"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/106 E., 2021/485 K.
KARAR : Davanın reddi
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı vekili
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın reddine, karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; katıldığı ihale sonucu davalıya bağlı Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve bağlı işyerlerinin özel güvenlik hizmeti işini alarak 170 personelle hizmet verdiğini, düzenlenen teknik ve idarî şartnameler uyarınca, 1 personel için asgarî ücretin % 100 fazlasının, 3 personel için asgarî ücretin % 60 fazlasının, 6 personel için asgarî ücretin % 40 fazlasının, 160 personel için asgarî ücretin % 25 fazlasının ödeneceğinin hükme bağlandığını, ayrıca akdedilen sözleşme uyarınca davalının asgarî ücrette meydana gelen artıştan kaynaklı olarak fiyat farkını da vereceğinin kararlaştırıldığını, davalı idarenin ödeme yaparken yeni asgari ücret üzerinden % olarak oranlama yaptıktan sonra bulacağı farkı ödemesi gerekirken, yeni asgari ücret ile eski asgari ücret arasındaki farkı ödemesi nedeniyle eksik ödeme
yaptığını belirterek fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla 20.000 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; alacağın zamanaşımına uğradığını, eksik ödeme yapılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin ayrılmaz parçası olan idari şartnamede, özel güvenlik hizmetleri kapsamındaki personele ödenecek ücretin asgari tutarının belirlenmiş olduğu, davacının da sözleşmeyi imzalamadan önce çalıştıracağı personele asgari ücretin yüzde fazlası üzerinden ücret ödeneceğini bilerek ve kabul ederek sözleşmeyi imzaladığı, sözleşmedeki ilgili düzenlemenin personele ödenecek ücretin belirlenen tutarın altında olamayacağı ile ilgili olduğu, personele asgari ücretin üzerinde ücret verilmesi şeklindeki belirlemenin farkın talep edebileceği anlamına gelmediği, davalı idarenin sözleşme gereği kendisine düşen yükümlülüğü yerine getirdiği, gerekli ödemeyi yapmış olduğu, davacının davalıdan alacağının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine, karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 29.09.2020 tarih ve 2020/4811 Esas, 2020/5114 Karar sayılı ilamıyla davacının sair temyiz itirazları incelenmeksizin alınan bilirkişi raporunda şartnamelerin dosyada mevcut olmadığının belirtildiği, taraflar arasındaki ihaleye konu şartnamelerin dosyaya getirtilmesi ile şartname ve sözleşme maddeleri ile konuya ilişkin mevzuat değerlendirilerek konusunda uzman bir bilirkişi heyetinden taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli bir rapor alınması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, bozma ilamındaki eksiklik giderilmek suretiyle alınan ve benimsenen bilirkişi raporuna göre asgari ücret farkı ile diğer ödemelerin hesaplanarak davacı yükleniye ödendiği, söz konusu yapılan asgari ücret fiyat farkı ve buna bağlı diğer ödemelerin dışında davacı yüklenicinin herhangi bir fiyat farkının davacı yükleniciye ödenmesine gerek bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 06.10.2022 tarihli ve 2022/6258 Esas, 2022/7424 Karar sayılı kararıyla "...Dava, davalının taraflar arasındaki ihale sözleşmesine aykırı şekilde yaptığı hatalı hesaplama sonucu eksik ödediği ileri sürülen asgari ücret fiyat farkının tahsili istemine ilişkindir. Asgari ücret fiyat farkının davacıya ödeneceği konusunda taraflar arasında bir ihtilaf yoktur. Uyuşmazlık, asgari ücret değişikliğinden kaynaklanan farkın nasıl hesaplanacağı noktasındadır. Davaya dayanak olan 25.12.2008 tarihli Hizmet Alımı Tip Sözleşmesinin eki olan idari şartnamenin 26.3.4. maddesinde “ihale konusu hizmetlerde çalıştırılacak işçiler için; güvenlik müdürü için brüt asgari ücretin %100 fazlası, güvenlik şefleri için brüt asgari ücretin %60 fazlası, güvenlik grup amirleri için brüt asgari ücretin %40 fazlası, güvenlik görevlilerine brüt asgari ücretin %25 fazlası ücret ödenecek olup, bu giderler teklif fiyatına dahil edilecektir.” şeklinde düzenleme mevcuttur. Taraflar arasında düzenlenen sözleşme güncel asgari ücret tabanlı bir sözleşmedir. Yasa hükmüne göre arttırılan asgari ücret, güncel asgari ücrettir. Sözleşme bedeli, çalışan personelin unvanına göre asgari ücretin %'de katları olarak kararlaştırılmıştır. Brüt asgari ücretin belirli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel asgari ücretin yüzde fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki farkın işverene maliyeti kadar hesaplanır. (Bkz. Kamu İhale tebliği, m. 83.2) Zira davalı idare de önce sözleşme hükmünü bu şekilde uygulamış daha sonra fazla ödeme yaptığı iddiası ile davacıdan ödemelerini geri istemiştir. Asgari ücret fiyat farkının sadece eski ve yeni asgari ücret arasındaki farkın ilave edilmesi suretiyle ödenmesi gerektiği şeklindeki düşünce, davacı tarafın iradesi dışında sözleşmenin tek taraflı olarak değiştirilmesi ve sözleşme bedelinden daha düşük bir bedel ödenmesi sonucunu doğurur. Bu durum sözleşme ile kararlaştırılan taraf iradelerine aykırılık teşkil eder. Hal böyle olunca eldeki davada esas alınan bilirkişi raporu eksik incelemeye dayalı olup hükme esas alınamaz. Bu durumda davalının asgari ücret fiyat farkı nedeniyle ne kadar alacağı bulunduğu yukarıda belirtildiği şekilde hesaplandıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme ve yazılı gerekçe ile davanın reddi yönünde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir..." gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; ilk derece mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve mahkeme kararının onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihaleye ilişkin ödemelerde eski asgari ücret ile yeni asgari ücret farkının % üzerinden hesabı yapılmadığı iddiasıyla eksik hakedişin ödenmesine ilişkin alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesi.
2.Kamu İhale Genel Tebliği İşçilik Maliyetleri ile Fiyat Farkı Hesabı başlıklı 83 üncü maddesinin 2 nci fıkrasındaki düzenleme şöyledir:
"Anılan Esasların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel asgari ücretin yüzde fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki farkın işverene maliyeti kadar hesaplanır. Örneğin ihale tarihindeki temelasgari ücretin 100 TL olması durumunda yüzde 30 fazla ücret alan işçi için yüzde 5’lik asgari ücret artışına göre ödenecek fiyat farkı;
Temel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 130 TL (temel asgari ücretin yüzde 30 fazlası) +30 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 160 TL
Güncel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 136,5 TL (güncelasgari ücretin yüzde 30 fazlası) +31,5 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 168 TL
Fiyat Farkı= 168 TL-160 TL=8 TL olarak hesaplanır."
3. Değerlendirme
1.İlk Derece Mahkemelerinin nihai kararlarına karşı karar düzeltme yoluna başvurulması 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesinde sayılı sebeplerinin birinin varlığı halinde mümkündür.
2.Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre uygun olduğundan kararın düzeltilmesini gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile aleyhine karar düzeltme yoluna başvurulan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin yerinde bulunmayan karar düzeltme isteminin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
13.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.