"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adana 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılıp yeniden esas hakkında hüküm kurularak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçelerinde; Adana ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 62 ada 23 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrası oluşan fark bedelin karar kesinleştiğinde davalı tarafa ödenmek üzere bankada üçer aylık vadeli hesapta tutulmasına, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; bedelin yüksek olduğunu, kesinleşme tarihine kadar yasal faize hükmedilmesinin hatalı olduğunu, idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; emsal olarak incelenen taşınmazın dava konusu taşınmaza çok uzak olması nedeniyle emsal olarak değerlendirilemeyeceğini, dosyadaki daha yakın ve uygun emsaller değerlendirilmeden karar verilmesinin hatalı olduğunu, bedelin düşük belirlendiğini, aynı proje kapsamında kamulaştırılan taşınmazlara daha yüksek bedel belirlendiğini, anlaşılamayan ve hatalı hesaplama ile metrekare birim bedeli belirlendiğini, raporun denetime elverişli olmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararından sonra davalı tarafça dosyaya sunulan Adana 3. İdare Mahkemesinin 2018/346 Esas, 2019/126 Karar sayılı ilamı ile dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına dayanak olan ... Belediye Encümeninin 16.03.2015 tarihli ve 419 sayılı kararının iptal edildiğini ve bu iptal kararının Konya Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 2019/1113 Esas, 2020/391 Karar sayılı ilamı ile kesinleştiğini, Kamulaştırma kararı ve dayanağının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal kararı verildiğinden davanın reddine karar verilmesi ve davalıya ödenen kamulaştırma bedelinin davacıya iadesi gerektiğinden taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin üç numaralı alt bendi gereğince davanın reddine dair yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiş, ayrıca 2942 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinin son fıkrasında belirtildiği üzere bu Kanuna dayanılarak açılan davaların sonuçlarının dava açmayanları etkilemeyeceğini, dava konusu taşınmazla ilgili olarak davanın tarafı olan davalılar tarafından dava dosyasını etkileyecek herhangi bir dava açılmadığından mevcut davayı etkileyecek bir durum da bulunmadığını, Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2021/298 Esas, 2021/8661 Karar sayılı ilamı bu gerekçe ile bozma yapıldığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen davanın reddi kararının bozularak yeniden Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bedel üzerinden davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi uyarınca açılan dava devam ederken, dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin encümen kararının, dava dışı kişiler tarafından ve aynı kamulaştırma kapsamındaki başka taşınmaz hakkında açılan iptal davası sonucu verilen kararın eldeki dosyada bağlayıcı olup olmayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi ve 14 üncü maddesinin son fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu Adana ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 62 ada 23 parsel sayılı taşınmaz ile listedeki diğer taşınmazlarla ilgili olarak ... Belediye Encümeni tarafından alınan 16.03.2015 tarihli ve 419 sayılı kamu yararı kararı ile sosyo-kültürel tesis alanı yapılması amacıyla kamulaştırma kararı alındığı, dava dışı ... Mahallesi 52 ada 15 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak bu taşınmazın maliki Yusuf Kaya tarafından kamulaştırma kararının iptali hakkında açılan dava sonucunda, davaya konu kamulaştırma işleminin dayanağı olan ... Belediye Encümeninin 16.03.2015 tarihli ve 419 sayılı kararının Adana İdare Mahkemesinin 2018/346 Esas, 2019/126 Karar sayılı ilamı ile iptal edildiği, bu kararın da Konya 2. Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 2019/1113 Esas, 2020/391 Karar sayılı ilamı ile kesinleştiği anlaşılmıştır.
3.İptal kararı aynı taşınmazın dava açmayan maliklerini bağlamayacağı gibi, ret kararına gerekçe olarak gösterilen iptal kararı dava konusu taşınmaza ilişkin olmayıp aynı kamulaştırma kapsamında dava dışı 52 ada 15 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olduğundan, işin esasına girilerek sonuca göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
4. Kabule göre de; davacı idarece depo edilen ve davalıya ödenmesine karar verilen bedelin iadesine karar verildiği halde, davacı idare adına tescil edilen tapunun iptal edilerek yeniden davalı adına tesciline karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan Bölge Adliye Mahkemesinin kararının BOZULMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,18.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.