"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/449 E., 2022/841 K.
DAVALILAR : 1-..., 2-... vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 22.04.2015
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; sattığı gayrimenkulün satış bedelinden ödenmeyen 26.645 TL'nin tahsili için davalılar aleyhine icra takibi başlattığını, icra takibine itiraz edildiğini ileri sürerek; yapılan itirazın iptali ile takibin devamına ve lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 14.03.2016 tarihli ve 2015/204 E., 2016/91 K. sayılı kararıyla; davacı tarafın bildirdiği mesaj görüntülerinin taşınmaz tapu devrine ilişkin akit senedi karşısında yazılı delil olarak değerlendirilmediği, davalı tarafın tanık dinlenilmesine muvafakat etmediği, resmi senette taşınmaz bedelinin alındığının belirtildiği, böylece davacının alacak iddiasının aynı kuvvette bir delil ile ispatlanamadığı gerekçesiyle, davanın ve şartları gerçekleşmediğinden kötü niyet tazminatının reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 20.06.2019 tarihli ve 2016/28932 E., 2019/7493 K. sayılı ilamıyla; "1. Dava, harici satış sözleşmesi ile satışı yapılıp, bilahare tapu devri yapılan taşınmazın ödenmeyen bakiye bedelinin tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali isteğine ilişkindir. Davacı, mesajların bulunduğunu belirterek, mesajlardaki yazışmalara delil olarak dayanmıştır. Mahkemece, resmi senet karşısında davacı vekilinin bildirdiği mesaj görüntüleri yazılı delil olarak değerlendirilmediği gerekçe gösterilerek mesajlar üzerinde durulmadığı, diğer deliller kapsamında dosyanın ele alınıp sonuçlandırıldığı anlaşılmaktadır. 6100 sayılı HMK'nun 199.maddesinde belge kavramı ''Uyuşmazlık konusu vakıaları ispata elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film,görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcıları bu Kanuna göre belgedir.'' şeklinde düzenlenmiştir. Bu halde davacı yanca delil olarak dayanılan mesajlar 6100 sayılı HMK'nun 199. maddesi anlamında belge niteliğinde olduğunun kabulü gerekir. HMK'nun 202.maddesinde de (1)Senetle ispat zorunluluğu bulunan hâllerde delil başlangıcı bulunursa tanık dinlenebilir. (2) Delil başlangıcı, iddia konusu hukuki işlemin tamamen ispatına yeterli olmamakla birlikte, söz konusu hukuki işlemi muhtemel gösteren ve kendisine karşı ileri sürülen kimse veya temsilcisi tarafından verilmiş veya gönderilmiş belgedir.” şeklinde düzenleme getirilerek bu tür belgeler delil başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Davacı delil olarak davalı tarafından gönderilen mesajlara da dayandığından, az yukarıda açıklanan ilke ve esaslar doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre davacının sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir." gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 19.04.2021 tarihli ve 2019/950 E., 2021/279 K. sayılı kararıyla; davacı tanığının 320.000,00 TL'ye taşınmazın satımı için tarafların anlaştığını, 26.000,00 TL'nin teminat amaçlı olarak davacıya ödenmediğini, anahtar tesliminde ödeneceğini ancak ödenmediğini beyan ettiği, taraflar arasındaki resmi aktin 29.12.2013, eldeki davanın 22.04.2015 tarihli olduğu, davalının bakiye bedeli uhdesinde tuttuğu, daha sonra ödemediği hususunun davalının hilesine dayandığı, 1 yıl içerisinde eldeki davanın açılmadığı gerekçesiyle, davanın reddine dair verilen karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 23.02.2022 tarihli ve 2022/123 E., 2022/1414 K. sayılı ilamıyla, "1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, harici satış sözleşmesi ile satışı yapılıp, bilahare tapu devri yapılan taşınmazın ödenmeyen bakiye bedelinin tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali isteğine ilişkindir. Davacı, davalıya ait mesajların bulunduğunu belirterek, mesajlardaki yazışmalara delil olarak dayanmıştır. Mahkemece, davanın reddine karar verilmişse de; davacı yanca delil olarak dayanılan mesajlar 6100 sayılı HMK'nın 199. maddesi anlamında belge niteliğinde olup yazılı delil başlangıcı olduğundan ve HMK'nın 202. maddesi gereği tanık dinlenebileceğinden, bu hususların değerlendirilmesi gerekçesiyle karar bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyularak davacı tanığı ..., 19/04/2021 tarihli duruşmada; tüm tarafları tanıdığını, satış işleminde kendisininde yanlarında olduğunu, (... ...) davalının bankada borç çıkabilir diye teminat amaçlı 26 bin küsür parayı uhdesinde bıraktığını, anahtar tesliminde vereceğini söylediğini, daha sonra bu parayı vermediğini beyan etmiştir. Mahkemece, taraflar arasındaki resmi akit tablosunun 29/12/2013 tarihli, eldeki davanın ise 22/04/2015 tarihli olduğu, davalının davacıda uyandırdığı güvene karşılık bakiye bedeli uhdesinde tuttuğu, daha sonra ödemediği hususunun davalının hilesine dayandığı, dolayısıyla irade fesadı halleri olarak 1 yıl içerisinde buna dayanması gerekirken, eldeki davanın bu süreden sonra açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyulduğuna göre, artık bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma yükümlülüğü vardır. Öyle ki bozma ilamında da belirtildiği üzere, tarafların telefon mesajları yazılı delil başlangıcı niteliğinde olup, bu hallerde kanun gereği tanık dinlenebildiğine ve dinlenen davacı tanığının, davacının iddialarını doğrulayan beyanları gözetildiğinde davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde dosya içeriğine uygun düşmeyen hile nedeni ile davanın süresinde açılmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir." gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; tarafların telefon mesajları yazılı delil başlangıcı niteliğinde olup, davacı tarafın iddiasını ispatı mahiyetinde tanık dinletebileceği ve dinlenen davacı tanık beyanlarının davacının iddialarını doğrular mahiyette olduğu gerekçesiyle; davanın kabulü ile takip dosyasına yönelik itirazın iptali ile takibin devamına, alacak likit olduğundan alacak miktarının %20'si oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili ; davacının tanığının dosyaya yenilik katmadığını, tanık beyanına riayet edilmemesi ve resmi senede karşı davacının aynı nitelikte belge ile davasını ispat etmesi gerektiğini, tanık beyanlarının soyut ve mesnetsiz olduğunu, icra inkar tazminatına karar verilmesinin doğru olmadığını savunarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, harici satış sözleşmesi ile satılan ve akabinde tapu devri yapılan taşınmazın ödenmeyen bakiye bedelinin tahsili için başlatılan takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması üzerine, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Bilindiği üzere; Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, (bozma kararının kapsamı dışında kalmış olması nedeniyle) kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla kesinleşmiş, bu kısımlar lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Mahkemece uyulan bozma ilamı doğrultusunda davanın kabulüne karar verildiği, alacak likit olduğundan icra inkar tazminatına hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla; davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Mahkeme kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.