"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Siirt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Siirt ili, ... ilçesi, ... köyü, 664 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne, davalı ...’e karşı açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, kamulaştırma bedelinin tespiti ve davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; hesaplanan kamulaştırma bedelinin fahiş olduğunu, taşınmazın 2 nci sınıf kuru arazi olmasına rağmen arsa vasfında değerlendirildiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal alınan taşınmazın üzerinde bina olduğunu, emsal taşınmazın tümünün satış bedelinden bina bedelinin düşülmesi suretiyle belirlenecek zemin değerinin dahi arsa özellikli olduğu kabul edilen dava konusu taşınmaz ile karşılaştırılmasında yanılgı yaratacak nitelikte olup tespit edilen kamulaştırma bedelinin arsa bedelinden dahi yüksek alındığını, düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılması gerektiğini, ağaçların bedelinin yüksek hesaplandığını masrafların ise hiç dahil edilmediğini, bilirkişi heyetinin hiçbir resmi veri kullanmadan hiçbir bilgi ve belgeye dayanmadan ve de en önemlisi masrafları belirtmeden sadece hayali olarak ağaç bedelini hesaplamasının hukuka aykırı olduğunu, taşınmazda oluşacak değer artışının hesaplanmamasının doğru olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmediği, taşınmaza davacı idare tarafından kıymet takdir raporunda 49.160,10 TL değer biçildiği göz önüne alındığında eldeki davada dava tarihi itibarıyla 51.721,83 TL olarak belirlenen kamulaştırma bedelinin istinafa gelenin sıfatına göre usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Siirt Belediye Başkanlığının 06.03.2018 tarihli yazısına göre ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Parsel Sorgulama Uygulama sitesinden edinilen bilgiler göz önünde bulundurulduğunda dava konusu taşınmazın arazi vasfında olduğu anlaşılmıştır.
3. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaza arsa niteliği ile değer biçildiğinden, alınan rapor geçersizdir.
4. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde değer artışının hesaplanmadığını belirtmiş ise de hükme esas alınan raporda dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmında değer artışı hesabı yapıldığı göz önünde bulundurulduğunda; yüzölçümü, geometrik şekli ve kullanım durumu dikkate alındığında uygulanan değer artışı oranının makul olduğu sonucuna varılmıştır.
5. Bu durumda; değerlendirme tarihindeki resmi verilerine göre net gelir metoduna göre değer biçilmesi gerektiğinden yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyayı kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.