"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1104 E., 2023/1207 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/316 E., 2022/119 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; tarafların 15.03.2017 tarihinde ... Yemekleri Restaurant isimli iş yerini açtıklarını ve toplamda 91.000,00 TL harcama yaptıklarını, iş yerinin iki yıl faaliyet gösterdiğini, ilk aşamada 45.000,00 TL harcama yapıldığını, daha sonra Esnaf Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifinden çekilen 70.000,00 TL krediye istinaden davacı adına kayıtlı arsa niteliğindeki taşınmazın ipotek olarak gösterildiğini, bir yıl boyunca iş yerinin tüm iş ve işlemlerinin ortak olarak yapıldığını, gelirden ortak olarak pay alındığını ve masrafların da taraflarca ortak olarak karşılandığını, ancak bir yıldan sonra davacının hastalık nedeni ile iş yerine gidemediğini, davalı tarafça 09.03.2018 tarihinden sonra davacıya kârdan herhangi bir pay verilmediğini, uyuşmazlık nedeniyle davacının ortaklıktan ayrılmak istediğini, 29.04.2019 tarihli ihtarname ile davalıya birden fazla seçimlik hak bildirdiğini ancak davalının hiçbir talebi kabul etmediğini ileri sürerek; ortaklık konusu iş yerine yapılan masrafların ve iş yerinin değerinin tespitini, yapılacak tespitler neticesinde çıkan miktarların ortaklık payı oranında davacıya ödettirilmesini, ayrıca son bir yıl içinde elde edilen kârdan davacının ortaklık payının ödenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; tarafların açtıkları iş yerine %50 - %50 ortak olmak üzere 22.500,00 TL ödeme yapmak üzere sermaye yatırdıklarını, iş yeri kurulduktan yaklaşık bir yıl sonra davacının ev almak istediğini ve iş yeri davalı adına olduğu ve Esnaf Kefalet Kooperatifinin faizleri düşük olduğu için davacının evi ipotek edilerek Tatvan Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifinden davalı adına 70.000,00 TL tutarında kredi çekildiğini, kredinin yarısının davacı tarafa kredi borcunu ortak ödeme şartıyla verildiğini, kredi parası alındıktan kısa bir süre sonra yeterince kâr elde edilmediği gerekçesiyle ortaklığı bitirmek isteyen davacıya, iş yeri kurulurken verdiği 22.500,00 TL masrafın ödendiğini ve ortaklığın 09.03.2018 tarihinde tasfiye olduğunu, davacının ortaklıktan ayrılmak istemesinin sebebinin hastalık değil işlerin iyi gitmemesi olduğunu, ortaklığın bitirilmesinden sonra davalının yoğun çabası ve emeğinin sonucunda restoranın kâr etmeye başladığını, bu süre içerisinde davalı adına çekilen ve yarısını davalının, yarısını davacının ödemesi şeklinde anlaşılan kredinin davacı üzerine düşen kısmının da davalı tarafından ödendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasındaki adi şirketin tasfiyesi sürecinde taraflara müşterek tasfiye memuru bildirmek üzere süre verildiği, taraf vekilleri tarafından bildirilen mali müşavire dosyanın tevdii ile tasfiye işlemleri için rapor tanzim edilmesinin istenildiği, bilirkişi tarafından düzenlenen raporda adi ortaklığın tasfiye tarihi itibariyle 47.729,37 TL zararının olduğu, davalı tarafından kredi borcunun ödendiği, bu haliyle davacı tarafın davalıya 23.864,69 TL ödeme yapması gerektiğinin bildirildiği, davalı tarafından söz konusu hususta talepte bulunmadığı gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda bulunan kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının, ortaklığın bitiş tarihini 09.03.2018 olarak belirleyen ve adi ortaklık borçlarının bu tarihten sonra ödendiğini belirten 16.11.2020 havale tarihli bilirkişi raporuna itirazı olmaması ve adi ortaklığın zarar ettiğinin belirlenmesi hususları karşısında davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle; istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalı tarafa gönderilen 29.04.2019 tarihli ihtarname ile birden fazla seçimlik hak tanındığını, davalının müvekkilinin ortaklıktan ayrılırken payına düşen hisse bedelinin aynen ödendiğini ifade etmesine karşın ödeme yapıldığına dair somut bir delil dosyaya sunmadığını, mali müşavir tarafından sunulan rapora itiraz ettiklerini, demirbaşların ve eşyaların değerinin eksik tespit edildiğini, dönem kârları ve işletme değerinin tespit edilmediğini, bilirkişi raporunun hükme esas almaya elverişli olmadığını, yapılan araştırmalar sonucunda mevcut işletmenin emsali olan iş yerlerinin daha fazla kâr yaptığını, ayrıca bilirkişi raporunda sadece iş yerinde bulunan demirbaşlar ve malzemelere bir değer konulduğunu, ancak halk arasında hava parası olarak bilinen ve hukuken peştemaliye olarak tabir edilen artı değer hesaplanmadan bir sonuca gidildiğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, adi ortaklık kâr payı alacağı ile adi ortaklığın fesih ve tasfiyesi talebine ilişkindir.
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye, taraflarca itiraza uğramayan birinci aşama raporu doğrultusunda tasfiye tarihinin, adi ortaklığın mal varlığının ve borçlarının tespiti ile adi ortaklığın zarar ettiğinin anlaşılmış olmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,04.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.