"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kahramanmaraş 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Kahramanmaraş Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kahramanmaraş ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 133 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Kahramanmaraş Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından teklif edilen bedelin emsal taşınmazlara göre çok düşük olduğunu, taşınmazın Kahramanmaraş şehir merkezine, hava alanına, Necip Fazıl Şehir Hastanesine, Karacasu Kampüsüne yakın olduğunu, taşınmazın yerleşim alanında bulunduğunu, belediye hizmetlerinden yararlandığını, taşınmazın arsa vasfında olduğunu, Gaziantep yolu üzerinde bulunduğunu, alt yapı hizmetlerinden yararlandığını, taşınmazın ulaşım sorununun olmadığını beyan ile gerçek değerinin tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile Kahramanmaraş Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle;bilirkişi raporunda taşınmaz değerinin çok yüksek hesaplandığını, dava konusu taşınmaza ait tapu kayıtları incelendiğinde taşınmazın tarla vasfında arazi olduğunun görüleceğini bilirkişi heyetinin de taşınmazın halihazır durumunun topografik şartları itibarı ile arazi vasfında olduğunu tespit ettiği, taşınmazın cinsinin tarla olarak belirlendiği, gelir metoduna göre ikinci ürünün hesaplamaya dahil edilebilmesi için taşınmaz maliki davalının dava konusu yerde buğday, mısır, biber, salatalık ekiminden kaynaklanan gelirlerini gösteren resmi belgeyi dosyaya ibraz etmesi gerektiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda bahsedilen ikinci ürün olarak görülen kırmızı biber ve hıyar ekimine dair dosyaya delil niteliğinde hiçbir belge sunulmadığını, hükme esas alınan rapordaki % 40 objektif değer artışı hesaplanmasının, yasaya ve hakkaniyete aykırı olduğunu, itirazları doğrultusunda çelişki giderilmeden dosyada yer alan ve yukarıda sıralanan itiraz sebepleri ile ilgili değerlendirme yapılmadan düzenlenen bilirkişi raporlarına dayanılarak kurulan hükmün bedel yönünden mağduriyete sebep olacak boyutta olduğu gerekçeleri ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesi hükmünün hatalı olduğunu, davada taraf sıfatı olmayan kişi hakkında hüküm verilemeyeceğini, hükmün kaldırılması gerektiğini, taşınmazın arsa vasfında olduğunu, tarla vasfı ile değerlendirilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, taşınmazın imar planında olduğu bilinen bir tarla olarak değerlendirilmesinin hukuki izahı, hukuki yasal gerekçesi olmadığını, taşınmaza tarımsal ürünler üzerinden değer hesaplaması yapılırken saman bedeli eklenmediğini, değerin düşük ve hatalı olduğunu, taşınmazın imar planı içerisinde olduğunun ve yan parseldeki fabrikaların raporda değerlendirilmediğini, bu nedenle eksik ve hakkaniyete aykırı düşük bedel belirlendiğini, bilirkişi raporunda kapitalizasyon faiz oranı hatalı uygulandığını, objektif değer artış payının çok düşük hesaplandığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, taşınmazların nitelik ve konumlarına göre uygulanan objektif değer artış oranının uygun olduğu, hükümde parsel numarasının hatalı yazılmasının yerinde giderilebilecek maddi hata niteliğinde olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; TEİAŞ tarafından aynı bölgede yapılan kamulaştırmalarda parsellerin metrekara birim bedelinin en son 2016 yılında 18 TL olarak belirlendiğini, tarla vasfındaki taşınmazda gelir metoduna göre ikinci ürünün hesaplamaya dahil edilmesi için taşınmaz maliki davalının dava konusu yerde buğday, mısır, biber, salatalık ekiminden kaynaklanan gelirlerini gösteren resmi belgeyi dosyaya ibraz etmesi gerektiğini, bilirkişilerce ikinci ürün olarak kabul edilen kırmızı biber ve hıyar ekimine ilişkin dosyaya delil niteliğinde belge sunulmadığını, uygulanan objektif değer artış oranının yüksek olduğunu, dava konusu taşınmaza yakın 117 ve 652 parsel sayılı taşınmazlara uygulanan sırasıyla % 40 ve % 80 objektif değer artış oranlarının da Yargıtay 5. Hukuk Dairesince de uygun bulunmadığını, ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, davacı idare adına tescil yerine Kahramanmaraş Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi adına tescil karar verilmesinin hatalı olduğunu, taşınmaz imar planında olmasına rağmen tarla olarak değerlendirilmesinin doğru olmadığını, kabule göre de objektif değer artışının düşük hesaplandığını, ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasında kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Kahramanmaraş ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 133 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazların hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
5. Davacı idare harçtan muaf olduğu halde aleyhine harca hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalının tüm, davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı tarafın tüm,davacı tarafın sair temyiz itirazının kabulü ile; İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinin hükümden çıkartılmasına, yerine "Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, peşin yatırılan harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, " cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harçların istek halinde iadesine, davalıdan alınan peşin harcın Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.