"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/74-2023/66
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU İTİRAZ HAKEM HEYETİ
SAYISI : KIT/2022-2115
DAVA TARİHİ : 19.11.2020
HÜKÜM/KARAR : Davanın kabulü / İtirazın kısmen kabulü
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ
SAYISI : K-2021/11555
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince itirazın kısmen kabulü ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; itirazın kısmen kabulü ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracın karıştığı kaza sonucunda araçta yolcu olarak bulunan davacının yaralanıp % 34 oranında malul kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 4.800,00 TL sürekli iş göremezlik, 100,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı ve 100,00 TL bakıcı gideri olmak üzere toplam 5.000,00 TL maddi tazminatın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş; 15.01.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle taleplerini, 359.800,00 TL sürekli iş göremezlik, 100,00 TL geçici iş göremezlik ve 100,00 TL bakıcı gideri olmak üzere toplam 360.000,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; olayın iş kazası niteliğinde olduğunu ve Sosyal Güvenlik Kurulu (SGK) tarafından yapılan ödemenin tazminattan düşülmesi gerektiğini, maluliyet raporunu kabul etmediklerini, tazminattan müterafik kusur ve hatır taşıması nedeniyle indirim yapılması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, 359.800,00 TL sürekli iş göremezlik, 100,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı ve 100,00 TL bakıcı gideri olmak üzere toplam 360.000,00 TL tazminatın 03.11.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 20.04.2021 tarihli ve 2021/İHK-11196 sayılı kararı ile; davalı vekilinin itirazının geçici işgöremezlik ve müterafik kusur yönünden kabulü ile Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne, 359.800,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatı ve 100,00 TL bakıcı gideri olmak üzere toplam 359.900,00 TL tazminatın 03.11.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 08.11.2021 tarihli ve 2021/17697 Esas, 2021/8319 Karar sayılı ilamıyla davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek "...Somut olayda; kaza tarihi itibariyle 26 yaşında olan davacı, uzman onbaşı olarak görev yaparken maruz kaldığı kazadaki yaralanması sonucu işgücü kaybına uğramıştır. İHH tarafından hükme esas alınan 10.01.2021 tarihli aktüer raporunda, davacının 60 yaşına kadar çalışacağı ve aktif devresinin devam edeceği; 60 yaşı ile muhtemel bakiye ömür süresi sonu arasındaki dönem için de pasif devrede olacağı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Oysa, yukarıda açıklandığı üzere, kendi özel yasaları gereği daha erken emekli olma (aktif devresi sona erme) imkanı bulunan meslek gruplarından birinde yer alan davacı için, herhangi bir araştırma yapılmadan, 60 yaş sonunun aktif devre sonu olarak kabulü mümkün değildir. Bu itibarla İHH tarafından yapılan inceleme eksiktir. Diğer yandan; davacının uzman onbaşı olduğu ve davaya konu sürekli işgöremezlik zararının, görevini yaparken gerçekleşen kazadan kaynaklandığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Dosya kapsamından açıkça anlaşılan bu durum ve davalı tarafın bu yöne ilişkin savunması ile SGK ...İl Müdürlüğü'nün 02.09.2020 tarihli yazı cevabı içeriği dikkate alınarak, davaya konu kaza nedeniyle davacıya 2330 sayılı Kanun kapsamında bağlı bulunduğu kurumca maddi tazminat ödenip ödenmediği konusunda araştırma yapılması gerektiği açıktır. Anılan araştıra yapılmadan karar verilmesi de eksik inceleme niteliği taşımaktadır. Açıklanan nedenlerle; davacının bağlı olduğu kurum ile SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne yazı yazılarak, davaya konu kazadaki yaralanması nedeniyle, 2330 sayılı Kanun kapsamında davacıya ödeme yapılıp yapılmadığı (geçici işgöremezlik, sürekli işgücü kaybı ve manevi tazminat için miktarların ayrı ayrı bildirilmesi istenmeli) hususu ile davacının yaşı ve mesleki kıdemine göre muhtemel emeklilik yaşının kaç olduğunun sorulması; belirtilen yazı cevabının gelmesinden sonra, karar sadece davalı tarafça temyiz edildiği ve 10.01.2021 tarihli rapordaki hesap unsurları bakımından davalı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu için hesaplamanın 2021 yılı verilerine göre yapılması gereği gözden kaçırılmadan, bildirilecek muhtemel emeklilik yaşına kadar aktif devre ve bu yaş ile muhtemel ömür sonu arası süre için AGİ dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden pasif devre hesabının yapılması, 2330 sayılı Kanun kapsamında yapılmış sürekli işgücü kaybı (maluliyet) tazminatı ödemesi varsa bunun düşülmesi ile sonuç tazminatın belirlenmesi için ek rapor alınıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekmiştir..." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilamı gereği yapılan araştırma sonucu davacıya 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında herhangi bir ödeme yapılmadığının ve 5434 sayılı Kanunun 40. maddesine göre uzman çavuşların 55 yaş haddine tabi olduğunun anlaşıldığı, İtiraz Hakem Heyetince verilen 11.08.2022 tarihli ara karar ile aktüer bilirkişiden ek rapor alınmasına ve bilirkişi ücretinin kesin süre içinde davalı ... şirketi tarafından yatırılmasına karar verildiği, davalı ... şirketi tarafından bilirkişi ücretinin süresi içinde yatırılmadığı, bununla birlikte önceki kararın emeklilik yaşı ve nakdi tazminat yönüyle bozulduğu, davacının nakdi tazminat almadığı ve emekli yaşının ise 60 yaş değil 55 yaş olduğu gözetilerek davacının aktif dönem tazminatında 55 yaşın esas alınması halinde de poliçe limiti olan 360.000,00 TL’nin üzerinde bir tazminatın çıkacağının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 359.800,00 TL sürekli iş göremezlik, 100,00 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 359.900,00 TL tazminatın 03.11.2020 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; bozma sonrası oluşturulan yeni karara itiraz ettiklerini, kusur oranını kabul etmediklerini, maluliyet oranının doğru belirlenmediğini, vekalet ücretinin hatalı belirlendiğini ve hesaplamanın hatalı yapıldığını belirtmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... şirketi tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı ile geçici bakıcı gideri talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 54 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30 uncu maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266 ve devamı maddeleri gereğince, çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verilir.
Dosya kapsamından; davanın, kaza tarihi itibariyle 26 yaşında olan davacının, uzman onbaşı olarak görev yaparken maruz kaldığı kazadaki yaralanması nedeniyle sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı ile geçici bakıcı gideri istemine ilişkin olduğu, bozma ilamı öncesi İtiraz Hakem Heyetince hükme esas alınan 10.01.2021 tarihli aktüer raporuna göre davacının 60 yaşına kadar çalışacağı ve aktif devresinin devam edeceği, 60 yaşı ile muhtemel bakiye ömür süresi sonu arasındaki dönem için de pasif devrede olacağı kabul edilerek hesaplama yapıldığı, bozma ilamına göre davacı tarafa 2330 sayılı Kanun kapsamında ödeme yapılıp yapılmadığı hususu ile davacının yaşı ve mesleki kıdemine göre muhtemel emeklilik yaşının kaç olduğunun araştırılarak kararın sadece davalı tarafça temyiz edildiği ve 10.01.2021 tarihli rapordaki hesap unsurları bakımından davalı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu için hesaplamanın 2021 yılı verilerine göre yapılması gereği gözden kaçırılmadan, bildirilecek muhtemel emeklilik yaşına kadar aktif devre ve bu yaş ile muhtemel ömür sonu arası süre için Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden pasif devre hesabının yapılması, 2330 sayılı Kanun kapsamında yapılmış sürekli işgücü kaybı (maluliyet) tazminatı ödemesi varsa bunun düşülmesi ile sonuç tazminatın belirlenmesi için ek rapor alınıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinin belirtildiği, İtiraz Hakem Heyetince bozma ilamına uyulmasına karar verildiği, davacıya 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında herhangi bir ödeme yapılmadığının ve 5434 sayılı Kanunun 40. maddesine göre uzman çavuş olan davacının 55 yaş haddine tabi olduğunun tespit edildiği, İtiraz Hakem Heyetince verilen 11.08.2022 tarihli ara karar ile aktüerya uzmanı bilirkişiden ek rapor alınmasına ve bilirkişi ücretinin kesin süre içinde davalı ... şirketi tarafından yatırılmasına karar verildiği, ancak davalı ... şirketi tarafından kesin süre içinde ücretin yatırılmaması nedeniyle ek rapor alınmadan davacının nakdi tazminat almadığı ve emekli yaşının ise 60 yaş değil 55 yaş olduğu gözetilerek davacının aktif dönem tazminatında 55 yaşın esas alınması halinde de poliçe limiti olan 360.000,00 TL’nin üzerinde bir tazminatın çıkacağı kabulü ile karar verildiği anlaşılmaktadır. Bozma ilamına uygun şekilde davacının zararını belirleyen bilirkişi ek raporu alınmadan karar verildiğinden, bozmanın gereği tam olarak yerine getirilmemiştir.
Somut uyuşmazlıkta; davacının nakdi tazminat almadığı, bozma öncesi verilen kararın sadece davalı tarafça temyiz edildiği ve 10.01.2021 tarihli aktüer raporundaki hesap unsurları bakımından davalı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu için hesaplamanın 2021 yılı verilerine göre yapılması gereği göz önünde bulundurularak davacının muhtemel emeklilik yaşı olan 55 yaşına kadar aktif devre ve bu yaş ile muhtemel ömür sonu arası süre için AGİ dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden pasif devre hesabının yapılması için ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken İtiraz Hakem Heyetinin 11.08.2022 tarihli ara kararında belirlenen bilirkişi ücretinin davalı ... şirketi tarafından kesin süre içinde yatırılmaması nedeniyle ek rapor alınmadan hüküm kurulması doğru bulunmamıştır. Kararın bu nedenle bozulması gerekir.
2. Bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
VII. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle bozma nedenine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.