"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2024/918 Değişik İş, 2024/921 Karar
HÜKÜM/KARAR : Davanın Reddi/Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararının Aynen Tekrarı
SAYISI : K-2019/73689
Taraflar arasındaki tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; başvurunun kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı vekilince temyizi üzerine Daire'nin 21.03.2023 tarihli ilamı ile kararın bozulmasına karar verilmiş, İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; başvurunun usulden reddine karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin yaya olarak karşıdan karşıya geçmeye çalıştığı sırada davalı ... nezdinde Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) poliçesi ile sigortalı bulunan aracın çarpması neticesi yaralandığını ve malul kaldığını, sigorta şirketine başvurduklarını ancak yapılan ödemenin oluşan zararı karşılanmadığını iddia ederek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL sürekli maluliyet tazminatının başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda talebini 310.000,00 TL olarak ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın tahkime müracaattan önce davalı ... şirketine gerekli evraklarla başvuru yapmadığını, dosyaya sunulan maluliyet raporunun kaza tarihinde yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine uygun şekilde düzenlenmediğini, aktüer hesabının %1,8 teknik faiz esas alınarak yapılması gerektiğini, kusur yönünden bilirkişi raporu alınması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin 11.04.2019 tarihli ve 2019/73689 sayılı kararıyla; "...Davacı tarafça kaza tarihinde yürürlükte olan yönetmeliğe uygun şekilde maluliyet raporu sunulmadığı, davacı bizzat muayene edilmeden dosya üzerinden rapor tanzim edildiği" gerekçesi ile başvurunun usulden reddine, karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davacı vekili itiraz dilekçesinde; dosyaya sunulan maluliyet raporunun usul ve yasaya uygun olduğunu, aksi takdirde bu eksikliğin tamamlanabilir dava şartı olduğunun kabulü ile taraflarına yeni maluliyet raporu sunabilmeleri için süre verilmesi gerektiğini, sırf bu nedenle başvurunun usulden reddine karar verilmesinin doğru olmadığını belirtmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 17.12.2019 tarihli ve 2019/İHK-19432 sayılı kararıyla; davacı vekilinin itirazın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İtiraz Hakem Heyetinin 17.12.2019 tarihli ve 2019/İHK-19432 sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Daire'nin 27.05.2021 gün ve 2021/2922E.-1960 K. sayılı ilamı ile "...07.06.2016 kaza tarihi itibari ile Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliği yürürlükte olup davacı tarafından dosyaya ibraz edilen 08.02.2019 tarihli Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından hazırlanan rapor kaza tarihinde yürürlükte olmayan Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği hükümlerine göre hazırlanmıştır. O halde Tahkim Komisyonu tarafından yukarıda açıklanan ilkelere göre kaza tarihinde yürürlükte olan Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe göre davacının maluliyet oranının belirlenmesi yönünde rapor alınması, maluliyet raporunda belirlenen oranlara göre aktüer raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. "şeklindeki gerekçeleri ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetinin 15.12.2021 tarih ve KIT/2021-381 sayılı kararı ile; bozma ilamına uyulmak suretiyle davacı tarafça dosyaya sunulan Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesinden 21.09.2021 tarihli maluliyet raporu hükme esas alınarak, Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetinin 11.09.2019 - K-2019/73689 sayılı kararına başvuran vekilinin yaptığı itirazın kabulüne itiraza konu kararın kaldırılmasına, başvurunun kabulü ile 310.000,00 TL bakiye sürekli iş göremezlik tazminatının 10.04.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Kuruluşundan alınarak başvuru sahibine ödenmesine karar verilmiştir.
Daire'nin 23.03.2023 gün ve 2022/2502 E.-2023/4173 K. sayılı bozma ilamı ile; "Dosya kapsamından; davaya konu kazayla ilgili olarak Adana Cumhuriyet Başsavcılığının 2016/38305-14 soruşurma sayılı dosyasında yürütülen soruşturmada, davacının zararının giderimi ile uzlaşma sağlandığına ilişkin 03.08.2016 tarihli Cumhuriyet Savcısı tarafından onaylanan uzlaşma raporu ve yine aynı tarihli müşteki (davacı/başvuran) ...'ya uzlaşmacı ... huzurunda, tarafların ve uzlaşmacının imzasını havi, 10.000,00 TL’nin teslim edildiğine dair teslim tutanağı bulunduğu, ceza soruşturmasının ise şikayet yokluğu nedeniyle takipsizlikle sonuçlandığı anlaşılmaktadır. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, uzlaşmanın tamamlanması için uzlaşma teklif formunun dışında, ilam niteliğinde sayılan uzlaşma raporu veya belgesinin düzenlenmesi gerekmektedir. Somut olay bakımından, dosya içeriğinde tarafların uzlaştığına ilişkin onaylı uzlaşma raporu bulunduğu anlaşılmakla, uzlaşma ile ilgili prosedürün tamamlandığı ve CMK'nın 253/19 uncu maddesinin uygulanarak 03.08.2016 tarihli uzlaşma raporuna göre davanın reddine karar verilmesi gerekirken davacı tarafın itirazlarının kabulü ile başvurunun kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir." denilerek karar bozulmuştur.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yapılan değerlendirmeler çerçevesinde K-2019/73689 sayılı kararın aynen tekrarına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Adana Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2016/38305 soruşturma sayılı dosyası üzerinde uzlaşma sağlansa da Anayasa Mahkemesi 2023/43E.- 2023/141K. 26.7.2023 tarihli kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 6/12/2006 tarihli ve 5560 sayılı Kanun’un 24. maddesiyle değiştirilen 253. maddesinin (19) numaralı fıkrasının beşinci cümlesinin “Uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz;…” bölümünün Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline..’’ karar verildiğini, bu nedenle
İtiraz Hakem Heyeti kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı 07.06.2016 tarihli trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yayanın uğradığı zarar nedeniyle sürekli iş göremezlik tazminatı talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 177 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 54 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30 uncu maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. Dosya kapsamından, Dairemiz bozma ilamı öncesinde verilen İtiraz Hakem Heyeti kararında Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına yapılan itirazın reddine karar verildiği, bozma ilamı sonrasında ise "yapılan değerlendirmeler çerçevesinde K-2019/73689 sayılı kararın aynen tekrarına kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde temyiz yolu açık olmak üzere" karar verildiği anlaşılmakla; İtiraz Hakem Heyetince infazda tereddüt yaratmayacak şekilde yeniden hüküm kurulması gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmiş olması doğru değildir. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2. Dosya kapsamından, Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun reddine karar verilmiş, davacı vekilinin itirazının reddine dair kararın Daire'nin 27.05.2021 gün ve 2021/2922E.-1960 K. sayılı ilamı ile bozulması sonrasında başvurunun kabulü ile 310.000,00 TL bakiye sürekli iş göremezlik tazminatının 10.04.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Kuruluşundan alınarak başvuru sahibine ödenmesine, karar verilmiştir. Karara karşı davalının temyizi üzerine İtiraz Hakem Heyetince uzlaşmanın gerçekleştiği gerekçesiyle itirazın kabulü ile başvurunun reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
5271 sayılı Kanun'un 253 üncü maddesi 19 uncu fıkrasına göre uzlaşmanın sağlanması halinde soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz, açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılır şeklindeki yasal düzenleme ışığında uzlaşma raporunun düzenlenmesi halinde davacının tazminat davası açma hakkı bulunmadığı, uzlaşma raporu ilam mahiyetinde olacağından uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamayacağı kabul edilmekteydi.
Ancak; Anayasa Mahkemesi 26.07.2023 tarihinde 2023/43 Esas, 2023/141 sayılı ve Resmi Gazete'nin 18.10.2023 günlü sayısında yayımlanan kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’un 24. maddesiyle değiştirilen 253. maddesinin (19) numaralı fıkrasının beşinci cümlesinin “Uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz;…” bölümünün Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi iptal kararları derdest davalarda derhal uygulanacağından, söz konusu uzlaştırma tutanağının Anayasa Mahkemesi iptal kararı da dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu itibarla İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
VII. KARAR
Değerlendirme bölümünün (1) ve (2) numaralı bentlerinde açıklanan sebeplerle temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,02.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.