlandırıldığının anlaşılmasına göre Mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmamasına göre; davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek ayrıca hakkında terör örgütüne üye olma suçundan yapılan yargılanma sonucu işbu dilekçe tarihi itibariyle ... 28. Ağır Ceza Mahkemesi 2019/526 E. sayılı dosyasından beraat ettiğini ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Kurumun eczacılık sözleşmesinin feshi işleminin iptali ve yeniden sözleşme yapma ile ... sisteminin tekrar açılmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2016 yılı ... Protokolü'nün 5.1 inci maddesinde, "Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." düzenlemesi mevcuttur.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, davalı Kurum tarafından Protokolün 5.1 inci maddesi gereğince sözleşmenin fesh edileceğine ilişkin 20.12.2016 tarihli bildirimin davacıya gönderilmesine, 26.12.2016 tarihinde yazının tebliğ edilmesine ve 26.01.2017 tarihinde Protokolün 5.1 inci maddesi gereğince sözleşmenin fesih edilmesine, davalının Protokolün 5.1 inci maddesinde yer alan düzenlemeye uygun olarak sözleşmeyi feshettiğinin anlaşılmasına göre, davacı tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.