"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2083 E., 2022/1996 K.
vekili Avukat Suat Kaçmaz
DAVA TARİHİ : 11.12.2019
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/361 E., 2021/23 K.
Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile arasında taşınmaz satış vaadi sözleşmesi imzalandığını, ... bu sözleşmeye göre davacının dava konusu taşınmazı 225.000,00 TL karşılığında davalıya satmayı vaat ettiğini, davalının aynı bedel ile taşınmazı satın almayı kabul ettiğini ve taşınmazın zilyetliğinin davalıya teslim edildiğini, satış bedelinin 25.000,00 TL'lik kısmının davacıya peşin ödendiğini, kalan 200.000,00 TL'nin ise 30.04.2019 tarihinde davacıya ödenmesinin kararlaştırıldığı, satış vaadi sözleşmesinin aynı zamanda tapuya şerh ettirildiğini, davalının bu sözleşmeye rağmen satış bedelinin kalan kısmını ödemediğini ve davacı tarafından davalıya ihtar çekildiğini, ihtarnameye rağmen bakiye satış bedelinin ödenmediğini ve taşınmazın tahliye de edilmediğini ileri sürerek davalının temerrüdü nedeniyle ... 1. Noterliğinin 28.08.2018 tarih ve 07485 yevmiye nolu taşınmazın satış vaadi sözleşmesinin feshinin tespitine, satış vaadi sözleşmesine konu bağımsız bölümün tapu kaydında davalı lehine yer alan satış vaadi şerhinin terkinine, davalının dava konusu taşınmaza vaki müdahesinin men'ine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; sözleşmeye göre edimlerin karşılıklı olduğunu ancak davacının kendi edimini yerine getirmekten kaçındığını, davalının sözleşmede yapılan tutar ile evi almaya hazır olduğunu ancak daha fazlasını ödeyecek gücünün olmadığını, sözleşmede kararlaştırılan bedelden fazla bedel talep edilmesinin hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafça ... 1. Noterliğinin 02.09.2019 tarih ve 08492 yevmiye numaralı ihtarı ile satış bedelinin belirtilen hesap numarasına 3 ... günü içerisinde ödenmesi yönünde ihtar gönderildiği, davalı tarafın, parayı teslime hazır olduğunu ancak tapuda devrinin yapılmasını cevaben bildirdiği, bu haliyle uyuşmazlık konusu düzenlenme şekildeki satış vaadi sözleşmesindeki alacaklının temerrüte düşüp düşmediği hususlarında toplandığı, satış vaadi sözleşmesinin incelendiğinde ise 30.04.2019 tarihinde alacaklı tarafında 200.000,00 TL bedelin ödenmesi ve aynı tarihte borçlu tarafından taşınmazın devrinin verilmesinin kararlaştırıldığı, bu haliyle edimler karşılıklı olup davalının parayı öncesinde ödemesi sözleşmeye uygun olmadığından satış vaadi sözleşmesinin alacaklısı dosyada davalının temerrüde düşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, satış vaadi sözleşmesinde davalının sözleşmede yazılı vadede borcunu ödememekle temerrüde düştüğünü, yerel mahkemece satış vaadine konu taşınmazın davalıya teslim edildiğini, müvekkilinin edimini sözleşmeye uygun olarak yerine getirdiğinin gözden kaçırıldığını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulü ile satış vaadi sözleşmesinin feshinin tespitine, satış vaadi sözleşmesine konu taşınmazın tapu kaydında davalı lehine yer alan satış vaadi şerhinin terkinine ve davalının taşınmaza vaki müdahalesinin men'ine karar verilmesi gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki belgelere, kararın dayandığı delillere, duruşma sürecini yansıtan tutanaklara ve davacının davalıya gönderdiği ihtarnamelerde tapuyu vereceğine ilişkin herhangi bir beyanda bulunmadığı, satış vaadi sözleşmesi dikkate alındığında alıcının 30.04.2019 tarihinde bakiye 200.000,00 TL'yi ödeyeceği, satıcının ise aynı tarihte satış ve devrini yapacağına dair taahhütte bulunduğu, buna göre birlikte ifa gereği satıcının alıcı davalıyı ihtarnameyle temerrüte düşürmediği dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesi kararında, tarafların gösterdiği hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre incelenen kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı, dava ve istinaf dilekçesindeki hususları tekrar ederek davalının sözleşmede yazılı olan tarihte bakiye satış bedelini ödemeyerek temerrüde düştüğünü belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satış vaadi sözleşmesinin iptali ile dava konusu taşınmaza müdahalenin meni istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 237 nci maddesi: Taşınmaz satışının geçerli olabilmesi için, sözleşmenin resmî şekilde düzenlenmesi şarttır. Taşınmaz satışı vaadi, geri alım ve alım sözleşmeleri, resmî şekilde düzenlenmedikçe geçerli olmaz.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle feshinin tespiti istenen satış vaadi sözleşmesinde edimlerin karşılıklı olduğunun kararlaştırıldığının anlaşılmasına göre temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.