"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ: Batman 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Batman ili ... ilçesi ... köyü 423 parsel sayılı ı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahasında kaldığından 3402 sayılı Kanun'un 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; Kıymet takdir raporu ile kamulaştırma bedeli arasında fahiş fark olduğu, objektif değer artışının yüksek olduğu, kapitalizasyon faiz oranının hatalı belirlendiği, davacı idare lehine vekalet ücreti verilmemesinin hatalı olduğu ileri sürülerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; objektif değer artışının daha yüksek olması gerektiği, üretim masraflarının brüt gelirin en fazla 1/3 oranında olması gerektiği, mısır samanının münavebeye alınarak hesaplama yapılması gerektiği, sabit masraflar kalemlerinin üretim masraflarına dahil edilmemesi gerektiği ileri sürülerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usûl ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddi ile davacı idare vekilinin istinaf isteminin kısmen kabulü ile Anayasa Mahkemesinin iptal kararı gereği kamulaştırma bedelinin derhal ödenmesine karar verilmesi gerektiğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; münavebe sistemine, üretim masraflarına, objektif değer artışına, kapitalizasyon faiz oranına itiraz ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki sebeplere ilave olarak dava konusu taşınmazın arsa olarak değerlendirilmesi gerektiği, sulu tarla olarak değerlendirilen taşınmaza biçilen değerin düşük olduğu ve karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi(AAÜT) uyarınca vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; objektif değer artışının düşük olduğu, üretim masraflarının yüksek alınarak bedelin düşük hesaplandığı, mısır samanının ekonomik değeri olduğundan hesaplamada dikkate alınması gerektiği, gerekçeleri ile temyiz yoluna başvurarak Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Batman ili, ... ilçesi, ... köyü 423 parsel sayılı dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tescili ve baraj gölü sahası içerisinde kaldığından 3402 sayılı Kanun'un 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca tapudan terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Davalı lehine Bölge Adliye mahkemesi karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT uyarınca vekalet ücretine karar verilmesi gerekirken ilk derece mahkemesi karar tarihi esas alınarak vekalet ücretine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı idare vekilinin tüm, bir kısım davalılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Bir kısım davalılar vekillerinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (10) numaralı bendinde yer alan “2.725,00” sayısının çıkartılarak yerine “5.100,00” sayısının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, bir kısım davalılardan alınan peşin harçların istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.