"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ordu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ordu ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 103 ada 9 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili cevap dilekçesi özetle; davacı idare tarafından düzenlenen kıymet takdir raporunun eksik incelemeye dayalı olduğunu, değerinin çok düşük belirlendiğini, dava konusu taşınmaz arsa niteliğinde olup emsal incelemesi yapılması gerektiğini, yargılama giderlerinin davacı idareye yükletilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal taşınmazın Ordu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde kamulaştırma davası devam eden 104 ada 2 parselin ifrazı sonucunda oluştuğunu ve satışının 2014 yılında yapıldıığını, o tarihte kamulaştırma davasının devam etmesi nedeniyle satış değerinin gerçeği yansıtmadığından somut emsal olarak alınmasının uygun olmadığını, asgari emlak beyan değerleri kıyaslandığında emsal taşınmazın dava konusu taşınmazdan 6 kat değerli iken kamulaştırma bedeli belirlenirken emsal taşınmazın dava konusu taşınmazdan sadece 2,05 kat daha değerli olduğunun belirtilmesinin adalet ve hakkaniyet ilkelerine aykırı olduğunu, davacı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosyaya sunulan emsallerin dikkate alınmadığını, taşınmazın gerçek değerinin tespit edilmediğini, düzenleme ortaklık payının yüksek tutulduğunu, taşınmazda meydana gelen değer azalışı dikkate alınmadan karar verildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde emsal taşınmazdan yapılan düzenleme ortaklık payı kesintisinin hesaplamada dikkate alınmasında ve davacı idare yararına vekalet ücreti takdir edilmemiş olmasında usul ve yasaya aykırılık olmadığı anlaşılmakla taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Bir kısım davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile tapu maliki davalılar arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, bir kısım davalılar vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Arsa niteliğindeki Ordu ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 103 ada 9 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yöntem itibarıyla yerindedir.
3. Buna karşın yapılan incelemede; 11.10.2021 tarihli ... Belediye Başkanlığı yazısında dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yapılan imar uygulamasında % 40 oranında düzenleme ortaklık payı kesintisi yapıldığı bildirildiği gözetilerek değerlendirme yapılması gerekirken, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen metrekare birim fiyatından %45 oranında düzenleme ortaklık payı indirim yapılmak suretiyle bedel tespit edilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idare vekili harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, temyiz eden davalıdan peşin alınan temyiz karar harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyayı kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.