"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1915 E., 2023/2415 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/553 E., 2022/95 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından müvekkili şirkete 26.09.2019 tarihli haciz bildirisi ile dava dışı mükellef şirketin borçlarından dolayı müvekkili şirket nezdindeki mal, alacak ve hakları üzerine haciz konulmasının talep edildiğini, müvekkilinin dava dışı firmaya 2.950,00 TL dışında bir borcunun olmadığını, ticari defter ve kayıtlarının incelenmesinde bu durumun ortaya çıkacağını belirterek bu miktar yönünden müvekkilinin dava dışı üçüncü şahıs amme borçlusuna borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; Edremit Vergi Dairesi mükellefi olan dava dışı şirketin 1.056.664,22 TL vadesi geçmiş borcu bulunduğunu, mükellef şirketin davacı şirkete mal veya hizmet satışında bulunduğunun anlaşılması nedeniyle, idarenin mükellefinin davacı nezdinde hak ve alacağının bulunup bulunmadığının tespiti, hak ve alacağı bulunması halinde İdarenin mükellefinin borçlarından mahsup edilmek üzere hesaplarına aktarılmak üzere haciz bildirisi oluşturulduğunu ve davacıya tebliğ edildiğini, davacı şirketin yasal sürede cevap vermediğini, bu nedenle davacının dava dışı firmaya borçlu olmadığını ispat etmek zorunda olduğunu, davacının ticari defterlerinin Mahkemece celbi ile vergi borçlusu olan şirketin davacı firmadan alacağı bulunup bulunmadığının tespit edilmesini, davanın açılmasına müvekkili sebebiyet vermediğinden davanın niteliği gereği aleyhe yargılama giderleri yüklenmemesini ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; toplanan deliler ve davacı şirketin ticari defterleri üzerinden yapılan incelemede davacı şirketin davalının borçlusuna 2.950,00 TL borçlu olduğu gerekçesiyle davacının davasının kabulüne; davacının 1.026.444,48 TL borçlu olmadığının tespitine, davacının, davalının borçlusu şirkete olan borcunun 2.950,00 TL olduğunun tespitine karar verilmiş; karara karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, ilk derece mahkemesi tarafından alınan bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle menfi tespit isteminin kabulüne karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön olmadığı, davanın açılmasına davacı sebebiyet verdiğinden, davalı aleyhine vekalet ücretine hükmedilmemesi hususundaki istinaf isteminin kabulü ve menfi tespit olumsuz bir tespit davası olduğundan, borçlu olduğu miktar yönünden de borçlu olduğunun tespitine karar verilmeyeceği, 2.950,00 TL yönünden davacının borçlu olduğunun tespitine karar verilmesinin taleple bağlılık kuralına aykırı teşkil ettiği gerekçesiyle; davalı vekilinin istinaf talebinin kabulüne, yeniden davacının davasının kabulü ile, davacının 1.026.444,48 TL borçlu olmadığının tespitine, davacı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacı şirketin 7 günlük yasal sürede cevap vermemesi nedeniyle dava dışı firmaya borçlu olmadığını ispat etmek zorunda olduğunu, bilirkişi raporu denetime elverişli olmadığı halde, karara dayanak yapılması ve davacının borçlu olmadığının tespit edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un (6183 sayılı Kanun) 79. maddesine göre menfi tespit istemine ilişkindir.
6183 sayılı Kanun'un 79. maddesiyle; süresinde haciz bildirimine itiraz edilmediği takdirde, borcu bulunmadığını iddia eden kişiye menfi tespit davası açabilme imkanı tanınmıştır.
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye, yargılama sırasında dosyaya kazandırılan Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporuna göre davacının 1.026.444,48 TL borçlu olmadığının belirlenmiş olmasına ve temyiz edenin sıfatına göre; davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,24.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.