"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine vekilli tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin maliki olduğu Samsun ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 2523 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının Samsun Kadastro Mahkemesinde açılan tapu iptal ve tescil davası sonucunda iptal edilerek taşınmazların orman vasfı ile Hazine adına tesciline karar verildiğini, bu durumun müvekkilinin mülkiyet hakkını ihlal ettiğini belirterek müvekkilinin uğradığı zararın tazminini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; husumetten reddi gerektiğini, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davanın bu nedenlerle değilse esastan reddedilerek yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 20.11.2015 tarihli ve 2015/440 Esas, 2015/964 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, davacıların tazminat talebini 13.03.2015 tarihli dilekçe ile 130.529,50 TL’ye yükseltmiş ise de, ıslah harcının yatırılmadığı, ıslah harcını tamamlamak üzere davacılara süre verilip harç tamamlanırsa ıslah edilen miktar üzerinden aksi hâlde dava dilekçesinde gösterilen miktar üzerinden hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Birinci Karar
Mahkemece 04.05.2017 tarihli ve 2017/64 Esas, 2017/237 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekilli temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 5. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal alınan taşınmazların satış tarihleri değerlendirme tarihinden sonra olduğundan ve daha önce temyiz incelemesi yapılan dosyalardan emsal alınan ... Mahallesi 240 ada 11 parsel sayılı taşınmazın 1/6 hissesinin değil tamamının 14.000,00 TL’ye satıldığı bilindiğinden alınan raporun hüküm kurmaya elverişli olmadığı, geri çevirme ile getirtilen belgelerden, tazminat istemine konu yapılan taşınmazların 6292 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince bir kısım davacılara ve muvafakat verdikleri akdi haleflerine satıldığı anlaşıldığından davacıların zararının kapsamının belirlenmesinde satış durumunun dikkate alınması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; arsa vasfıyla değerlendirilen taşınmaza emsal taşınmaz olarak yakın bölgelerden ve değerlendirme tarihi olarak dava tarihinden önce satış yapılan taşınmaz seçilerek, belediyeden arsa rayiç değerleri ve imar durumları getirtilmeden karar verildiğini, bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadığını, taşınmazın arsa değil arazi olarak değerlendirilmesi gerektiğini, husumetin orman idaresine yöneltilmesi gerektiğini, fahiş bedele hükmedildiğini, faizin dava tarihinden itibaren işletilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 4721 sayılı Kanun'un “Sorumluluk” başlıklı 1007 nci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Mahkemece bozma ilâmına uyulmuşsa da, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Arsa niteliğindeki Samsun ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 2523 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 parsel sayılı taşınmazların zeminine değerlendirmede kıyasen uygulanan 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibarıyla yerindedir.
3. Buna karşın; 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması gerekir ki hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu yönteme uyulmadan dava konusu taşınmaza göre emsal alınan ... Mahallesi 2524 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapu ve satış akit tablosunun incelenmesinden; ihale yoluyla bir satış olduğu, serbest satış olmadığı ve taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığı gibi yapılan kıyaslamada dava konusu taşınmazın emsal taşınmazdan değerli olduğu kabul edilmişken değerlendirme tarihi olan 2005 yılına ait Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Taktir Komisyonunca resen belirlenen emlak vergi değerlerine ters orantılı olarak emsal taşınmazın dava konusu taşınmazdan değerli olduğu kabul edilmesi ve ilgili Belediye Başkanlığından gelen yazıya göre dava konusu taşınmazın imar parseli olup düzenleme ortaklık payı kesildiğinin belirtilmesine rağmen dava konusu taşınmazın kadastro parseli olarak kabul edilmesindeki çelişki giderilmek suretiyle bedel tespit edilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi nedeniyle rapor inandırıcı görülmemiştir.
4. Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu hâlinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin temyiz istemlerinin kabulü ile temyiz olunan Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.