"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 36. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2359 E., 2024/367 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 2. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/63 E., 2021/317 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Atatürk Havalimanında üç ayrı dükkanı kiracı sıfatıyla işlettiğini, davalı DHMİ'nin İstanbul Yeni Havalimanı yapım işini ihale ile diğer davalı şirkete verdiğini, davalılar arasındaki Uygulama Sözleşmesinin (32.) maddesinde, "Atatürk Havalimanı İç ve Dış Hatlar Terminalinde Hizmet Sunan Kiracıları ve Kargo Nakliyeciliği ve Taksi Taşımacılığı Yapan Kooperatifleri Mevcut Sözleşmeleri ile Birlikte Devir Alacaktır." şeklinde hüküm bulunduğunu, sözleşmede söz konusu kiracıların hak ve yükümlülüklerinin aynen devam edeceği de düzenlenerek Atatürk Havalimanında hizmet sunan kiracıların yeni havalimanı nedeniyle mağduriyetlerinin önlenmesinin amaçlandığını, kiracı listesinin davalı DHMİ tarafından diğer davalı şirkete görevlendirme şartnamesinin 22 numaralı ekinde bildirildiğini, (32.) maddedeki düzenlemenin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 129. maddesi uyarınca tam üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğinde olması nedeniyle müvekkili şirket tarafından sözleşme hükümleri kapsamında davalı şirketten edimin ifasını ve faaliyetine uygun yer tahsisi yapılmasının ihtar edildiğini, davalı şirket ile yapılan görüşmelerden sonuç alınamadığını ileri sürerek; davalılar arasındaki sözleşmeden doğan edimin ifasına, kiralanan yerlerin tespitine, tespit edilen yerlerin müvekkiline verilmesine, tespit ve teslim edilen yerlerin rayiç aylık kira bedellerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı DHMİ vekili; davacı ile davalılar arasında bir sözleşme bulunmadığını, talep konusu hususların DHMİ tarafından gerçekleştirilmesinin söz konusu olamayacağını, davacının aktif dava ehliyetinin ve eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını, davacı tarafından işletilen yerin tahsisi ve gelirinin dava dışı TAV Havalimanları Terminal İşletmeciliği A.Ş. ye ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı şirket vekili; davacının, davalılar arasındaki özel hukuk sözleşmesine istinaden hak iddiasının "sözleşmenin nisbiliği ilkesine" aykırılık teşkil ettiğini, Atatürk Havalimanındaki kira sözleşmesinin İstanbul Havalimanı bakımından aynı şartlarla devralınması gerekeceğine ilişkin iddiaların hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davalı şirketin diğer davalı DHMİ ile iyiniyetle müzakere yükümlülüğünü yerine getirdiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu sözleşmenin (32.) maddesindeki düzenlemeden sözleşmeye dayalı olarak üçüncü kişiye talepte bulunma hakkı ve yetkisi verilmediği, davacının tarafı olmadığı, sözleşmedeki düzenlemenin de eksik üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğinde olduğu, buna göre davacı şirketin sözleşmeye dayalı olarak dava açma yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle; davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114/1-d, 115/2 maddeleri uyarınca aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş; karara karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalılar arasında yapılmış herhangi bir sözleşme bulunmadığı, üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğinde olan uygulama sözleşmesinde üçüncü kişinin ifayı isteme hakkının yazılı olarak belirtilmediği, buna göre eksik üçüncü kişi yararına sözleşme olduğu ve davacının bu sözleşmeye dayalı olarak dava açma hakkı bulunmadığı gerekçesiyle, başvurunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesindeki beyanlarını tekrar etmiş, ayrıca sözleşmede, her ne kadar, üçüncü kişinin kendi adına talepte bulunabileceği yazılı olmasa da, sözleşmenin taraflarının iradesinin bu yönde olduğunu, aksi düşüncenin sözleşmenin ve kanun koyucunun amacına ve kanunun ruhuna aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Değerlendirme
Uyuşmazlık, kiralanan yerin tespiti, teslimi ve buna göre kira bedelinin belirlenmesi istemlerine ilişkindir.
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye, davacının taraf olduğu kira sözleşmesinde kiraya verenin dava dışı, TAV Havalimanları Terminal İşletmeciliği A.Ş. olmasına, davacı ile davalılar arasında bir sözleşme ilişkisi bulunmadığının ve özellikle davalılar arasındaki sözleşme ve yazışmaların davacıya edimin ifasını doğrudan talep etme yetkisi verir nitelikte olmadığının anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,12.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.