"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/495 E., 2021/9 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın kısmen kabulüne
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ...vekili, davalı EGO Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ...Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan inceleme sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesince kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesince verilen kararın düzeltilmesi davacılar ..., ...'a velayeten kendi adına asaleten ..., ..., ..., ..., .....,......, ... vekilleri ile davalı Ego Genel Müdürlüğü tarafından istenilmekle kararın düzeltilerek mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ..., davalı ... Kozmetik Dağıtım Satış ve Tic.A.Ş., davalı ..., davalı Ego Genel Müdürlüğü, davalı ...Ş. (Eski Unvanı ...Sigorta A.Ş.) vekilleri tarafından tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili asıl davada sunduğu dava dilekçesinde; davacı ...'ın 23.01.2007 tarihinde ...plakalı araç ile ...plaka sayılı aracın çarpışması sonucu......,plaka sayılı araç içinde yolcu iken yaralandığını, kaza sonrasında davacının Ankara Numune Hastanesi yoğun bakım ünitesine kaldırıldığını, bir yılı bulan yoğun bakım tedavisi sonrasında % 100 malul kaldığını, kaza sonrasında bitkisel hayatta makinelere bağlı olarak yaşadığını, sürücü ...'un yönetimindeki davalı ... A.Ş.'ye ait, davalı ...Ş.'ye Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) ile sigortalı olan ...plakalı araç ile davalı ...'in yönetimdeki davalı EGO Genel Müdürlüğüne ait, davalı ...Sigorta A.Ş.'ye ZMSS ile sigortalı olan ...plakalı aracın çarpışması sonucu kazanın meydana geldiğini, davacı ...'ın % 100 malul olması nedeniyle, iş gücü kaybı, çalışma kaybı, tedavisi süresince sarfedilen harcamaları ile tedavisinin devamı esnasında sarf edilmesi gereken harcamaları ile bakıma muhtaç olması nedeniyle bakıcı gideri, yaşam destek üniteleri, elektrik ve su giderleri de dahil olmak üzere belgelendirilebilen ve belgeye bağlanması mümkün olmayan ve araştırma ile tespiti mümkün giderlerin tespit edilerek, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL maddi tazminatın, 100.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan kusurları ve sorumlulukları oranında müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi, kaza tarihinden itibaren yasal faizi uygulanması talep ve dava edilmiştir.
Mahkeme dosyası ile birleşen Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/113 Esas sayılı dosyasında; davacılar ...'a velayeten kendi adına asaleten ...,.....,, ..., ..., ......, ......., ... tarafından davalılar ... Kozmetik Satış ve Dağıtım A.Ş., EGO Genel Müdürlüğü, ..., ... aleyhine açılan manevi tazminat davasının 30.03.2009 kayıt tarihli dava dilekçesinde; ...'ın 23.01.2007 tarihinde yolcu olarak bulunduğu araç içinde yaralandığını, kaza sonrasında Numune Hastanesinin yoğun bakım ünitesine kaldırıldığını, yoğun bakım tedavisi sonrasında düzelmeyerek % 100 malul olduğunu, kaza nedeniyle davalıların kusur oranları nispetinde, ...'ın eşi ... ve kızı ... için 50,000,00'er TL, annesi ve babası için 25.000,00'er TL ve kardeşleri için 5.000,00'er TL olmak üzere toplam 190.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
Mahkeme dosyası ile birleşen Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/10 Esas sayılı dosyasında; davacı ... tarafından, davalılar ..., ..., ...Sigorta A.Ş., Allianz Sigorta AŞ, EGO Genel Müdürlüğü ve ... Kozmetik Satış ve Dağıtım A.Ş. aleyhine açılan maddi tazminat davasının 08.01.2015 kayıt tarihli dava dilekçesinde; davalı ...'un sevk ve idaresinde bulunan davalı ... A.Ş.'ye ait diğer davalı Koç Allianz Sigorta A.Ş. tarafından ZMSS poliçesi ile sigortalı ...plaka sayılı araç ile davalı ... sevk ve idaresindeki EGO Genel Müdürlüğüne ait diğer davalı ...Sigorta A.Ş. tarafından ZMSS poliçesi ile sigortalı olan ...plaka sayılı araçların çarpışması suretiyle 23.01.2007 tarihinde meydana gelen kaza sonucu ...plakalı araç içerisinde bulunan davacı ...'ın yaralandığını, kaza sonrasında %100 malul olduğunu, kaza nedeniyle bitkisel hayatta ve makinelere bağlı olarak yaşadığını, davacının sürekli maluliyetten kaynaklı maddi zararı olduğu gibi sürekli bakıcı zararının da bulunduğunu, bu nedenlerle fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla kazadan kaynaklı oluşan sürekli maluliyet tazminatı alacağı için 27.933,65 TL, sürekli bakıcı gideri alacağı için 109.642,68 TL olmak üzere toplam 137.576,33 TL'nin kaza tarihi itibariyle işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
Mahkeme dosyası ile birleşen Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/164 Esas sayılı dosyasında; davacı ... tarafından davalılar ..., ..., ...Sigorta A.Ş., Allianz Sigorta A.Ş., EGO Genel Müdürlüğü ve ... Kozmetik Satış ve Dağıtım A.Ş. aleyhine açılan maddi ve manevi tazminat davasının 06.05.2009 kayıt tarihli dava dilekçesinde; 23.01.2007 tarihinde Ankara/Yenimahallede meydana gelen kaza neticesinde davacının ciddi biçimde kırıklara maruz kalacak şekilde yaralandığını, ortopedi ve travmatoloji servisinde uzun süre tedavi gördüğünü, davacının kaza neticesinde süreli iş gücü kaybının bulunduğunu belirterek, bu nedenlerle fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla kazadan kaynaklı oluşan 500,00 TL geçici göremezlik, 500,00 TL sürekli iş gücü kaybından dolayı uğranılan kayıplar ve tedavi sırasında hastaneye gidiş geliş için yapılan masraflara karşılık olmak üzere 1.000,00 TL maddi, 25.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı ...Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçsinde; kaza yapan ...plakalı aracın 43380215 sayılı poliçe ile ZMSS poliçesi bulunduğunu, davalı şirketin temerrüde düşmediğini, sigorta poliçesi ile sorumlu olduklarını, manevi tazminatın sigorta şirketinden istenemeyeceğini ileri sürerek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; ...plakalı aracın trafik sigorta poliçesi ile 01.11.2006-2007 tarihleri arasında sigortalandığını, poliçeden dolayı sakatlanma ve ölüm halinde azami sorumluluk limitinin 57.500,00 TL olup sigortalı araç sürücüsünün kusur oranında ve zarar nispetinde olduğunu, dava konusu kazaya ilişkin herhangi bir başvuru olmadığından, dava tarihinde muaccel ... geldiğinden bu tarihlerden öncesi için faiz sorumluluğu bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; Ankara 28. Asliye Ceza Mahkemesinin 2008/526 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, müvekkilinin davada kusurunun bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı EGO Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davanın zamanaşımına uğradığını, davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, kaza tarihinden itibaren 2 yıl süre içerisinde dava açılması gerektiğini, meydana gelen trafik kazasındaki kusur oranlarının tespit edilmesi gerektiğini, aracı sigortalayan ...Sigorta A.Ş.'ye, BUGSAŞ A.Ş. Genel Müdürlüğüne ve sürücü ...'e davanın ihbar edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Kozm. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacının dava dışı ......., A.Ş. çalışanı olduğunu, kazaya karışan ...plakalı araç üzerinde Nazar logosu yazılı ......,A.Ş. tarafından kullanılan araç olduğunu, müvekkili şirkete ilzam edilecek bir kusurun olmadığını, objektif sorumluluk ve olay arasındaki illiyet bağını keseceğinden davanın reddi gerektiğini, davacı yakınlarınınca Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/113 Esas sayılı dosyasında manevi tazminat davası açıldığını, davanın ......, Gıda ...Tic. A.Ş. ve Koç Allianz Sigorta A.Ş.'ye ihbarının yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 19.07.2016 tarihli ve 2009/130 Esas 2016/377 Karar sayılı kararıyla; Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 11.03.2011 tarihli raporunda; asıl dosya davacısı ...'ın sürekli iş görmezlik oranının % 100 olduğu, davacısı ...'ın Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanlığı'ndan alınan 10.08.2011 tarihli raporun tetkikinde; Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin 11.03.2011 tarihli raporunda; asıl dosya vücut genel çalışma gücünden kaybetmediği, 2 ay süreyle iş görmezlik tespiti olduğu tespitleri bulunduğu, davacı ...'a ödendiği ileri sürülen 97.794,80 TL peşin değerli gelirin ve 1.868,29 TL geçici iş görmezlik tazminatının zarardan mahsubu hususunda bilirkişiden alınan 01.04.2014 havale tarihli ek raporda; davacının geçici iş göremezlik zararının ...'nca ödendiğinden alacağı bulunmadığı, davacının sürekli iş göremezlik gerçek zararının 226.833,65 TL, davacının bakım ücretine yönelik zararının 486.942,68 TL olduğunun rapor edildiği SGK vekili tarafından yapılan itiraz üzerine alınan 01.06.2015 havale tarihli ek raporda; SGK vekili tarafından sunulan dilekçe ekinde tedavi giderleri olduğu anlaşılan bilgisayar çıktısında belirtilen tedavi giderlerinin dava açıldıktan sonraya ilişkin olduğundan değerlendirilemediği, kazanın oluşu tarafların maluliyetleri dikkate alınarak manevi tazminata hükmedildiği gerekçesiyle asıl dava ve birleşen Ankara 22. ASHM'nin 2015/10 Esas sayılı davası yönünden; 226.833,65 TL sürekli iş göremezlik tazminatı ve 486.942,68 TL bakıcı gideri olmak üzere toplam 713.776,33 TL'nin davalı ... şirketleri yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak ve dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile, diğer davalılar yönünden olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek yasal faizi ile, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,100.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek yasal faizi ile, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla sigorta şirketleri dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, Ankara 12. ASHM'nin 2009/113 Esas sayılı davası yönünden; manevi tazminat istemlerinin eş ve davacı kızı .......,'e ilişkin olarak kısmen kabulüne; 45.000,00 TL davacı eş ......,, 45.000,00 TL davacı kızı ......., 25.000,00 TL davacı anne ..., 25.000,00 TL davacı baba .......,için, diğer davacılar kardeş ... ve ......, için 5.000,00'er TL manevi tazminatın olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek yasal faizi ile, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ayrı ayrı verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, Ankara 23. ASHM'nin 2009/164 Esas sayılı davası yönünden; davanın kısmen kabulü ile; 806,06 TL geçişi iş göremezlik tazminatının olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek ve sigorta şirketleri için limit ile ve dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile sınırlı olarak, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, 5.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Temyiz Edenler
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Kozmetik Satış ve Dağıtım A.Ş. vekili, davalı Ego Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ...Sigorta A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan)17. Hukuk Dairesi'nin 2016/20477 Esas- 2019/9351 Karar sayılı 14.10.2019 tarihli kararı ile; "Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle Karayolları Genel Müdürlüğü fen heyetinden alınan kusur raporunun hükme esas alınmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davalı ...Sigorta A.Ş vekilinin aşağıdaki 4 nolu bendin kapsamı dışında kalan sair; davalı Ego Genel Müdürlüğü vekilinin aşağıdaki 5 ve 6 nolu bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
4-Dava trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkeme tarafından hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda, SGK tarafından davacı ...'a ödenen peşin sermaye değerli gelirin tazminattan düşülmesi ile bakiye tazminat miktarlarının saptanması yerinde olmakla birlikte; SGK tarafından, eldeki davanın davalılarına karşı açılan rücuen tazminat davasında hükmedilen bedel, davalı ...Sigorta A.Ş'nin sorumluluğunun belirlenmesinde dikkate alınmadan hüküm tesis edilmiştir.
Davaya konu kaza iş kazası olarak kabul edilip SGK tarafından davacıya bağlanan gelirin peşin sermaye değerli karşılığı olan 97.794,80 TL'nin eldeki davanın davalılarından rücuen tahsili için, SGK Başkanlığı tarafından açılan davada, Ankara 4. İş Mahkemesi'nin 2010/1017 Esas ve 2014/279 Karar sayılı dosyası üzerinden, SGK lehine 97.794,80 TL rücuen tazminata karar verildiği; kararın kesinleşme bilgisinin dosyada yer almadığı görülmektedir. Anılan bu davada davalı ... şirketi aleyhine de hüküm kurulduğu dikkate alınarak davalının sorumluluğunun belirlenmesi gerekir.
Açıklanan tüm bu nedenlerle; davalı sigortacının düzenlediği ZMSS poliçesindeki limitle sınırlı biçimde davacının zararından sorumlu olduğu ve bu limitin kaza tarihi itibariyle 60.000,00 TL olduğu; davalı ... şirketince bu dava nedeniyle 24.915,00 TL'nin icra dosyasına yatırıldığının iddia edildiği; davalı yanın mükerrer ödemesinin önüne geçilmesi bakımından, SGK rücu dosyası ile poliçe teminat limiti dikkate alınmak suretiyle, davalı ... şirketinin zarardan sorumluluğunun belirlenmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
5-Mahkemece hükme esas alınan doktor bilirkişi raporunda, davacının ömür boyu nitelikli bakıcı ihtiyacı duyacağı belirtilmiş, aktüer raporda da nitelikli bakıcı ihtiyacı nedeniyle bakıcı giderinin aylık asgari ücretin 1,5 katı üzerinden değerlendirilmek suretiyle hesaplama yapılmış ise de; bakıcı ücretinin hesaplanmasında kaza tarihindeki asgari ücretin brüt tutarının (tamamının) esas alınması gerektiği Dairemizin yerleşik uygulaması gereğidir.
Bu durumda mahkemece, davacının bakıcı gideri talebi yönünden kaza tarihinde yürürlükte olan brüt asgari ücret tutarı (tamamı) üzerinden hesaplama yapılmak üzere bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi isabetli değildir.
6-Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre (6098 sayılı TBK. md. 56), hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktarın, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde de takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, Türk Medeni Kanununun 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hukuka ve hakkaniyete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, asıl davada davacı ... lehine ve Birleşen (Ankara 12.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/113 E) davada tüm davacılar lehine takdir olunan manevi tazminatların yüksek; Birleşen (Ankara 23.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/164 E) davada davacı ... lehine takdir olunan manevi tazminatın bir miktar yüksek, olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun manevi tazminatlara hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
7-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı ...Sigorta A.Ş vekilinin ve davalı Ego Genel Müdürlüğü vekilinin vekalet ücretleri ile yargılama giderlerine yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir."
C. Karar düzeltme
1. Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve ... Kozmetik Satış ve Dağıtım A.Ş. vekili, davalı Ego Genel Müdürlüğü vekili ve davalı ...Sigorta A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesi'nin 2020/2078 Esas- 2021/2956 Karar sayılı 18.03.2021 tarihli kararın düzeltilmesi kararı ile; "Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkında hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de göz önünde tutularak, hak ve nasafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Mahkemece davacılar ... (...'a vesayeten), ... (...'a velayeten kendi adına asaleten), ..., ..., ..., ... ... için hükmedilen manevi tazminatın takdirinde TBK'nun 56. (BK'nun 47.) maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre; Dairemizin 14.10.2019 günlü, 2016/20477 Esas-2019/9351 Karar sayılı ilamının 6 numaralı bendinin ortadan kaldırılmasına, ilgili bozma ilamındaki Dairemizin diğer bozma nedenlerinin aynen muhafazasına, buna göre bent numaralarının yeniden teselsül ettirilmesine karar vermek gerekmiştir."
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamına uyularak, davacı ...'ın talepleri yönünden bozma ilamı doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alınarak ...Sigorta A.Ş.'nin 31.12.2006-2007 başlangıç/bitiş tarihli poliçesi ile teminat altına alınan riziko kapsamında kalan ve ...Sigorta A.Ş. tarafından tarafından kusur oranında İcra Müdürlüğü dosyasına 24.915,00 TL yatırıldığının belirtildiği ve davacının bakıcı giderine yönelik zararının 421.000,00 TL olduğu, davacının bakıcı giderine yönelik zararının 421.000,00 TL olarak belirlendiği davacı tarafın diğer taleplerine ilişkin olarak ise 19.07.2016 tarihli karardaki gerekçeler doğrultusunda asıl dava ve birleşen Ankara 22. ASHM'nin 2015/10 Esas sayılı davası yönünden; 226.833,65 TL sürekli iş göremezlik tazminatı ve 421.000,95 TL bakıcı gideri olmak üzere toplam 647.834,60 TL'nin davalı ... şirketleri yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak (davalı ...Sigorta A.Ş. yönünden 35.085,00 TL ile sınırlı olmak) ve dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile diğer davalılar yönünden olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, 100.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla sigorta şirketleri dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, Ankara 12. ASHM'nin 2009/113 Esas sayılı davası yönünden; manevi tazminat istemlerinin eş ve davacı kızı ........,l'e ilişkin olarak kısmen kabulüne; 45.000,00 TL davacı eş .....,, 45.000,00 TL davacı kızı Sibel, 25.000,00 TL davacı anne ..., 25.000,00 TL davacı baba ........, için, diğer davacılar kardeş ... ve ......, için 5.000,00'er TL manevi tazminatın olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ayrı ayrı verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, Ankara 23. ASHM'nin 2009/164 Esas sayılı davası yönünden; davanın kısmen kabulü ile; 806,06 TL geçişi iş göremezlik tazminatının olay tarihi 23.01.2007'den itibaren işleyecek ve sigorta şirketleri için limit ile ve dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile sınırlı olarak, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, 5.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ..., davalı ... Kozmetik Dağıtım Satış ve Tic. A.Ş., dahili davalı ..., davalı Ego Genel Müdürlüğü, davalı ...Ş. temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; müvekkil ...'ın yaklaşık 15 yıldır bilinci kapalı vaziyette makineye bağlı olarak hareket edemeden, konuşmadan, hiçbir ihtiyacını kendisi gidermeden 7 gün 24 saat en az iki – üç kişinin birlikte bakımına muhtaç halde yaşadığını, bakıcı giderinin bir asgari ücret üzerinden hesaplanmasının yerinde olmadığını, davalı ...Sigorta A.Ş.'nin poliçe sorumluluk tutarından Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan ödemenin mahsup edilmesinin yerinde olmadığını, ... tarafından açılan rücu davası iş bu tazminat davasından sonra (2010 yılında) Ankara 4. İş Mahkemesinde açılmış bir dava olduğunu, derdest dava bulunmasına rağmen sorumluluk yönünden savunmanın yapılmaması ve sonradan açılan dava ile hükmedilen alacağı ödemesinin sigorta şirketinin kendi sorumluluğunu ortadan kaldırmadığını bu sebeplerle mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı Ego Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde; davalara konu edilen trafik kazasında yasal sorumlukları ve kazanın meydana gelmesindeki kusur oranlarının hatalı olarak belirlediğini, mahkemece hükme bağlanan tazminat tutarları daha önce emsali görülmemiş derecede yüksek olduğunu, hükme bağlanan tazminat miktarlarına uygulanması gereken faizin başlangıç tarihinin hatalı olduğunu, dava hakkında "kısmen kabul" şeklinde hüküm kurulmuş olmasına rağmen, reddedilen kısım üzerinden kararda davalı vekilleri lehine ücret-i vekâlete hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili temyiz dilekçesinde; müvekkili tarafından davacılara tüm ödemelerin yapıldığını, müvekkil şirketin sorumluluğu kalmadığını, şirketin poliçe limitinin 60.000,00 TL olduğunu, SGK tarafından davacıya yapılan ödeme nedeniyle, müvekkili aleyhine Ankara 4. İş Mahkemesi'nin 2010/1017 E. sayılı dosyası ile açılan davada, 17.03.2014 tarihinde 2014/279 K. sayısı ile karara çıktığını, bu karara dayanılarak müvekkil şirket aleyhine açılan Ankara 11. İcra Müdürlüğü'nün 2014/17315 sayılı icra takip dosyasına 27.10.2014 tarihinde müvekkil şirketçe kusur oranı olan %25 orana tekabül eden 24.915,00 TL (çıkarılan hesap sonucu 42.404,43 TL olarak) ödeme yapıldığını, mahkeme tarafından asıl davada 35.085,00 TL'den ve birleşen 23. ASHM 2009/164 E. sayılı dosyasında 806,06 TL'den müvekkili şirketin sorumlu tutulmasına karar verilmiş ise de müvekkil şirket tarafından davacıların alacaklı olduğu Ankara 28. İcra Müdürlüğü 2016/15285 sayılı dosyasına toplam 190.028,06 TL ödeme yapıldığını, bu nedenle müvekkil şirketin sorumluluğu bulunmadığını, mahkemece dava hakkında "kısmen kabul" şeklinde hüküm kurulmuş olmasına rağmen, reddedilen kısım üzerinden kararda davalı vekilleri lehine vekalet ücretine hükmedilmediğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte davacı yanın tedavi giderleri/bakıcı giderleri/ hastane giderlerine ilişkin tazminat talebinin müvekkil şirket yönünden husumet yokluğundan reddi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... Kozmetik Dağıtım Satış ve Tic. A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde; müvekkil şirket kazaya karışan ...plakalı aracın maliki olmakla birlikte, bu araçla, aynı türdeki 4 aracı, ruhsat tarihi itibariyle ......., Gıda San. Tic. A.Ş.’ye kiraladığını ve tahsis ettiğini, müvekkil araçları teslim alır almaz hiç kullanmadan ......, Gıda San. ve Tic. A.Ş.’ye teslim etmekle aracın işletici firmasının ve aracı tahsis sözleşmesiyle kullanan, kazaya karışan aracı ve davalıyı sigortalı olarak çalıştıranın ......, A.Ş. olduğunu, maddi tazminat yönünden karara esas alınmış olan, hesap bilirkişi kök ve ek raporlarının eksik incelemeye dayalı olduğunu, gerek tedavi ve bakıcı giderleri, gerekse iş göremezlik zararı bakımından müvekkil şirketin hiçbir sorumluluğu bulunmadığını, SGK tarafından bağlanan aylık ve peşin sermaye değerinin, tedavi giderlerinin, davacılar lehine hükmedilen tazminattan mahsubu gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalıların ZMSS, maliki ve sürücüsü olduğu aracın karıştığı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan yolcu davacıların uğradığı sürekli ve geçici iş göremezlik tazminatı ile sürekli bakıcı talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 54 ve 56 ncı maddeleri, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85, 89, 90, 91 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere bozma ile kesinleşen hususların değerlendirilememesine göre davacı ..., davalı ... Kozmetik Dağıtım Satış ve Tic. A.Ş., dahili davalı ..., davalı Ego Genel Müdürlüğü, vekillerinin tüm ve davalı ...Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı ...Ş. vekilinin diğer temyiz sebepleri yönünden;
Dava, trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun sürekli ve geçici iş göremezlik tazminat ile sürekli bakıcı gideri talebine ilişkin olup, mahkemece davalı ...Ş. yönünden davanın kısmen kabulü ile davalı aleyhine 35.085,00 TL hüküm altında alınmışsa da, bu davalı yönünden reddedilen kısım 24.915,00 TL olmasına rağmen ve kendini vekil ile temsil ettriren davalı ...Ş. yararına vekâlet ücretine hükmedilmemiştir.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin (AAÜT) 13 üncü maddesinde " Bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için bu Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (7 nci maddenin ikinci fıkrası, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrası ile 12 nci maddenin birinci fıkrası, 16 ncı maddenin ikinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla) bu Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.(2) Ancak, hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez" düzenlemesine yer verilmiş olup davanın kısmen reddi sebebiyle karar verilmiş olduğu ve karar tarihindeki Tarife hükümleri dikkate alındığında davalı ...Ş. lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 üncü maddesi ve 5236 sayılı Kanun’un geçici 2 nci maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 5236 sayılı Kanun’un 16 ncı maddesi ile değiştirilmeden önceki 438 inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davacı ..., davalı ... Kozmetik Dağıtım Satış ve Tic. A.Ş., dahili davalı ..., davalı Ego Genel Müdürlüğü vekillerinin tüm, davalı ...Ş. diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile mahkeme kararının hüküm bölümünün 3 numaralı maddesinin sonuna "Kendisini vekille temsil ettiren davalı ...Ş. lehine reddedilen maddi tazminat miktarı gözetilerek 4.080,00 TL vekalet ücreti takdirine, davacı ...'dan tahsili ile davalı ...Ş.'ye ödenmesine" cümlesinin eklenmesine ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA;
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı ...Ş.'ye iadesine,
492 sayılı Harçlar Yasası’nın 13/J maddesi uyarınca davalı ...'ndan harç alınmamasına,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacı ve davalı ... Kozmetik Dağıtım Satış ve Tic. A.Ş. ile EGO Genel Müdürlüğü'ne yükletilmesine,
Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.