"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mustafakemalpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın tazminat talebi yönünden kabulüne ecrimisil talebi yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Bursa ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1544 parsel sayılı taşınmazın ... Gölü suları altında kaldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini ve ecrimisil talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekilinin cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlarn sular altında kalması nedeniyle idarenin herhangi bir haksız fiili mevcut olmadığını, gölün doğal yapısından kaynaklandığını, 70'li yıllarda bu toprakların çiftçiye bedelsiz dağıtımı sonucunda DSİ'ye sorulmadığını, kamulaştırmasız el atma olmadığından haksız açılan davanın reddi yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve el atma tazminatı davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, ecrimisil talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; el atma olgusunun gerçekleşmediğini çünkü fiilen ve sürekli el atmanın olmadığını, sedde ve baraj olmasa dahi taşınmazın su altında kalacağının raporda belirtildiğini, ... Gölünün doğal bir oluşum olup bölgedeki yağışa bağlı olarak göldeki su seviyesinin değiştiğini, üretim masraflarının mutlak surette brüt gelirin 1/3'ü oranında alınmaması gerektiğini, uygulanan kapitalizasyon faiz oranının doğru olmadığını, toplulaştırma işlemi bekletici mesele yapılarak toplulaştırma işlemi tamamlanıncaya kadar davanın bekletilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, %4 oranında kapitalizasyon faizi uygulanması yerleşik içtihatlara göre uygun olup taşınmazın gerçek değerine ulaşması için objektif değer artış oranı uygulanmasının uygun olduğu, resmi verilerin dava tarihine göre alındığı, davalı idarenin kötü niyetli işgalci olmadığından ecrimisil tazminatına hükmedilemeyeceğini ve el atma tarihi dikkate alınarak maktu harç ve vekâlet ücreti uygulanması doğru olduğu, mahkeme kararında hukuken yanlışlık yapılmadığı; ancak hüküm fıkrasında dava konu taşınmazın davalı idare adına terkin edilmesi gerekirken tesciline ilişkin hüküm kurulması doğru görülmediğinden terkin yönünden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasında kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin ve ecrimisilin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. ... Gölüne yapılan seddenin etkisiyle göl suyu altında kalan arazi niteliğindeki dava konusu taşınmazların gerçek bedelinin tespiti ile davalı idareden tahsili ve taşınmazların tapu kaydının iptali ve terkinine ilişkin verilen karardan bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,15.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.