"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Sakarya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3047 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı ... İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vd. vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın konum olarak şehirler arası bölünmüş karayoluna, İstanbul, Ankara ve Kocaeli gibi sanayi şehirleri ve başka büyükşehirlere çok yakın konumda bulunduğunu ve teklif edilen bedelin değerinin çok altında olduğunu, gerçek değerinin tespit edilmesini ve yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın şehirler arası bölünmüş karayoluna, İstanbul, Ankara ve Kocaeli gibi sanayi şehirleri ve diğer büyükşehirlere yakın olması nedeniyle değerinin, idarenin takdir ettiği bedelden daha yüksek olması gerektiğini, 2016 yılında açılan kamulaştırma bedel tespiti davalarının bedelleri ile aralarında fark olmadığını oysa aradan geçen zamanda enflasyon, paranın değer kaybetmesi gibi durumların değerlendirilmesi gerektiğini belirterek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan rapora karşı yapılan itirazlarının dikkate alınmadığını, somut ve inandırıcı olmayan gerekçelerle objektif değer artışının yüksek alındığını, dava konusu taşınmazın raporda belirtilen özelliklere haiz olmadığını ve değerinin çok yüksek hesaplandığını ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde davacı Sakarya Büyükşehir Belediyesi olduğu hâlde ekinde Organize Sanayi Bölgesinin vekâleti olduğunu bu nedenle davanın husumetten reddi gerektiğini, taşınmazın mücavir alan içinde olup köy yoluna cepheli olduğunu, 2016 yılında açılan davalarda kadastral yola cephesi olmayan taşınmazlara daha yüksek objektif değer artış oranının verildiğini, kapitalizasyon faiz oranının düşük alınması gerektiğini, tespit edilen bedelin düşük olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu ... Mahallesi 2295 parsel sayılı taşınmaz hakkında ... Asliye Hukuk Mahkemesinde 22.01.2021 tarihinde açılan kamulaştırma bedel tespit ve tescil davasında davanın kabulüne karar verildiği, aynı dava konusu taşınmaz hakkında bu kez 12.02.2021 tarihinde ikinci kez işbu kamulaştırma davasının açıldığı, davaların taraflarının ve dava konusunun aynı olduğu anlaşılmış olmakla 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının I bendi uyarınca kapsamında dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, taraf vekillerinin istinaf itirazlarının kabul edilmiş bir dava bulunuyormuş gibi hazırlandığı ve usulden redde yönelik bir itirazın da bulunmadığı anlaşıldığından, dava şartı yokluğundan davanın usulden reddedilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı ... İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri
2. 6100 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Sakarya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 2295 parsel sayılı taşınmaza ... Asliye Hukuk Mahkemesi 22.01.2021 tarihinde açılan kamulaştırma bedel tespit ve tescil davasında davanın kabulüne karar verildiği, aynı dava konusu taşınmaz hakkında bu kez 12.02.2021 tarihinde ikinci kez kamulaştırma davasının açıldığı, davaların taraflarının ve dava konusunun aynı olduğu anlaşılmış olduğundan 6100 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının I bendi kapsamında dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden alınan temyiz başvuru harcının Hazineye irat kaydedilmesine.
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine.
01.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.