"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/460 E., 2021/195 K.
ASIL VE BİRLEŞEN DAVALARDA
KARAR :Asıl davanın kabulüne, birleşen davalar hakkında karar verilmesine yer olmadığına
KARAR DÜZELTME İSTEYEN :Davalı ... End.Tes. Taah.Tic.Ltd.Şti. vekili
Taraflar arasında birleştirilerek görülen alacak davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece; asıl davanın kabulüne, birleşen davalar hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalılardan...Yapı End.Tes.Taah.Tic. Ltd. Şti ve ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalı ... End.Tes.Taah.Tic. Ltd. Şti vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacı ... Ltd.Şti ; davalı ... Ltd. Şti. ve dava dışı ... Ltd. Şti. ile birlikte ve hisseleri eşit olacak şekilde dava dışı Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile verilen işin gerçekleştirilmesi amacıyla adi ortaklık ilişkisi kurduklarını, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Genel Müdürlüğü tarafından yapılan eksik ödeme nedeni ile açtıkları alacak davasında verilen kabul kararının icraya konulması neticesinde, davalılardan Avukat ... ve yetkili ...'ın birlikte hareket ederek 293.780 TL'yi icra veznesinden çektiklerini, şirkete herhangi bir ödeme yapmadıklarını ileri sürerek; 1/3 hissseye düşen 97.959 TL'nin icradan çekildiği tarihlerden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan ortaklaşa ve zincirleme olarak tahsilini talep etmiştir.
2. Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 07.03.2011 tarihli ve 2010/14766 E. 2011/3408 K sayılı ilamı sonrasında birleşen 2008/226 E sayılı dava ile davacı ... Ltd Şti tarafından davalılar...Yapı End.Tes.Taah.Tic.Ltd.Şti ve ... aleyhine, yine birleşen 2009/368 E sayılı dava ile davacılar...Ltd.Şti. ve ... Ltd.Şti tarafından davalılar...Yapı End.Tes.Taah.Tic. Ltd. Şti, ... ve ... aleyhine açılan davalarda; aynı vakıaya ilişkin olarak ortaklıktan kaynaklı 97.959 TL alacağın davalılardan tahsili talep edilmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl ve birleşen davalarda davalı ... End.Tes.Taah.Tic. Ltd. Şti; davacı şirket ile ... San. Tic. Ltd. Şti.’nin ekonomik nedenleri gerekçe göstererek ortaklıktan ayrıldıklarını, adi ortaklığın feshedilip ihaleye konu işin bizzat kendisi tarafından gerçekleştirildiğini savunarak, davaların reddini istemiştir.
2.Asıl ve birleşen davada davalı ...: adi ortaklığın tarafı olmadığını, vekalet gereğince vekil olarak hareket ettiğini ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
3.Asıl ve birleşen davada davalı ...; davacı şirket tarafından davalı ...'ya verilen vekalete dayalı olarak davalı ...'nın kendisine vekalet verdiğini, Avukat olarak icra dairesinden tahsil ettiği bedeli vekalet çerçevesinde davalı ...'ya verdiğini, husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 11.06.2008 tarihli ve 2007/32 E. 2008/263 K. sayılı kararıyla; icra dosyalarına yatan paraların davalılarca çekildiği ancak kime verildiğinin belli olmadığı fakat davacıya herhangi bir ödemenin de yapılmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, 97.959 YTL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak icradan çekildikleri tarihten geçerli olmak üzere işletilecek reeskont faizi ile birlikte davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalılar ...,...Yapı ve End. Tes. Ltd. Şti. Ve ... tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 07.03.2011 tarihli ve 2010/14766 E. 2011/3408 K. sayılı ilamıyla; mahkemece dava dışı ortak ... ve Taşımacılık Tic. San. Ltd. Şti.'nin davaya taraf olarak katılımı sağlanarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
3. Mahkemenin 2008/226 E. Sayılı dosyası 13.10.2011 tarihinde bu dava ile birleştirilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 20.12.2011 tarihli ve 2011/368 E. 2011/510 K. sayılı ilamıyla; asıl dava yönünden; davanın davalı ... Ltd. Şirketi yönünden kabulü ile, 97.559 TL 'nin icradan çekildiği tarihten itibaren işletilecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı ... Nak. Ltd. Şirketine verilmesine, davalılar ... ve ... yönünden davanın reddine, birleşen dava yönünden; davanın davalı ... Ltd. Şirketi yönünden kabulü ile, 97.559 TL'nin icradan çekildiği tarihten itibaren işletilecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı ... Ltd. Şirketine verilmesine, davalılar ... ve ... yönünden davanın reddine dair verilen karara karşı, süresi içinde davalılardan...Yapı End.Tes.Taah.Tic.Ltd.Şti., davacılar ... Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti., ... ve Taşımacılık Tic. San. Ltd. Şti. temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 09.10.2012 tarihli ve 2012/2258 E. 2012/6872 K. sayılı ilamıyla; dava konusu olayda sözleşmede tasfiye ile ilgili özel bir hüküm bulunmadığından tasfiyenin Borçlar Kanunu'nun 539 uncu ve devamı maddelerine göre yapılması zorunlu olduğu, Mahkemece uygulanan yöntemin Borçlar Kanunu’nun adi ortaklığa ilişkin hüküm ve düzenlemelerine aykırı olduğu gerekçesiyle karar bozulmuştur.
3. Mahkemenin 2009/368 E. Sayılı dosyasının 19/03/2013 tarihinde bu dosya ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
B.Üçüncü Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 20.01.2015 tarihli ve 2012/748 E. 2015/29 K. sayılı ilamıyla; davalılardan ... ve ... aleyhine açılan davanın reddine, tasfiyeye ilişkin açılan davanın kabulü ile, ...-Tır Nak. San. Ve Tic. Ltd. Şti,...Yapı End. Tes. Taah. Tic. LTD. Şti. ve ... ve Taş Tic. San. Ltd. Şti. Şirketleri arasındaki adi ortaklığın dosya içerisinde yer alan 17/07/2014 havale tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda fesih ve tasfiyesine dair verilen karara karşı, süresi içinde davacılar ... Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti., ... ve Taşımacılık Tic. San. Ltd. Şti. ve davalılardan...Yapı End.Tes.Taah.Tic.Ltd.Şti., temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 12.04.2017 tarihli ve 2016/15779 E. 2017/5091 K. Sayılı ilamıyla; mahkemece, Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 09.10.2012 tarih 2012/2258E – 6872K sayılı ilamında açıklandığı gibi 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 620 ve devamı maddelerinde düzenlenen adi ortaklık hükümleri dikkate alınarak, Türk Borçlar Kanununun 642 nci madde ve devamı hükümlerine göre tasfiye işlemi gerçekleştirilmesi gerektiği, asıl ve birleştirilen davalar için ayrı ayrı hüküm kurulmadığı gerekçeleriyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; tarafların 2002 yılında ortaklığı feshettikleri, birbirlerini ibra ettikleri, ancak...işini daha sonraki tarihte yine adi ortaklık adına aldıkları ve bu işin...şirketi vasıtasıyla ortaklık adına yapılıp, paranın da tahsil edildiği, tarafların ortaklık defterinde bu son işin belgeleri tam olarak bulunmamış ise de Vergi Dairesi ve resmi kurumlardan tamamlanarak, buradan elde edilen paranın paylaşılmadığı, tarafların iradesi fesih yönünde olduğundan, adi ortaklığın feshedildiği, ... Fabrikası işinden kazanılan ortaklığa ait para...şirketinde ... uhdesinde kaldığı gerekçesiyle asıl davanın kabulü ile,...Nakliye San Tic Ltd Şirketi, ... ve Taşımacılık Tic San Ltd Şti ve...Yapı ve Endüstri Tesisleri Taah Tic Ltd Şti. arasındaki adi ortaklığın feshine, taraflar arasında sadece...yetkilisi ...'ın şeker fabrikaları A.Ş'den tüm ortaklık adına tahsil ettiği para dışında tasfiye edilmemiş mal, alacak ve borç kalmadığının tespitine, ...Yapı ve Endüstri Tesisleri Taah Tic Ltd Şti. Yetkilisi ...'ın ortaklık defterine işlemediği, ortaklık borçlarından sonra arta kalan 232.889,31 TL'den davacıların her birine ayrı ayrı düşen 77.629,77'şer TL'nin davalı ... Endüstri Tesisleri Taah. Tic. Ltd. Şti. ve parayı uhdesinde tutan ...'dan müştereken ve müteselsilen 07/02/2007 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsiline ve davacı ... ve Taşımacılık Tic. San. Ltd. Şirketine 77.629,77 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte,...Nakliye Sanayi Ticaret Limited Şirketine 77.629,77 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak ödenmesine, birleşen 2009/368 E. ile 2008/226 E. sayılı dosyalar aynı konuda olduğundan yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl ve birleşen davada davalılar ... ve...Yapı End Tes. Taah Tic Ltd Şirketi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 20.09.2022 tarihli ve 2022/248 E., 2022/6753 K. sayılı ilamıyla; davalılar vekilinin sair temyiz itirazları reddedilerek, Mahkemenin 20.12.2011 tarihli ve 2011/368 E- 2011/510 K sayılı kararında, asıl ve birleşen 2008/226 E. sayılı davanın davalı şirket yönünden kabulüne, diğer davalılar...ve ... yönünden reddine karar verildiği, anılan kararın asıl ve birleşen davada davacılar ile davalı şirketin temyizi üzerine; Yargıtay 7. Hukuk Dairesince asıl ve birleşen davada davalılardan ... ve...yönünden davanın reddine dair verilen hükmün bozma kapsamı dışında kalarak kesinleştiği; buna rağmen Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, asıl davanın davalı ... yönünden kabulüne karar verilmesi suretiyle, davalı ...’nın usuli kazanılmış hakkının ihlal edildiği, bozma sonrası asıl davada davalı ... yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı ... End.Tes.Taah.Tic.Ltd.Şti vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı ... End. Tes. Taah. Tic. Ltd. Şti vekili; raporlar arasındaki çelişkinin ilamda dikkate alınmadığını, dosyada iki tane birbiri ile çelişen rapor olduğunu, iki rapor da birbiri ile zıt olup Mahkemenin en son raporu hangi dayanakla hükme esas aldığını gerekçesinde belirtmediğini, çelişki giderilmeden dosyanın karara çıktığını, itirazlarının dikkate alınmadığını, yapılan nakliye işleri neticesinde ortaklığın kâra geçmediğini, borca batık bir hale geldiğini, davalı ...'nın yaptığı tahsilatlar ile ortaklığa ait borçları ödediğini, bu sebeple ortaklığın ortaklara dağıtabileceği bir kârın mevcut olmadığını, yapılan ödemeler ile ilgili olarak...2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/484 E. sayılı dosyasında bulunan 03.08.2006 tarihli faturanın bu keyfiyetin ispatı olduğunu, Mahkemenin ortaklığın tasfiyesi yönündeki kararına iştirak etmekle birlikte, davacılara ödenmesine hükmedilen miktarın var olmaması sebebiyle bu yönden Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, adi ortaklığın feshi ve tasfiyesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması üzerine, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; önceki raporların tartışıldığı, itirazların nazara alındığı, bilirkişi raporunun olay ve dosya kapsamına uygun olduğu, bozma kararlarının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin davalı şirketce ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı anlaşılmakla davalı şirketin karar düzeltme isteğinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezası ile bakiye harcın karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
22.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.