"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada Ankara Batı 4. Asliye Hukuk , Ankara Batı 1. Tüketici, Ankara Batı Asliye Ticaret ve Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR
Dava,tapu iptal ve tescili istemine ilişkindir.
Ankara Batı 4. Asliye Hukuk Mahkemesince, davacının kooperatif hisse devir senedi ile dava dışı alt yüklenici ...'dan dava konusu taşınmazı aldığı, üyeliği ve buna kooperatifin itirazının olmaması nedeniyle davasını kooperatife yöneltmediği, arsa sahibi olan kayıt malikine karşı dava açtığı, ancak yapılan araştırma sonucu talebin yüklenicinin temliki işlemine dayalı tapu iptali ve tescile ilişkin olduğu gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine, görevli mahkemenin Ankara Batı Tüketici Mahkemesi olduğuna karar verilmiştir.
Ankara Batı 1. Tüketici Mahkemesince, davanın pasif husumet yönünden dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 27.11.2018 tarih, 2016/1142 esas, 2018/8284 karar sayıulı ilamı ile “..davalarda arsa sahipleri ile yüklenici arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla, inceleme ve araştırmanın ve davacının satın aldığı son yüklenici ... ve arsa sahipleri ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenici olarak yeralan S.S. Altın Armoni Konut Yapı Kooperatifi'nin de taraf olduğu bir davada yapılması gerektiğinden mahkemece, davacı tarafa arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenici olan S.S. Altın Armoni Konut Yapı Kooperatifi ve davacının kooperatif hissesini temlik aldığı ... hakkında dava açmak üzere süre vermesi gerekirken davacılara süre verilmeden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş “ denilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Ankara Batı 1. Tüketici Mahkemesince, davanın, davacı kooperatif üyesi ve davalı ... ile alt yüklenicisi ve arsa malikleri arasında tapu iptali ve tescil istemine ilişkin ticari dava niteliğinde olması sebebiyle, taraflar arasında tüketici-satıcı ilişkisi bulunmadığından TTK'nun 4/1 ve 6502 sayılı Yasanın 3. ve 73. maddesi gereğince, davanın ve birleşen davanın Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesince, davalı kooperatifin Ankara Ticaret Sicili Müdürlüğünde kayıtlı adresinin "Korkutreis Mahallesi Necatibey . .....1 Çankaya/ANKARA" olduğu ve somut uyuşmazlığa ilişkin davanın Ankara Asliye Ticaret Mahkemelerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle davaya bakmakla yetkili mahkeme Ankara Ticaret Mahkemeleri olduğundan, kesin yetkiye ilişkin dava şartı noksanlığından asıl ve birleşen davanın HMK 14/1-ç ve 115/2 maddeleri uyarınca usulden reddine karar verimiştir.
Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesince, kooperatif ve üye yönünden yapılan yargılama bakımından, davacının ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket etmesi nedeniyle tüketici ve tüketici işlemi sayılması gerektiği ve davalılar arasında mecburi dava arkadaşlığı bulunduğundan tüketici mahkemesinin görevli olması gerektiği, Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin 06.07.2020 tarih, 2020/511 Esas, 2020/457 Karar sayılı kararında açıklandığı üzere davalılar yönünden davaya bakma hususunda özel nitelikteki tüketici mahkemelerinin görevli olduğu, davalı kooperatif yönünden uyuşmazlığı inceleme görevinin ticaret mahkemesine ait olduğu kabul edilmesi halinde dahi davalar arasında bağlantı olduğu, biri hakkında verilecek kararın diğerini etkileyeceği, hal böyle olunca usul ekonomisi, daha isabetli bir karar verilmesi ve davaların makul bir süre içinde bitirilmesi yükümlüğü açısından, davaların birlikte görülmesinin gerektiği, ayrıca davalı kooperatif hakkındaki davanın da ticaret mahkemesine göre daha özel nitelikteki tüketici mahkemesinde görülmesinin, göreve ilişkin usul kurallarına da uygun düşeceği, ancak davanın arsa sahipleri arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin "alacağın temliki" sözleşmesi olduğu arsa sahipleri ile kooperatif arasında akdedilen sözleşmede kooperatif yüklenici olduğu gerekçesiyle davanın mahkemenin yetkisizliğine ve görevsizliği nedenleri ile usulden reddine, görevli mahkemenin Ankara Batı 4. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler 6100 sayılı HMK'nın 21. maddesinde “(1) Aşağıdaki hâllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulur:
a) Davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasına herhangi bir engel çıkarsa,
b) İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesi konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa,
c) İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar Kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse,
ç)Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesince kendi yargı çevresinde olan asliye hukuk mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi (o mahkemece de gerekiyorsa yetkisizlik kararı verilmesi) gerekirken; farklı yargı çevresindeki Ankara Batı Asliye Hukuk Mahkemesine görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmiş bu kararın da kesinleşmesi üzerine dosya yargı yeri belirlenmesi için Dairemize gönderilmiştir. Oysa ki, olumsuz görev uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin kararında görevli olarak Ankara Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı vererek dosyanın Ankara Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesi, Ankara Asliye Hukuk Mahkemesinin de görevsizlik kararı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında yargı yeri belirlenmesi için aranan "iki mahkeme arasında olumsuz görev uyuşmazlığı bulunması" koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle yargı yeri belirlenmesi koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
Bu aşamada yargı yeri belirlenme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 18/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.