"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/996 E., 2022/995 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın Kısmen Kabulü/ Davalının İtirazının Kısmen Kabulü
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekilince itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazının reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı vekilinin itirazının kısmen kabulü ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının yolcu olarak bulunduğu araç ile davalıya sigortalı aracın 30.08.2018 tarihinde yaptığı kaza neticesinde davacının %15 oranında malul kaldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 4.000,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatı ve 1.000,00 TL geçici iş göremezlik tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili 88.692,00 TL tutardan başlangıçta talep ettikleri miktardan harç düşülerek taleplerini 83.692,00 TL olarak ıslah etmiştir.
Davacı vekili 10.10.2022 tarihinde talebinin 114.844,27 TL olarak ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıya 14.05.2019 tarihinde %5 maluliyet oranı üzerinden 25.405,00 TL ödeme yapıldığını davacının zararının karşılandığını, ibraz edilen maluliyet raporunu kabul etmediklerini, geçici iş göremezlik tazminatının teminat kapsamında olmadığını, hesaplamanın TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faiz yöntemi ile yapılması gerektiğini, davacının kazanın meydana gelmesinde müterafık kusuru bulunduğunu, indirim yapılması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 30.08.2018 tarihli kazada malul kalan davacının geçici iş göremezlik ve sürekli iş göremezlik tazminatı talebinde bulunduğu, dosyaya alınan kusur raporu ile davalıya sigortalı sürücünün kazada %100 oranında kusurlu olduğu, yolcu olan davacının kusuru olmadığı, dosyaya ibraz edilen Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinden alınan rapor ile davacının %15 oranında engel oranı olduğunun belirlendiği, aktüer rapor ile davalının yaptığı ödemenin tenzili ile bakiye 87.691,70 TL sürekli iş göremezlik tazminatının belirlendiği, maluliyet raporunda geçici iş göremezlik süresi hakkında bir belirleme olmadığından hesaplama yapılmadığı, kaza tespit tutanağında davacının içinde bulunduğu araçta 6 kişi bulunduğu, aracın transporter marka olduğu ve yolcu kapasitesinin 2+1 olduğu ve istiap haddinin aşıldığı bu nedenle %20 müterafık kusur indirimi yapılması gerektiği gerekçesi ile başvurunun kısmen kabulüne 62.893,92 TL tazminatın 02.08.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; yapılan ödeme ile sorumluluklarının sona erdiğini, %15 maluliyet oranına göre hesaplama yapılmasını kabul etmediklerini, hesap raporunun hatalı olduğunu, vekalet ücretinin 1/5 oranında olması gerektiğini belirterek karara itiraz etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 07.04.2020 tarihli ve 2020/İHK-7722 Karar sayılı kararıyla davacının yapılan ödeme nedeniyle davalı ile arasında imzalanan mutabakatnameye ilişkin belge olmadığı, davacının %15 maluliyet oranına dayalı olarak eksik ödenen tazminatı talep ettiği, alınan hesap raporu ile TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faiz yöntemi ile yapılan hesaplamanın hukuka uygun olduğu, vekalet ücretinin nispi tam oranda verilmesi gerektiği gerekçeleri ile davalının itirazının reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
İtiraz Hakem Heyeti kararına süresi içinde davalı tarafından temyiz yoluna başvurulmuştur.
Dairenin 21.09.2021 tarih, 2021/4061 Esas, 2021/5105 Karar sayılı ilamı ile;
"1. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2. Somut olayda; kaza neticesinde davacının maruz kaldığı yaralanmaya ilişkin olarak hükme esas alınan, Erzurum Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi'nin 14.02.2019 tarihli engelli Sağlık Kurulu Raporu’nda davacının %15 maluliyeti olduğu tesbit edilmiş olup, maluliyet tespitinde hangi yönetmeliğin esas alındığı belli değildir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Buna göre, maluliyet oranının tespiti açısından kaza tarihi itibari ile yürürlükteki Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde usulüne uygun, denetime ve hüküm kurmaya elverişli olacak şekilde davacının maluliyet derecesi ve oranının belirlenmesi amacıyla, önceki raporun da irdelendiği, ATK İhtisas Kurulu'ndan ya da üniversitelerin adli tıp anabilim dalı başkanlıklarından yeni bir rapor alınıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
2-Uyuşmazlık Hakem Heyetince hükme esas alınan 30.10.2019 tarihli aktüer bilirkişi raporunda; kaza tarihinde 26 yaşında olan davacının TRH 2010 Yaşam Tablosu'na göre muhtemel bakiye ömür süresi belirlenmeden, her bir yaşta hayatta kalma ihtimalleri dikkate alınarak irat katsayıları üzerinden hesaplamanın yapılmış olduğu, işleyecek aktif dönem ile işleyecek pasif dönem başlangıç ve bitiş tarihlerinin de açık bir şekilde yazılmadığı anlaşılmış olup, bu yönüyle raporun denetime elverişli olmadığı görülmüştür.
Bu durumda; davacının TRH 2010 Yaşam Tablosu'na göre bakiye ömür süresi belirlenerek, aktif ve pasif dönem başlangıç bitiş tarihleri ve süreleri gösterilmek suretiyle daha önce rapor düzenleyen bilirkişiden denetime elverişli ek rapor alınıp, oluşacak sonuca göre hükmü temyiz eden davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hak da dikkate alınmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı biçimde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Sigortacılık Kanunu 30/17 maddesi ile 19.01.2016 tarihli ve 29598 Resmi Gazete'de yayımlanarak Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik'in 16/13 maddesinde "Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir." hükmü eklenmiştir. Heyetçe verilen kararda davacı lehine hükmedilecek vekalet ücreti için Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik'in 16/13 maddesinin uygulanması gerektiği gözönüne alınarak AAÜT'nin 17. maddesi gereğince hesaplanan vekalet ücretinin 1/5'i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi, ancak hesaplanan miktarın maktu vekalet ücretinin altında kalması halinde maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde nispi vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir." şeklinde bozma kararı verilmiştir.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı sonrasında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinden alınan rapor ile Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurul Raporları Hakkında Yönetmeliği hükümleri göre alınan raporda davacının %5 oranında maluliyetinin olduğunun belirlendiği, raporun hüküm kurmaya elverişli olduğu, bozma sonrası alınan ek rapor ile ödeme ve kök rapor tarihi dikkate alınarak TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faiz kullanılmak suretiyle hesaplamanın yapılmış olduğu, ödeme tarihine göre teknik faiz dikkate alınarak yapılan hesaplama neticesi 36.549,30 TL, progresif rant yöntemine göre yapılan hesaplama ile 56.403,58 TL kök rapor tarihi itibari ile teknik faize göre 37.108,42 TL, progresif rant yöntemine göre 56.423,22 TL, ek rapor tarihine göre teknik faize göre 64.278,80 TL, progresif rant yöntemine göre 114.844,27 TL tazminatın belirlendiği, davacının 10.10.2022 tarihinde talebini ıslah ederek 114.844,27 TL'ye çıkardığı, ancak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 176'ncı maddesi uyarınca ancak bir kere ıslah yapılacağından ikinci ıslah talebinin kabul edilemeyeceği, ödeme tarihi itibari ile teknik faize göre 36.549,30 TL sürekli iş göremezlik tazminatı belirlendiği, emniyet kemeri takılmadığından %20 müterafık kusur indirimi ile 29.239,44 TL kaldığı, yapılan ödemenin tenzili ile 834,44 TL bakiye tazminat alacağı bulunduğu, ibraname bulunmadığı, rapor tarihi itibari ile teknik faize göre yapılan 37.108,42 TL tazminattan %20 müterafık kusur indirimi ve sonrasında yapılan ödemenin tenzili ile 98,97 TL bakiye alacak kaldığı gerekçesi ile Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararanın kaldırılmasına, yeniden hüküm kurulmasına, başvurunun kısmen kabulüne 98,97 TL sürekli iş göremezlik tazminatının 02.08.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; 10.10.2022 tarihli dilekçesinin ikinci ıslah niteliği taşımadığı, bozma sonrası ıslah yapılamayacağı gerekçesi ile bu dilekçenin reddedildiği, maluliyet oranının değiştiği, buna istinaden yapılan hesaplama sonrası ıslah yapıldığı, reddinin hatalı olduğu gerekçeleri ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı 30.08.2018 tarihli trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun uğradığı zarar nedeniyle sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 51 ve 54 üncü maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 176/2'nci maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85, 89, 90, 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30 uncu maddesi ve Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik'in 16 ncı maddesinin on üçüncü fıkrası, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 17 nci maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, davanın kısmi dava olarak açılmış olmasına, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 176/2'nci maddesi uyarınca davada ancak bir kere ıslah yapılabilecek olmasına göre davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının ONANMASINA,
Aşağıda dökümü yazılı temyiz harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,16.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.