"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri ile davalı ... tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, Merkez ilçesi, ... Mahallesi 1016 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma işlemine itirazları bulunmamakla birlikte acele el koyma dosyasında tespit edilen bedelin düşük olduğunu belirterek taşınmazın gerçek karşılığının tespit edilmesini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 05.01.2016 tarihli ve 2014/679 Esas, 2016/2 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile tapudan yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalılar ... vd. vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucunda, dava konusu taşınmazın vergi değerinin değerlendirme tarihi itibari ile 400 TL/m², emsal taşınmazın ise 1400 TL/m² olduğu, emsal taşınmazın vergi değeri ile dava konusu taşınmazın vergi değeri arasında 3,5 kat fark olduğu halde, dava konusu taşınmazın emsal olarak alınan taşınmazdan 1,5 kat değerli olduğu kabul edilerek değer biçen rapora göre hüküm kurulmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.01.2020 tarihli ve 2018/345 Esas, 2020/19 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalılar ... vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucunda, dava konusu taşınmaz üzerindeki yapılara Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayınlanan ve değerlendirme tarihi olan 2017 yılına ait ... Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğe göre ... sınıfları, bu ... sınıflarına uygun birim fiyatları ve yaşları belirlenip buna göre yıpranma payı düşülerek, KDV eklenmeksizin değer biçilmesi gerekirken, bilirkişi raporunda tespit edilen ... bedeline KDV eklenmesi suretiyle bilimsel olmayan yöntemle hesap yapan rapor doğrultusunda yazılı şekilde karar verilmesi, faiz hükmünün hatalı kurulması ve davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi doğru görülmeyerek mahkeme kararı bozulmuştur.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalılar ... vd. vekili ile davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ve bedelin yüksek belirlendiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar ... vd. temyiz dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmazın ...’nin en işlek bölgesinde ve çok değerli olduğunu, taşınmmazın gerçek değerinin belirlenmesi gerektiğini, faiz hükmünün hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
3. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; bedelin düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın minibüs yolu olan işlek bölgede yer aldığını, bedellerin çok düşük olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalılar ... vd. vekili ile davalı ...'nun aşağıdaki paragraf dışındaki temyiz itirazları bozma ile kesinleşen yönlere ilişkindir.
3. Mahkemece bozma öncesi ilk kararla tespit edilen kamulaştırma bedeline dava tarihinden itibaren dört ay sonrasından başlayarak ilk karar tarihine kadar faiz işletilmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesi uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin tüm, davalılar ... vd. vekili ile davalı ...'nun diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalılar ... vd. vekili ile davalı ...'nun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile gerekçeli kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinin sonuna gelmek üzere "ilk kararla tespit edilen 957.425,54 TL'den, acele el koyma dosyasında depo edilen 809.097,47 TL mahsup edildikten sonra bakiye 148.328,14 TL'ye 23.04.2015 tarihinden ilk karar tarihi olan 05.01.2016 tarihine kadar faiz işletilmesine," cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılardan ... ve ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
06.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.