"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Muş 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın tazminat yönünden kabul, ecrimisil yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı ... vd. vekili ve davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... vd. ve davalı idare vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; dava konusu Muş ili ... ilçesi ... Köyü 148 ada 2 parsel sayılı taşınmazın davalı idare tarafından kamulaştırma yapılmadığı halde ... yol çalışmaları kapsamında el atıldığını bu nedenle taşınmazın el atılan kısmının bedelinin dava tarihinden, ecrimisil bedeline ise zarar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; ... yol çalışmaları neticesinde 30.10.2014 tarihinde yapım çalışmalarının bitirildiğini, onaylı yol projesine uygun olarak kot ve koordinatlar dahilinde tamamlanan kamulaştırma projesinde taşınmaza fazladan el atılmamış davacıların zararına yol açacak herhangi bir çalışma yapılmadığını, dava şartlarından olan idareye başvurunun gerçekleşmemesi nedeniyle davanın reddine, el atma olgusu kabul edilecekse maktu vekalet ücretine hükmedilmesine, ecrimisil yönünden zamanaşımı def’inde bulunduklarını belirterek davanın reddine, davada el atma olgusu kanaatiyle hüküm kurulacak ise Kamulaştırma bedelinin tespiti ile ... adına tescili yol olarak terkinine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabul kısmen reddine el atılan alanın tapu kaydı iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vd. ve davalı idare vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı ... vd. vekili istinaf dilekçesinde, davalı idarenin fiilen 2014 ve sonrasında el attığını, idarenin de cevap dilekçesinde ikrar ettiğini bu nedenle davanın tümden kabulü yerine kısmen kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığını, taşınmazın arsa vasfında olduğunu ve bunun da keşifte ispatlandığı halde takdir edilen bedelin düşük olduğunu ve ecrimisil bedelinin de hesaplanmadığını, kararın kısmen ret, faiz miktarı ve değer düşüklüğü yönüyle kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde, dava Konusu Taşınmazın bilirkişi raporunda imar sınırları dışında mücavir alan sınırları içerisinde kaldığı, belediye hizmetlerinden yararlandığı belirterek, tarla vasfında ki taşınmazı arsa olarak değerlendirildiğini, oysa net gelir yöntemine göre değer biçilmesi gerektiğini, emsal olarak alının taşınmazın üzerinde; Resmi Kurum, İş yeri, Yurt ve Düğün salonu olarak kullanılan 20-25 yaşlarında, betonarme binalar bulunduğunu, emsal parsel üzerinde yapı olup, olmadığı yönünde herhangi bir inceleme yapılmadan, üzerinde yapı yokmuş gibi hareket edilerek, dava konusu taşınmazın değer tespiti, emsalin kağıt üzerinde ki satış fiyatı dikkate alınarak hatalı hesaplandığını belirterek kararın kaldırılmasın talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu 148 ada 3 parsel sayılı taşınmazın arsa niteliğinde kabul edilerek taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesine göre, emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde, el atma tarihi 1983 sonrası olduğundan ve 2017 yılında kamu yararı kararı alınarak kamulaştırmaya konu edildiğinden sadece el atma bedeli yönünden kısmen kabulü ile ecrimisil yönünden reddine, ıslah dilekçesi göz önüne alınarak tam kabul gibi karar verilmesi ve yargılama giderlerinin hatalı hesaplanarak ıslah harcının iade edilmemesi ve vekalet ücretinin fazla hesaplanması nedeniyle yeniden yapılan hesaplamalar ile yargılama gideri, vekalet ücretine ilişkin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... ve davalı idare vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı ... vd. vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değeri ve ecrimisil bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 150 inci maddesi.
2. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Yargıtay içtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
4.Yargıtay içtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Muş ili, Merkez ilçesi, ... köyü 148 ada 3 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi uygundur.
3. Dava konusu 148 ada 2 parselden ifraz edilen 148 ada 3 parsel sayılı taşınmaza 2017 tarihinde yapılan yol genişletme çalışmaları nedeniyle, 04.11.1983 tarihinden sonra el atıldığının kabulü ile nispi harç ve nispi vekalet ücreti verilmesinde ve ıslah edilen miktara göre vekalet ücretinin hesaplanmasında ve ıslah harcının iade edilmesinde bir isabetsizlik bulunmamıştır.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalılardan peşin alınan temyiz başvuru harcının Hazineye irat kaydedilmesine.
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.