"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... köyü 109 ada 64 parsel (ifrazla 89 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacı idare tarafından ... bu dava açılmadan önce dava konusu taşınmazın kamulaştırılması için ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/304 Esas sayılı dosyasıyla dava açıldığını, kamulaştırma bedelinin depo edilmemesi nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiğini, ilgili kararın kesinleşmediğini, bu nedenle davanın derdestlik nedeniyle reddinin gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın derdestlik nedeniyle usulden reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu olayda ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/304 Esas sayılı dosyasında tarafları aynı olan davacı kurum tarafından açılmış ... ilçesi, ... köyü 109 ada 64 (ifrazla 89) parsel sayılı taşınmazın 5.173,69 m²sinin kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için dava açıldığı, bedelin zamanında depo edilmemesi nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiği; ancak karar kesinleştirilmeden aynı parselin aynı bölümü için açılan ... bu davanın derdestlik nedeniyle usulden reddine karar verilmesinin usul ve Kanuna uygun olduğu belirtilerek 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi gereğince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/304 Esas sayılı kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasının görülmesi sırasında tespit edilen kamulaştırma bedelinin yatırılmaması nedeniyle davanın reddine karar verildiğini, idarece temyizden vazgeçme oluru alınarak yeniden dava açıldığını, yeniden ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/157 sayılı dosyasında görülmekte olan ... bu davada karşı taraf vekillerince cevap dilekçesinde derdestlik itirazında bulunulduğunu, mahkemece ilk itiraz olarak dikkate alınmayıp 3 üncü celse yargılama devam ettirildikten sonra son celsede usulden ret kararı verildiğini, Mahkemenin ilk celsede karar verilmeyerek 6 aya yakın yargılama devam ettikten sonra usulden red kararı verilmesinin usul ve Kanuna aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun’un "Dava şartları" kenar başlıklı 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi şöyledir:
"Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması. "
3. 6100 sayılı Kanun'un "Dava şartlarının incelenmesi" kenar başlıklı 115 inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi şöyledir:
"Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. "
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu, ... ili, ... ilçesi, ... köyü 109 ada 64 parsel (ifrazla 89 parsel) sayılı taşınmazla ilgili olarak daha önceden ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/304 Esas sayılı dosyasıyla kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili istemli dava açıldığı, bedelin zamanında depo edilmemesi nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiği, ancak karar kesinleşmeden aynı taşınmazla ilgili olarak ... bu davanın açıldığı anlaşılmakla derdestlik nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi yerindedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.