"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 28.09.2022 Tarihli ve 2022/245 Esas, 2022/236 Karar Sayılı Kararı
Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) vasıtası ile yapılan sorgulamada müteveffanın yerleşim yeri adresinin Almanya Federal Cumhuriyeti olduğunun anlaşıldığı, müteveffanın nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Gaziantep ili Şehitkamil ilçesi olduğu, yapılan kolluk araştırmasında murisin son yerleşim yeri tespit edilemediğinden nüfusa kayıtlı olduğu yerin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Gaziantep 7. Sulh Hukuk Mahkemesinin 11.10.2022 Tarihli ve 2022/24 Esas, 2022/27 Karar Sayılı Kararı
Murisin son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması halinde 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) uygulama alanı bulacağı, ilgili Kanun'un 43 üncü maddesine göre mirasa ilişkin davaların ölenin Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması hâlinde ise terekeye dâhil malların bulunduğu yer mahkemesinde görüleceğinin hüküm altına alındığı, murisin son yerleşim yeri adresinin Berlin/Almanya olduğu, Türkiye'deki son yerleşim yerinin dava dilekçesinde Antalya ili Muratpaşa ilçesi olduğunun belirtildiği, murise ait UYAP sisteminden alınan Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) mal varlığı sorgulamasında pasiflerinin Antalya ili Muratpaşa ilçesinde olduğunun görüldüğü, davanın tereke tespit davası olduğu ve yapılması gerekenin murisin ölüm tarihindeki aktif ve pasiflerinin araştırılması olduğu, davayı açan mirasçı tarafından murisin ölmeden önceki Türkiyedeki yerleşim yerinin Muratpaşa/Antalya olarak belirtildiği ve murisin taşınmazlarının pasifinin tamamının Muratpaşa/Antalya ilinde olması karşısında, tereke ile ilgisi olmayan Gaziantep Mahkemelerinin yetkisiz olduğunun kabulünün gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 589 uncu maddesi uyarınca terekenin tespiti istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
3. 4721 sayılı Kanun’un 589 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hâkimi, istem üzerine veya re'sen tereke mallarının korunması ve hak sahiplerine geçmesini sağlamak üzere gerekli olan bütün önlemleri alır.”
4. 5718 sayılı Kanun’un “Miras davaları” başlıklı 43 üncü maddesi şöyledir:
“Mirasa ilişkin davalar ölenin Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması hâlinde terekeye dâhil malların bulunduğu yer mahkemesinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, murisin son yerleşim yerinin Almanya Federal Cumhuriyeti'nde bulunduğu, yapılan kolluk araştırması ile Türkiye'deki son yerleşim yerinin tespit edilemediği, Antalya ilinde terekeye dahil mallarının bulunmadığı ancak murisin Türkiye'deki son yerleşim yerinin Antalya ili Muratpaşa ilçesi olarak davacı tarafından beyan edildiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.