"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2348 E., 2023/2353 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kuşadası 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/341 E., 2022/443 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile dava dışı ... Otelcilik Turizm Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi arasındaki "Otel ..." isimli işyerine ilişkin imzalanan 30.12.2010 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesinde yıllık kira bedelinin 50.000,00 Euro, ödeme tarihinin ise 01.01.2011 tarihi olarak kararlaştırıldığını, bundan sonra kira sözleşmesine ek olarak imzalanan sözleşme ile davalıya teslim edilen 10 adet 60.000,00 Euro bedelli senetlerin kira bedellerinin teminatı olduklarını, yıllık kira bedeli ile senet üzerindeki bedellerin farklı olmasının cezai şart niteliğinde ve gecikmeyi de kapsar şekilde düzenlenmesinden kaynaklandığını, Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun'un yayımlanması üzerine müvekkili tarafından kira bedellerinin TL olarak ödenmek istenmesi üzerine taraflar arasında sorun çıktığını, davalı tarafça 01.07.2019 tarihli senedin bankaya ibraz edilmesi sonrasında müvekkili şirket tarafından ödemenin yapıldığını, bu bedel 2020 yılına mahsup edilmediğinden 2019 yılında mükerrer ödeme yapılmış olduğunu, her yıla ilişkin kira bedeli ödendikten sonra o yıla ilişkin senedin bila bedel iade edildiğini, tarafların ticari defterlerinin bu işleyişi doğruladığını ileri sürerek; 01.01.2019-30.12.2019 dönemine ilişkin kira bedeli nakden ödendiği halde kira bedeline karşılık sözleşme kefillerince teminat niteliğinde verilen 01.07.2019 tarihli ve 60.000,00 Euro bedelli senedin tahsil edilmiş olması sebebiyle 2019 yılı kira bedeli için mükerrer ve fazlasıyla tahsil edilen 60.000,00 Euro karşılığı 439.200,00 TL'nin ödenme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davada arabuluculuk dava şartının zorunlu olduğunu, senedin üzerinde teminat olduğunun yazılmadığını, iddiaları kabul etmediklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı kiracı tarafından 2019 yılına ait kira bedelinin ödendiği, dava konusu 01.07.2019 tarihli 60.000,00 Euro bedelli senedin 2019 yılı kira bedeline karşılık verildiği ve 03.07.2019 tarihinde tahsil edildiği, böylece davalı tarafından 2019 yılına ait kira bedelinin mükerrer tahsil edildiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davalı tarafından mükerrer tahsil edilen 60.000,00 Euro karşılığı 384.078,00 TL'nin ödeme tarihi olan 03.07.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kira sözleşmesinin tarafları şirket olup yıllık kira bedelinin 50.000,00 Euro olduğunu, ayrıca düzenlenen sözleşmede ise davacı kiracı şirket adına 10 yıllık kira bedeli 600.000,00 Euro karşılığı 10 adet 60.000,00 Euro bedelli senedin ödeneceğinin taahhüt edilerek söz konusu senetlerin davalıya teslim edildiği, kira sözleşmesinde ayrıca düzenlenen sözleşmede ve senedin ön ve arka yüzünde senedin kira borcunun ödenmesinin kefaleti/teminatı için verildiğine dair herhangi bir ibare bulunmadığı, sözleşmelerdeki süre ve miktarın da farklı olduğu, davacının ayrıca düzenlenen sözleşme ile davalıya teminat senedi verdiğini ve mükerrerlik iddiasını ispat edemediği gerekçesiyle, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, yeniden davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; senetlerin kira bedeline karşılık verildiğinin sözleşmede açıkça yazıldığını, kaldı ki davalının da senetlerin başka bir amaçla alındığına ve kira bedelinin 110.000,00 Euro olduğuna dair istinaf aşaması haricinde bir savunma bulunmadığını, kaldı ki kira bedelinin bu tutarda olduğunun da ispatlanamadığını, muvazaa olduğunun kabulü halinde ise davalının buna dayanamayacağını, daha önceki senetlerin kira dönemi başında sözleşmede kararlaştırılan kira bedelinin ödenmesi sonrasında takibe konulmaksızın iade edildiğini, her yıl 50.000,00 Euro üzerinden fatura düzenlendiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Değerlendirme
Uyuşmazlık, davacı kiracı tarafından 2019 yılı kira bedeline ilişkin davalıya teslim edilen 01.07.2019 tarihli 60.000,00 Euro bedelli senedin teminat senedi olduğu halde mükerrer tahsil edildiği iddiasıyla istirdatı istemine ilişkindir.
1. Davaya konu senedin teminat senedi olduğu iddiasının, hangi ilişkinin teminatı olduğu senet üzerine yazılmak suretiyle ya da yazılı bir belge ile ispatlanması gerekir. Senedin teminat senedi olduğu, senet metninden anlaşılamıyor ise senedin sözleşme ile bağlantısı kanıtlanmalıdır. Sözleşmede; senedin vade, tanzim tarihi ve miktarlarına açık bir şekilde atıf bulunmalıdır. Senede açıkça atıf bulunan sözleşmede senedin teminat amacıyla verilmiş olduğu belirtilmiş olabilir.
2. Yukarıdaki açıklamalar ışığında; davaya konu senedin teminat senedi olduğu iddiasının davacı tarafça yasal delillerle ispat edilemediğinin anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.01.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.