"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin ... ili, ... ilçesi, ...-2 Mahallesi 5571 ada 1 parsel (imar uygulaması ile 1346 ada 2 parsel) sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın park yapılması suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; uzlaşma dava şartı yerine getirilmeden dava açıldığından davanın reddine karar verilmesini, müvekkili idareye husumetin yöneltilmesinin hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın el atma tarihindeki niteliği esas alınarak değerinin tespit edilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.12.2011 tarihli ve 2011/51 Esas, 2011/761 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve el atma tazminatının davalı taraftan tahsil edilerek davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.12.2011 tarihli ve 2011/51 Esas, 2011/761 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmaz maliklerinden muris ... tapuda 3184/3620090 oranında pay sahibi olup dosyada mevcut veraset ilamına göre davacı mirasçıların payı 27941760/30491920 olduğu halde bu pay oranında bedele hükmedilmesi gerekirken gerekçesi açıklanmadan tüm mirasçılar davacıymış gibi 3184/3620090 pay üzerinden bedele hükmedilmesi ve tapudan terkini ile davacı idare adına tesciline karar verilmesi, tapu maliklerinden muris ... ile muris ... mirasçıları ... ve ...'nün veraset ilamları getirtilip tüm mirasçıların davacı olup olmadığı denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 31.05.2019 tarihli ve 2013/118 Esas, 2019/460 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne ve el atma tazminatının davalı taraftan tahsil edilerek davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 31.05.2019 tarihli ve 2013/118 Esas, 2019/460 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; dava konusu taşınmazın paydaşı olan muris ... mirasçılarından ... ve ...’ın veraset ilamlarında hak sahibi oldukları anlaşılan ..., ..., ..., ... ve ... davacı olmadıkları halde muris ...’ye ait tam pay üzerinden bedele ve tescile ilişkin hüküm kurulması, dava konusu taşınmazın paydaşı olan muris ...’ın davacı olan mirasçılarının payları toplamı 27941760/30481920 olduğu halde, hükümde payın hatalı gösterilmesi ve taşınmaza davalı idare tarafından el atma tarihi gün, ay ve yıl olarak sorulup el atmanın 04.11.1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin olması halinde nispi harca hükmedilmesi, aksi halde maktu harca hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne ve el atma tazminatının davalı taraftan tahsil edilerek davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza emsal olarak alınan satışlar 9-13 yıl öncesine ait olup, yakın tarihli olmadığından emsal olarak kabul edilmesinin uygun olmadığını, taşınmazdan düzenleme ortaklık payı kesilip kesilmediğinin açıkça belirtilmediğini, 14.07.2015 tarihli fen raporu ekindeki krokide (B) harfi ile gösterilen 277,57 m²lik alanın Taşoluk yolu kenarındaki yan yol alanında kaldığının belirtildiğini, yapılan incelemede Toros Caddesi olarak görülen bu yolun ana arter olmadığı belirlendiğinden sorumluluğun müvekkili idare yerine ara arterlerden sorumlu olan ilçe belediyesinde olduğunu ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 rarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Hükümde tescile ilişkin davacılar ve murislerine ait payların hatalı gösterilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı idare vekilinin Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan muris ... adına kayıtlı olan "3184/3620090" oranındaki hissenin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine "3183/184980" oranının yazılmasına, aynı bentte yer alan muris ... adına kayıtlı olan "3184/3620090" oranındaki hissenin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine "3184/184980" oranının yazılmasına, yine aynı bentte yer alan muris ...’nün davacı olan mirasçılarına ilişkin "2675/184980" oranındaki hissenin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine "11616/13824" oranının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
04.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.