"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/727 E., 2024/312 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/1084 E., 2021/1611 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin maliki olduğu ... AVM'nin inşası ve işletilmesi amacıyla dava dışı ... Yatırım İşletme A.Ş. ile 23.12.2009 imza tarihli, 23.12.2011 başlangıç tarihli ve 25 yıl süreli Yap- İşlet- Devret sözleşmesini imzaladığını, buna göre inşaatın tamamlanmasından sonra AVM'de yer alan mağazalar kiraya verilerek gelir elde edileceği, buna karşılık da işletme hakkı bedeli adı altında sabit bir bedelin müvekkiline ödeneceğini, ancak dava dışı ... şirketinin 2020 yılı Ocak ayından sonra kira bedellerini ödemek ve yönetsel işlerde sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle 10.08.2020 tarihli ihtar ile sözleşmenin tek taraflı olarak feshedilerek sona erdirildiğini, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 310. maddesi uyarınca kira sözleşmesinde kiraya veren olarak yer alındığı ve kira bedellerinin müvekkiline ödenmesi gerektiğinin davalıya bildirildiği halde muaccel kira bedelleri ve ortak giderleri ödemeyen davalının temerrüde düştüğünü ileri sürerek; davacının kira sözleşmesine taraf olduğunun ve davalının müvekkili nezdinde kira ödemekte temerrüde düştüğünün tespitine, dava tarihine kadar müvekkiline ödenmemiş kira bedelleri ve ortak giderlerin ödenmesine ve davalının taşınmazdan tahliyesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkili tarafından kiralanan mecurda Burger Kıng, Popeyes, Sbarro ve Usta Dönerci restoranları ile faaliyet gösterildiğini, Yap-İşlet-Devret sözleşmesinin (12.1) maddesi uyarınca dava dışı ... şirketiyle müvekkili arasında 24.02.2011 tarihli kira sözleşmesinin imzalandığını, sözleşme gereğince ödemelerin yapıldığını, davacıya karşı sorumluluklarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı ile dava dışı ... şirketi arasında yapılan kira sözleşmesinin halen devam ettiği, davacı ile dava dışı şirket arasında yapılan Yap-İşlet-Devret sözleşmesinin iptali ile kira sözleşmesinin feshi ve iptali konusunda verilen bir Mahkeme kararı bulunmadığı, sözleşmenin devam etmesi nedeniyle dava dışı şirketin kiraya veren sıfatını kaybetmediği, davacının kiraya veren sıfatına haiz olmadığı, kira ve ortak gider bedellerinin ödenmesi yönünde davalı tarafa çekilen ihtarın davacının kiraya veren sıfatında olmaması nedeniyle temerrüt ihtarı yerine geçmeyeceği gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalı arasında bir kira sözleşmesi bulunmadığı gibi davacı ile dava dışı ... şirketi arasındaki 23.09.2009 tarihli Yap-İşlet-Devret sözleşmesinin ayakta olduğu, davacının davalıya yönelik kiraya veren sıfatının bulunmadığı, taraflar arasında kira ilişkisi bulunmadığına göre davacının dava açma, dolayısı ile kira bedeli ve sair ödemelerin kendisine yapılmasını talep etme hakkının da bulunmadığında yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesinde, ayrıca alacak davası belirsiz alacak davası şeklinde açılmış olup, dava değeri 10.000,00 TL olarak gösterilerek açılan davada davacının harçtan muaf olması nedeni ile harç alınmamasına ve davacı ile davalı arasında herhangi bir kira sözleşmesinin olmaması nedeniyle davalı tarafından davacı tarafa ödenen kira bedeli bulunmamasına göre, her bir talep yönünden davalı lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde usul ve kanuna aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesiyle; taraf vekillerinin başvurularının esastan reddine karar verilmiş; karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkili ile dava dışı ... Şirketi arasındaki Yap-İşlet-Devret sözleşmesinin hükümlerinin yerine getirilmemesi nedeniyle feshedildiğini, fesih iradesi de birçok kez bildirildiğinden kiraya veren sıfatının tespiti talebinin reddi kararının doğru olmadığını, kira sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmeyen davalının tahliyesine karar verilmesi gerektiğini, feshin davalıya da bildirildiğini, kira bedellerinin ödenip ödenmediği hususunun yeterince araştırılmadığını, sözleşmenin (18.1.4.2.) maddesinde yer verilen "Kızılay'n sözleşmeyi feshi ile Kızılay, kiralayan sıfatı ile derhal gayrimenkulün işletmesini devralır." hüküm uyarınca müvekkilinin alacaklı ve kiraya veren sıfatını tespit ederek tahliyeye karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; müvekkili lehine takdir edilen vekalet ücretinin yıllık kira bedeli üzerinden hesaplanması gerektiğini ileri sürerek, bu yönden kararın düzeltilerek onanmasını veya bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Değerlendirme
Uyuşmazlık, davacının kira sözleşmesinin tarafı olduğunun tespiti, alacak ve temerrüt nedeni ile kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir.
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, özellikle taraflar arasında kira ilişkisinin bulunmaması nedeniyle davacının dava açarak kira bedeli ve sair ödemelerin kendisine yapılması hususunda davalıyı zorlayamayacağının ve hükmedilen vekalet ücretine ilişkin değerlendirmenin yerinde bulunduğunun anlaşılmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Fazla alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.