"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1059 E., 2022/1727 K.
DAVA TARİHİ : 15.09.2014
Taraflar arasında görülen alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 14 daire, 2 dükkan ve 1 ... katından oluşan binayı 01.07.2000 tarihinde ... ... Elektrik Dağıtım Müdürlüğüne kiraya verdiğini, kiralananın 2014 yılına kadar kullanıldığını, davalıya kullanıma elverişli ve projeye uygun olarak teslim edilmesi gerektiği ihtar edilmesine rağmen kiralananın hasarlı halde tahliye edildiğini, Mahkeme aracılığıyla hasar durumunun tespit edildiğini ve eski hale getirme bedelinin 94.500,00 TL olarak belirlendiğini ileri sürerek; tespit masrafları ile birlikte 95.334,50 TL'nin dava tarihinden işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili; kiralananın kiralandığı haliyle teslim edildiğini, binada herhangi bir ekleme ya da yıkım işlemi yapılmadığını, olağan kullanımdan kaynaklanan eskimelerden sorumlu tutulamayacağını, taşınmazın yaklaşık 13 yıl kullanıldığını, bu uzun sürede binanın boyasında, duvarlarında ve benzeri yerlerinde eskime meydana gelmesinin doğal olduğunu, kiralananın kiracıya teslim anındaki durumunu ispat yükünün kiraya verene ait olduğunu, tespit raporunu kabul etmediklerini, hesaplamanın fahiş olduğunu savunarak, davanın reddini talep etmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 27.01.2016 tarihli ve 2014/820 E., 2016/77 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile 95.130,70 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 20.03.2019 tarihli ve 2017/5406 E., 2019/2350 K. sayılı ilamıyla; kiralananda hor kullanım ve olağan kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasarlar yönünden ayrım yapılarak, hor kullanımdan kaynaklı olduğu tespit edilen hasarlardan kullanım süresi ile orantılı olarak yıpranma payı düşülmesi, ayrıca delil tespiti dosyasında yapılan tespit masraflarının yargılama giderine eklenmesi gerekirken esas alacağa eklenmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 12.04.2022 tarihli ve 2019/449 E., 2022/520 K. sayılı kararla; hor kullanımdan kaynaklandığı tespit edilen hasar bedelinden, kullanma süresiyle orantılı olarak yıpranma payının mahsubu neticesinde kiralananın münhasır kötü ve hor kullanılmasından dolayı ortaya çıkan zararın 78.820,00 TL olduğu, davalıların delil tespiti dosyasındaki 834,50 TL masraftan da sorumlu olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 79.654,50 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 20.06.2022 tarihli ve 2022/4438 E., 2022/5978 K. sayılı ilamıyla; davalıların sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, yargılama gideri kapsamında olan delil tespiti giderlerinin tarafların haklılık oranına göre paylaştırılması gerektiğinden bahisle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; uyulan bozma ilamınca davanın kısmen kabulü ile 78.820,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunun bozma ilamını karşılamadığı gibi denetime elverişli olmadığını, yıpranma payı oranlarının düşük belirlendiğini, ticari faize hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek, Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiralananın hor kullanımından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 316 ncı ve 334 üncü maddeleri.
2. Bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu Mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3. Bundan başka, Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş olan bu kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
01.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.