"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davada İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince ve Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı tarafından ipoteğin kaldırılması istemine ilişkin olarak Çan Asliye Hukuk Mahkemesine 14.11.2014 tarihinde dava açıldığı, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği, davalı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince 09.05.2017 tarihli ve 2017/298 Esas, 2017/361 Karar sayılı kararı ile istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmiş, bu kez karar karşı davacı vekili tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine Yargıtay (Kapatılan) 19. Hukuk Dairesinin 14.03.2018 tarihli ve 2017/4232 Esas 2018/1228 Karar sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiştir. Bunun üzerine davacı tarafından mülkiyet hakkının ihlali nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılmış Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'nın 14.09.2021 tarihli ve 2018/25663 sayılı kararı ile ipotek kapsamında kalan borcun başvurucu tarafından makul olarak öngörülemeyecek derecede genişletilmesi ve bu suretle başvurucunun ölçüsüz bir külfete maruz bırakılması sebebiyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmış, mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunması nedeniyle dosya ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar verilmesi için mahkemeye gönderilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, 26.01.2022 tarihli ve 2022/18 Esas, 2022/29 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince ve Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gelmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince, yargılamanın iadesine ilişkin davanın Bursa Bölge Adliye Mahkemesinin 05.09.2017 tarihinde göreve başlamasından sonra 14.01.2022 tarihinde açıldığı ve davaya ilişkin kararın 26.01.2022 tarihinde verildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, 5253 sayılı Kanun'a 15.08.2017 ve 694 sayılı KHK'nın 136. maddesi ile eklenen ek madde gereğince Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemeyeceği, yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılacağı hükmü dikkate alındığında istinaf incelemesi görevinin Daireye ait olmadığı, daha önce dosyanın istinaf incelemesini yapan İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesine ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtay'a başvurulur."
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna Ek 1. maddenin birinci fıkrasında: "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmî Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında Çan Asliye Hukuk Mahkemesine ait 29.12.2016 tarihli ve 2014/458 Esas, 2016/387 Karar sayılı kararının yargılamanın yenilenmesi istemine ilişkin olması ve asıl kararın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince 09.05.2017 tarihli ve 2017/298 Esas, 2017/361 Karar sayılı kararı ile incelenerek mahkeme kararın kaldırılarak davanın reddine karar verildiği iş bu davada istinafa konu kararın Çan Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.01.2022 tarihli ve 2022/18 Esas 2022/29 Karar sayılı kararının, aynı mahkemenin daha önce verilen 29.12.2016 tarihli ve 2014/458 Esas 2016/387 Karar kararının yargılamanın yenilenmesi istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Yargılamanın yenilenmesi talebi, yeni ve bağımsız bir dava olarak ileri sürülebilir. Talebin kabulü halinde, dava yeniden görülecek ve yeni bir karar verilecektir. Bir dava olarak açılıp görülen yargılamanın yenilenmesi talebi
hakkında mahkemenin verdiği karara karşı süresi içinde diğer koşulların da bulunması halinde olağan kanun yollarına başvurulabilir. Çan Asliye Hukuk Mahkemesince yargılamanın yenilenmesine ilişkin davada kararın Bursa Bölge Adliye Mahkemesinin göreve başlama tarihi olan 05.09.2017 tarihinden sonra 26.01.2022 tarihinde verildiğinden bu durumda uyuşmazlığın Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 31.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.