"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/923 Değişik İş, 2022/924 Karar
DAVA TARİHİ : 19.04.2018
HÜKÜM/KARAR : Davacı İtirazının Kabulü/Davanın Kabulü
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılamasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davacının itirazının kabulü ile itiraza konu kararın kaldırılmasına davanın kabulüne karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 24.02.2018 tarihinde davacıya ait olup davalı nezdinde kasko sigorta poliçesiyle sigortalı olan aracın yaptığı tek taraflı kaza sonucu pert olduğunu, davacının iradesi sakatlanarak imzalatılan feragat beyanı nedeniyle davalının ödeme yapmadığını, araç hurdasının 30.000,00 TL'ye davacı tarafından satıldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 41.000,00 TL tazminatın avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; kaskolu araç üzerinde banka rehni bulunduğundan davacının tazminat talep hakkı olmadığını, doğru ihbar yükümlülüğüne uymayan davacının imzaladığı ibra ve feragat nedeniyle de tazminat talep edemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalıya verdiği ve iptalini haklı kılacak somut delil sunamadığı feragat beyanı nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davacı vekili itiraz dilekçesinde; aracının hasarının pert boyutunda olduğunu, hasar tespit ve sonuçlandırılmasına ilişkin işlemler devam ederken davalı sigorta şirketinde görevli olduğunu beyan eden bir kişinin müvekkiline o anda içeriği ne olduğu anlaşılamayan bir yazı imzalatmış olduğunu, yazının feragatname olduğunun değerlendirilmesi üzerine derhal sigorta şirketine feragatnameyi kabul etmediklerini Ankara 24. Noterliği tarafından düzenlenen 22.03.2018 tarihli 10729 yevmiye nolu ihtamame ile bildirdiklerini ve alacaktan feragat etmediklerini, imzalatılan yazının bir suretinin dahi müvekkiline verilmemiş olduğunu, müvekkiline imzalatılan yazının iradesi sakatlanarak alındığı ve feraganamenin hüküm ifade etmediğini, davalı sigorta şirketinin feragat nedeniyle ödeme yapmadığını, hasarın sigorta teminatı dışında kaldığının davalı tarafından ispat edilmesi gerektiğini ve davalının sigorta tazminatını ödemesi gerektiğini belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 24.09.2018 tarihli ve 2018/İHK-8010 sayılı kararı ile; davacının feragat başlıklı tarihsiz belgeyi imzalamasının tehdit, hile, müzayaka nedenlerine dayandığına dair somut delil sunulamadığı için imzalanan feragatnamenin geçerli olduğu ve davacının tazminat hakkının son bulduğu gerekçesiyle davacı vekilinin itirazının reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 13.12.2021 tarihli ve 2021/5020 Esas, 2021/10178 Karar sayılı kararı ile; "Sigortalı aracı kullanılamayacak derecede ağır hasar gören davacı sigortalının, davalı sigortacıdan kısmi de olsa bir bedel alarak, fazla hakları için imzaladığı bir feragatnamenin bulunmadığı, davacının, primini ödeyerek satın aldığı sigorta poliçesi kapsamında hiçbir bedel almadan, kullanılamayacak derecede ağır hasarlı olan sigortalı aracının bedelinden vazgeçmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, somut olayın özelliklerine ve hayatın olağan akışına göre davacının hakkın özünden vazgeçme iradesinin bulunmadığı, araştırma raporunun düzenlenmesi kapsamındaki incelemeler sırasında ve sürecin son bulması için karara dayanak yapılan "feragatname" başlıklı belgenin imzalandığı, bu itibarla, davacının imzaladığı belgenin hakkın özünden vazgeçme iradesini yansıtmayacağının kabulündeki gereklilik de dikkate alınarak inceleme yapılması gerektiğinin açık olduğu; yukarıda açıklanan ilkeler ve davalının aldığı araştırma raporundaki tespitler de dikkate alındığında, ispat yükünün davacı sigortalıda olduğu kabul edilerek işin esasının incelenmesi gerektiği; açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşında; sigortalı araç üzerinde İş Bankası Batıkent Şubesi'nin mürtehin kaydı bulunduğundan, sigorta poliçesinden doğabilecek tazminatı öncelikli talep hakkının rehin alacaklısı bankada olduğu da gözetilerek, ilgili banka şubesinden araç üzerindeki rehinin (ve kredi alacaklarının) devam edip etmediği ve tazminatın davacıya ödenmesine muvafakatleri olup olmadığının sorulması; bu tespitten sonra, davalının aldığı araştırma raporunda bahsi geçen telefon görüşmelerine ilişkin kayıtlar ile sigorta şirketinin müşteri hizmetleriyle kaza sonrası yapılan görüşmeye ilişkin (görüşme saati- görüşmeyi yapan kişi- kaza saati ile uyumu bakımından) kayıtların temin edilmesi, davacı ve davacının erkek arkadaşı adlı kişinin kaza tarih ve saatinden sonra yaralanma nedeniyle hastaneye başvuruları olup olmadığının araştırılması; yapılacak tüm bu tespitlere göre, davacının kaza ile hasar bildirimi konusunda doğru ihbar yükümlülüğünü ve davadaki ispat yükümlülüğünü yerine getirip getiremediği değerlendirilerek, zararın teminat kapsamında olup olmadığı konusunda gerekçelendirmeyle karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ve eksik incelemeyle karar verilmesinin bozmayı gerektirdiği." gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının itirazının kabulü ile itiraza konu kararın kaldırılmasına davanın kabulüne 41.000,00 TL’nin 11.05.2018 tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsiline davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Yargıtayın açıkça ispat yükünün sigortalıya geçtiğine hükmetmiş olmasına rağmen başvuru sahibi hasarın beyan edilen şekilde ve teminat kapsamında kalacak şekilde gerçekleştiğine ilişkin en ufak bir hukuki delil sunmadığını, bozma gereği yerine getirilmeden karar verildiğini, sigortalı araç üzerinde dava dışı bankanın rehin hakkı mevcut olup rehin hakkı alacaklısının muvafakati ibraz edilmediğinden davanın reddedilmesi gerektiğini, sigortalının olay yerini haklı neden olmaksızın terk ettiğinin sabit olduğunu, ispat yükünün davacıya geçtiğini, davacının tazminat hakkından feragat ettiğini, davacının doğru ihbar mükellefiyetini yerine getirmediğini, davacının belirttiği piyasa rayiç değerinin fahiş olduğunu, sovtajın somut belgelerle tespit edilmesi gerektiğini, müvekkili şirketin ihbar tarihinden 45 gün sonra temerrüde düşeceğini, başvuru sahibinin 27.02.2018 tarihinde hasarı ihbar ettiğinden bu tarih dikkate alınarak faiz başlangıç tarihinin tespit edilmesi gerektiğini belirterek İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı sigorta şirketi tarafından Kasko Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınan davacıya ait aracın tek taraflı trafik kazası sonucu meydana gelen hasar onarım bedeli talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 1401, 1409, 1446 ve 1453 üncü maddeleri, Kasko Sigorta Poliçesi Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesinin 12 nci fıkrasında itiraz talebi hakkında işin heyete intikalinden itibaren iki ay içinde karar verileceği, 16 ncı fıkrasında hakemlerin, görevlendirildikleri tarihten itibaren en geç dört ay içinde karar vermeye mecbur olduğu, aksi halde, uyuşmazlığın yetkili mahkemece çözümleneceği, ancak, bu sürenin tarafların açık ve yazılı muvafakatleriyle uzatılabileceği belirtilmiştir.
Somut olayda, Daire bozma ilamı ile davalının aldığı araştırma raporundaki tespitler de dikkate alındığında, ispat yükünün davacı sigortalıda olduğu kabul edilerek işin esasının incelenmesi gerektiğine işaret edilmiş ve sonrasında sigortalı araç üzerinde İş Bankası Batıkent Şubesi'nin mürtehin kaydı bulunduğundan, sigorta poliçesinden doğabilecek tazminatı öncelikli talep hakkının rehin alacaklısı bankada olduğu da gözetilerek, ilgili banka şubesinden araç üzerindeki rehinin (ve kredi alacaklarının) devam edip etmediği ve tazminatın davacıya ödenmesine muvafakatleri olup olmadığının sorulması; bu tespitten sonra, davalının aldığı araştırma raporunda bahsi geçen telefon görüşmelerine ilişkin kayıtlar ile sigorta şirketinin müşteri hizmetleriyle kaza sonrası yapılan görüşmeye ilişkin (görüşme saati- görüşmeyi yapan kişi- kaza saati ile uyumu bakımından) kayıtların temin edilmesi, davacı ve davacının erkek arkadaşı adlı kişinin kaza tarih ve saatinden sonra yaralanma nedeniyle hastaneye başvuruları olup olmadığının araştırılması; yapılacak tüm bu tespitlere göre, davacının kaza ile hasar bildirimi konusunda doğru ihbar yükümlülüğünü ve davadaki ispat yükümlülüğünü yerine getirip getiremediği değerlendirilerek, zararın teminat kapsamında olup olmadığı konusunda gerekçelendirmeyle karar verilmesi yönünde araştırma yapılması istenmiştir. Bozma üzerine İtiraz Hakem Heyetince, 06.08.2022 tarihli ara karar ile bozma doğrultusunda araştırmalar yerine getirilmeye çalışılmış ise de ispat külfetinin davacı tarafta olduğu hususu da gözetilerek Daire bozma ilamında işaret edildiği şekilde araştırmaların yapılması ve sonuçlarının değerlendirilmesi hususları yargılamaya muhtaç olduğundan, yasada öngörülen süre içinde itirazın değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması olanağı bulunmadığından, Sigortacılık Kanunu madde 30/16’ya göre uyuşmazlığın genel mahkemelerde çözümlenmesi gerektiği, bu nedenle davalının itirazının esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, işten el çekilerek dosyanın Sigorta Tahkim Komisyonuna iadesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde işin esası hakkında karar verilmesi doğru olmamış ve kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2. Bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
VII. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Dosyanın İtiraz Hakem Heyetine iletilmek üzere mahkemeye gönderilmesine,
28.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.