"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/80 D.İş-2023/131
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU İTİRAZ HAKEM HEYETİ
SAYISI : 2023/İHK-432
HÜKÜM/KARAR : Davanın Kabulü/ Davalının İtirazının
Kısmen Kabulü
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ
SAYISI : K-2022/252993
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda, Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince davalının itirazının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Gulf Sigorta A.Ş nezdinde 18.04.2020-18.04.2021 dönemini kapsayan İşyeri Paket Yangın Ticari Poliçesi düzenlenmiş olan YDÇ Metal Mak. Otom. Nak. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.'de çalışan davacı ...'nın 22.04.2020 tarihinde meydana gelen kaza neticesinde yaralanarak malul kaldığını, bu nedenle "İşveren Mali Mesuliyet" teminatı kapsamında fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 8.000,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tahsilini talep etmiş, talebini 250.000,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; poliçede riziko adresinin farklı belirlendiğini, kazanın meydana gelen adres poliçede yer almadığı için talebin reddi gerektiğini, ayrıca başvurunun zamanaşımı yönünden de reddi gerektiğini, zarardan kusur oranında sorumlu olduklarını, öncelikle Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) poliçesinden zararın karşılanması gerektiğini, ferdi kaza sigortası kapsamında davacıya yapılan ödemenin tazminattan mahsup edilmesi gerektiğini, dosyada mevcut raporlar arasında çelişki olduğunu ve çelişki giderilmeden karar verilmesinin doğru olmadığını, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından bir ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, vekalet ücretinin yüksek mahkeme kararları ışığında davacı taraf lehine 1/5 oranında hükmedilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile başvurunun kabulü ile 250.000,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatının 30.10.2020 tarihinden itibaren işlemiş yasal faizi ile sigorta şirketinden alınarak başvuru sahibine verilmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; poliçede riziko adresi olarak belirtilen adres ile kazanın meydana geldiği yerin farklı olduğunu, bunun yanında İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartları uyarınca başvuran tarafın taleplerinin poliçe teminatı kapsamında olabilmesi için kazazedenin işverene bir hizmet akdiyle bağlı ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na tabi işçilerden olması gerektiğini, kazanın poliçede belirtilen riziko adresi içinde gerçekleşip gerçekleşmediği, kazanın poliçe vadesi içinde gerçekleşmiş olup olmadığı, kazanın iş kazası sayılıp sayılmadığı, maluliyet ile kaza arasında illiyet bağının bulunup bulunmadığı gibi hususların sigorta alanında uzman bilirkişi tarafından değerlendirilmesi gerektiğini, tanzim edilmiş olan poliçe incelendiğinde de görüleceği üzere taşeronların ve tali müteahhitlerin teminat kapsamına dahil edilmediğini, dava dışı Cesimak firması ile sigortalı işveren arasında alt-üst işveren bağlantısı da bulunmadığını, davaya konu kazanın trafik iş kazası olması nedeniyle öncelikle trafik sigortası poliçe limitinin tüketilmesi gerektiğini, başvuran tarafa ferdi kaza poliçesi kapsamında ödeme yapıldığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu hususun dikkate alınmadığını, kazazede ...'nın geçirdiği iş kazası sonrası maluliyet tespitine ilişkin SGK'dan alınmış herhangi bir rapor bulunmadığını, meydana gelen trafik kazasının başvuran bakımından bir iş kazası olduğunu, iş kazası olması sebebi ile açılmış başka bir davanın olup olmadığının, işveren poliçesinden iş göremezlik tazminatını kapsayan bir ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, olayın poliçe teminatı dahilinde olup olmadığı ve talep edilecek miktarın belirlenmesi konularında sigorta alanında uzman akademisyen bilirkişilerden rapor alınması gerektiğini, başvurunun zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, başvuru sahibi lehine 1/5 vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek karara itiraz etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, iş yeri kavramının 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2 nci maddesinde “İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir (m. 2/f.1). İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır (m. 2/f.2). İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür (m. 2/£.3)” şeklinde düzenlendiği, bu durumda, somut olayda iş kazasının meydana geldiği kamyonun poliçede yazılı riziko adresi dışında olmasının, aracın işyeri eklentisi olduğu anlaşıldığından bir ehemmiyeti bulunmadığı, sigorta şirketinin kazanın poliçede belirtilen riziko adresleri içinde gerçeklemiş olması, malul kalan kişinin poliçede sigortalı olan şirket nezdinde SGK'lı olması ve kazanın poliçe vadesinde gerçeklemiş olması nedeniyle sorumluluklarının doğmadığı itirazlarının reddine karar vermek gerektiği, öte yandan SGK Konak Sosyal Güvenlik Merkezi 2092021 tarih ve 0214546 sayılı yazıda davacı ...'ya 2.315,34 TL gelir ve ek ödeme tutarı ile 31.050,61 TL birikmiş tutardan varsa kesintiler düşüldükten sonra ödeme yapılacağının belirtildiği, söz konusu tutarın rücuya tabi olup olmadığı, rücuya tabi ise ne kadar tutar rücu edileceği anlaşılamadığından tazminattan tenzil işlemi gerçekleştirilmediği tespit edilmekle, sigorta şirketinin bu yöne ilişkin itirazlarının da reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek davalı ... vekilinin Sigorta Uyuşmazlık Hakem Heyetinin 29.09.2022 tarih ve K- 2022/252993 sayılı kararına karşı yapmış olduğu itirazlarının kısmen kabulüne; kararın (5) karar başlıklı (3) no'lu bendinin "9.200,00 TL vekâlet ücretinin sigorta şirketinden alınarak başvuru sahibine verilmesine" şeklinde düzeltilerek, (1) ve (2) no'lu bentlerinin ise aynen icrasına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; işveren mali mesuliyet kapsamında şahıs başına bedeni teminat limitinin 250.000,00 TL olduğunu, müvekkili şirketin sorumluluğunun poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, kazanın oluşumunda kusur atfedilen ... ve ... Gürler Cesimak firması çalışanı, ... ise sigortalı YDÇ metal çalışanı olduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte dosyada mübrez evraklar ile ortaya konulduğu üzere YDÇ metal çalışanı ...’a %10 kusur izafesinde bulunulmuş olup müvekkili şirketin sorumluluğu doğacaksa dahi bu oranın %10 kusur oranı ile sınırlı olması gerektiğini, dava dışı Cesimak firması ile sigortalı işveren arasında alt-üst işveren bağlantısı bulunmadığını, poliçe özel şartları gereği kazanın meydana geldiği firma ile bağlantı olsaydı dahi taşeron firmalar teminat kapsamına dahil edilmediğinden taşeron firmanın kusurundan müvekkili şirketin hiçbir sorumluluğu doğmayacağını, müşterek müteselsil sorumlulukların teminat kapsamına dahil edilmediğini, dava konusu kazanın poliçede belirtilen adreste gerçekleşmediğini, davaya konu kazanın trafik iş kazası olması nedeniyle öncelikle trafik sigortası poliçe limitinin tüketilmesi gerektiğini, başvuran tarafa ferdi kaza poliçesi kapsamında ödeme yapıldığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu hususun dikkate alınmadığını, kazazede ...'nın geçirdiği iş kazası sonrası maluliyet tespitine ilişkin SGK'dan alınmış herhangi bir rapor bulunmadığını, meydana gelen trafik kazasının başvuran bakımından bir iş kazası olduğunu, iş kazası olması sebebi ile açılmış başka bir davanın olup olmadığının, işveren poliçesinden iş göremezlik tazminatını kapsayan bir ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, olayın poliçe teminatı dahilinde olup olmadığı ve talep edilecek miktarın belirlenmesi konularında sigorta alanında uzman akademisyen bilirkişilerden rapor alınması gerektiğini, başvurunun zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, başvuru sahibi lehine 1/5 vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, temerrüt tarihinden itibaren sorumluluğun tespiti gerektiğini, taraflar arasında uzlaşma gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... tarafından İş yeri Paket Yangın Ticari Poliçesi düzenlenmiş bulunan iş yeri çalışanı olan davacının meydana gelen kaza neticesinde uğradığı sürekli iş göremezlik tazminatının "İşveren Mali Mesuliyet" teminatı kapsamında tahsili talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 377 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 54 üncü maddesi, Yangın Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Haksız fiil sonucu çalışma gücünde kayıp olduğu iddiası ve buna yönelik bir talebin bulunması hâlinde, zararın kapsamının tespiti açısından varsa geçici iş göremezlik süresi ile sürekli iş göremezlik oranının doğru bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Söz konusu belirlemenin ise bağlı oldukları mevzuat uyarınca sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelerin adli tıp anabilim dalı başkanlıkları ve benzeri kuruluşların çalışma gücü kaybı olduğu iddia edilen kişide bulunan şikâyetler dikkate alınarak oluşturulacak uzman doktor heyetinden kaza tarihinde yürürlükte bulunan mevzuata göre sağlık kurulu raporu alınmalıdır.
11.10.2008 tarihinden önce Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü, 11.10.2008 ilâ 01.09.2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği, 01.09.2013 ilâ 01.06.2015 tarihleri arasında Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği, 01.06.2015 ilâ 20.02.2019 tarihleri arasında Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurul Raporları Hakkında Yönetmelik ve 20.02.2019 tarihinden sonra ise Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik yürürlükte olduğundan kaza tarihinde geçerli mevzuat uyarınca sağlık kurulu raporu düzenlenmelidir. Eldeki davada kaza, 22.04.2020 tarihinde meydana gelmiş olup hükme esas alınan maluliyet raporunda davacının sürekli iş göremezlik oranının Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümlerine göre belirlendiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince; davacı tarafından kararın temyiz edilmediği göz önüne alındığında davalının usuli kazanılmış hakları gözetilerek davacının kazaya ilişkin tüm tedavi evrakı eklenip (eksik varsa temini ile) dosyada bulunan sağlık kurulu raporları da irdelenmek ve bizzat muayene edilmek suretiyle kaza tarihinde yürürlükte olan Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yukarıda açıklandığı üzere yetkili sağlık kurulundan rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
29.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.