"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek Yeniden Esas Hakkında Verilen Karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve mülkiyet kamulaştırmasına konu yerin bedelinin tespiti ve bu hakkın Hazine adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 519 parsel sayılı taşınmazın irtifak hakkı bedeli ile mülkiyet kamulaştırmasına konu yerin bedelinin tespiti ve bu hakkın Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; irtifak hakkı tesisine konu olan bölüm dışında kalan kısım için de değer kaybı hesaplanması gerektiğini kıymet takdir raporunda belirlenen bedelin çok düşük olduğunu belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve mülkiyet kamulaştırmasına konu yerin bedelinin tespiti ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu taşınmaza bitişik 518 parsel sayılı taşınmaz yönünden aynı kamulaştırma kapsamında belirlenen bedel ile dava konusu taşınmaz için belirlenen bedel arasında çelişki oluştuğunu, raporun yetersiz olduğunu, bedelin düşük belirlendiğini, faizin dava tarihinden itibaren işletilmesi gerektiğini, idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu sonucuna varılmakla birlikte davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile hükmün ödeme, faiz vekâlet ücretine ilişkin bölümleri ile hatalı yazılan parsel numarası da düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; emsal incelemesinin doğru yapılmadığını, bedelin düşük belirlendiğini, bitişik parsel ile dava konusu taşınmazın bedelinin uyumlu belirlenmesi gerektiğini, faiz başlangıç tarihinin ve bitim tarihinin hatalı belirlendiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 519 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, değer biçilmek suretiyle adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi ve hükmün ödeme, vekâlet ücretine ilişkin bölümleri ile hatalı yazılan parsel numarasına ilişkin bölümlerinin düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin, kıymet takdir raporunda belirlenen bedel dışında kalan bölümünün istinaf karar tarihinde davalı tarafa ödenmesine karar verildiği gözetilerek bu kısma da istinaf karar tarihine kadar faiz uygulanması gerekirken ilk derece mahkemesi karar tarihine kadar faiz uygulanması doğru değildir.
5. Karar başlığında dava tarihinin hatalı gösterilmesi, bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’nun 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (A)1-) numaralı bendinden “ tespit edilen kamulaştırma bedeline 30.04.2019 tarihinden ilk derece mahkemesinin karar tarihi olan 27.01.2021 tarihine kadar yasal faiz uygulanmasına” ibaresinin çıkartılmasına, yerine “kıymet takdir raporu ile belirlenen 55.996.32 TL bedele 30.04.2019 tarihinden ilk derece mahkemesi karar tarihi 27.01.2021 tarihine kadar, 296.202.64 TL bedele ise 30.04.2019 tarihinden istinaf karar tarihi olan 06.07.2022 tarihine kadar faiz uygulanmasına” cümlesinin yazılmasına,
3. Bölge Adliye Mahkemesi karar başlığından "27.01.2021" tarihinin çıkartılmasına, yerine "31.12.2018" tarihinin yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,24.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.