"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/620 E., 2023/1178 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğu, davacı ... lehine hükmedilen ve temyize konu edilen toplam tutar 9.951,40 TL olup, karar tarihi itibariyle temyiz sınırı olan 12.950,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla, davalının temyiz dilekçesinin davacı ... yönünden reddine, davacı ... yönünden kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkillerinin kullandıkları 954 ve 1000 parsel sayılı taşınmazlarda, 22.07.2010 tarihinde elektrik telinin kopması sonucunda yangın meydana geldiğini, taşınmazlardaki fıstık, asma ve zeytin ağaçlarının zarar gördüğünü, delil tespiti dosyasında zararın 58.745,00 TL olarak tespit edildiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 58.745,00 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; yangının anız yakmaktan çıkmış olabileceğini, yaz dönemlerinde kuru otların kendiliğinden tutuştuğunu, çiftçilerin gereken tedbirleri almadıklarını, müvekkilinin sorumlu olmadığını, aksi halde talep edilen miktarın fahiş olduğunu ve indirim yapılması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 26.01.2012 tarihli kararıyla; yapılan keşif ve Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan soruşturma birlikte değerlendirildiğinde, parsel üzerindeki gevşek enerji nakil hattının kopup rüzgarın etkisi ile birbirine çarpması sonucu dava konusu yangının meydana geldiği, olayın meydana gelmesinde davanın kusurlu olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, dava konusu 954 numaralı parsel için 14.216,29 TL'nin davalıdan alınıp davacı ...'e, dava konusu 1000 numaralı parsel için 25.663,20 TL'nin davalıdan alınıp davacı ...'e ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Mahkemenin 26.01.2012 tarihli kararına karşı davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, Dairenin 06.05.2013 tarihli ilamıyla; meyveli ağaçların yaşamına son verilmesinden doğan zararın, bunların yerine geçen (kaim) değeri belirlenerek takdiri gerektiği, hem uzman, hem de yerin sürüm değerini bilen kişilerden seçilecek bilirkişiler eliyle belirtilen esaslar uyarınca zararın gerçek tutarının belirlenmesi gerekirken, getirebileceği ürün esasına göre düzenlenen bilirkişi raporuna göre karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu, kabule göre de; benzer olayların genellikle hasat mevsimi olan yaz aylarının en sıcak günlerinde, şiddetli rüzgarın da etkili olduğu olağanüstü hava koşullarında meydana geldiği, elektrik hatlarının bakım ve onarımının düzenli olarak yapılmaması yanında kaçak elektrik kullanımının sürekli artması nedeniyle elektrik hatlarının fazla yüklenmesi, ürün sahibi kişilerin de olası yangın olaylarına karşı gerekli önlemleri almamaları sonucu yaz aylarında bu şekilde çıkan çok sayıda yangına engel olunamadığı, davalının da kamu hizmeti gören bir kurum olduğu gözetilerek zarardan durum gereği uygun bir tutarda indirim yapılmamış olmasının hatalı olduğu gerekçesiyle, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
2. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda 16.06.2015 tarihli kararla; davanın kısmen kabulüne, 954 parsel sayılı taşınmaz için 9.951,40 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacı ...'e ödenmesine, 1000 nolu parsel sayılı taşınmaz için 17.964,24 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacı ...'a ödenmesine, fazlaya dair talebin reddine karar verilmiştir.
3. Mahkemenin 16.06.2015 tarihli kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairenin 28.01.2016 tarihli ilamıyla; Mahkemece bozmaya uyulmuş olmasına rağmen bozma gereklerini tam olarak yerine getirilmediği, bozmada ağaçların bulunduğu yerin ağaçlı değeri ile ağaçsız değeri arasındaki farkın saptanmasıyla, bu farkın her ağaç bakımından göz önünde tutulup, toplamının o ağaçların yerine geçen değer olarak kabul edilmesi suretiyle gerçeğe en yakın zararın belirlenmesi yöntemine göre rapor hazırlanması gerektiği açıklandığı halde, yine dava konusu taşınmazların, getirebileceği yıllık net geliri üzerinden "2010 yılı verim ve ürün maliyeti cetveli" verilerinden yararlanılarak hesaplama yapıldığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
4. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda verilen 03.12.2019 tarihli kararla; 1000 nolu parselde hiçbir zaman tarımsal faaliyet yapılmadığı, daha önceki keşiflerin başka bir taşınmazda yapıldığı gerekçesiyle;1000 nolu parsel için davanın reddine, 954 nolu parsel sayılı taşınmaz için davanın kısmen kabulüne, 5.225,00 TL yanan ağaçların bedeli ve 5.300,21 TL verim kaybı olmak üzere toplam 10.525,21 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacı ...'e ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
5. Mahkemenin 03.12.2019 tarihli kararına karşı taraf vekillerince temyiz isteminde bulunulması üzerine, Dairenin 17.02.2021 tarihli ilamıyla; dosya kapsamında yer alan olay yeri inceleme tutanağında, davacıların kullandığı iki taşınmazın zarar gördüğünün belirlendiği, yine yargılama sırasında dinlenen tanıklar tarafından dava konusu edilen 1000 nolu parselin davacılar tarafından kullanıldığını ve burada asma ve fıstık ağaçlarının olduğunun belirtildiği, ayrıca 1000 nolu parselin maliki olan ... tarafından dosyaya sunulan muvafakatnamede, taşınmaz üzerindeki asma ve fıstık ağaçlarının davacılara ait olduğunu beyan ettiği, delil tespiti dosyasında 1000 nolu parsele ilişkin zarar belirlenmiş olup, yargılama sırasında fen bilirkişisinin katılımıyla yapılan ilk keşifte 1000 nolu parselin zarar gördüğü tespit edildiği, buna göre Mahkemece varsa revizyon kayıtları getirtilip olay tarihindeki 1000 nolu parselde keşif icra edilerek bu parselle ilgili çelişkinin giderilmesi ve davacının zararının hesaplanması gerektiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda ağaç sayısına göre maktu zarar ve verim kaybının hesaplandığı, her iki bozma ilamında da belirtilen kaim değer metodu ile hesaplama yapılmadığı, yine bozmada hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen Mahkemece belirlenen zarardan indirim yapılmadığı, Mahkemenin 16.06.2015 tarihli kararının davacı tarafından temyiz edilmemiş olması nedeniyle 954 parsel sayılı taşınmaz yönünden hükmedilen 9.951,40 TL'nin davalı lehine kazanılmış hak oluşturduğu, bundan fazlasına hükmedilemeyecek olmasının gözardı edildiği gerekçesiyle, kararın bozulmasına karar verilmiştir.
6. Mahkemece bozmaya uyarak yapılan yargılama sonucunda ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararla; geçen zaman, taşınmazdaki değişiklikler ve zararın izlerinin bu süreçte silinmiş olması sebebiyle yeniden keşif yapılmasının dosyaya bir katkı sağlamayacağı, dosyanın olay tarihine en yakın, dolayısıyla meydana gelen zararın en doğru şekilde gözlemlenebileceği tarihteki keşfe iştirak eden bilirkişilere tevdi edilerek 24.11.2011 tarihli bilirkişi raporunda zarar gördüğü tespit edilen meyve ağaçlarının kaim değeri hesaplanmak suretiyle ek rapor tanzim edilmesinin istendiği, bilirkişilerce ağaçların bulunduğu yerin ağaçlı değeri ile ağaçsız değeri arasındaki farkın saptanması ve bu farkın her ağaç bakımından göz önünde tutulup, toplamının o ağaçların yerine geçen değeri olarak kabul edilmesi ile gerçeğe en yakın zarar belirlendiğini, bu miktarın 954 parsel sayılı taşınmaz için 28.657,80 TL, 1000 parsel sayılı taşınmaz için ise 113.284,80 TL olarak tespit edildiğini, bozma gereği belirlenen miktar üzerinden %30 hakkaniyet indirimi yapıldığı ve bozma ilamında belirtildiği üzere 954 parsel sayılı taşınmaz için davalı lehine oluşan kazanılmış hakkın gözetildiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, 954 parsel sayılı taşınmaz için 9.951,40 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı ... 'e ödenmesine, 1000 parsel sayılı taşınmaz için 17.964,24 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı ...'e ödenmesine karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; yangının başka sebepten ortaya çıkma ihtimalinin yüksek olduğunu, müvekkilinin gerekli bakım ve özeni yerine getirdiğini, müvekkilinin tam kusurlu kabul edilemeyeceğini, 02.11.2023 tarihli bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, hesaplamanın hatalı olduğunu, belirlenen tazminat miktarı ile 24.10.2011 tarihli raporda belirlenen tazminat miktarı arasında fahiş fark bulunduğunu, kök raporda ağaçların tamamen zarar görmediği, verim kaybı olduğu belirtilmesine rağmen ek raporda aksinin belirtildiğini, önceki raporlarla çelişkili olduğunu, 1000 nolu parselin alanı 4.893,89 m² olmasına rağmen raporda 7.200 m² alındığını, dekar başına ekilebilecek fıstık sayısının 27 olduğu dikkate alındığında raporda belirlenen miktarda ağaç olmasının mümkün olmadığını, önceki raporlarda 1000 nolu parselde hiçbir zaman tarımsal faaliyet yapılmadığının, dosyada daha önce yer alan tespitlerin farklı bir taşınmaz üzerinde yapıldığı belirtildiğini, raporun bozma ilamına uygun olmadığını belirterek, kararı temyiz etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, elektrik telinin kopması sonucu asma ve meyve ağaçlarının bulunduğu taşınmazlarda meydana gelen yangın nedeniyle oluşan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece; bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verilmiş olmasına, bozmanın dışında kalan ve kesinleşmiş olan kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılarak karar verilemeyeceğinin anlaşılmasına göre, davalı vekilinin davacı ... yönünden temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin davalı ...'e yönelik temyiz isteminin miktardan reddine,
2.Davalı vekili tarafından davalı ... yönünden temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Geçici 3. maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 06.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.