"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraf arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalılar ... ve ... yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 190 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı DSİ Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 22.01.2016 tarihli ve 2014/676 Esas, 2016/59 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu irtifak hakkının davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Gebze 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili, bir kısım davalılar vekili ve bir kısım davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 190 ada 1 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmediği; ancak dava konusu taşınmazın geometrik durumu, yüzölçümü ve enerji nakil hattının güzergahı dikkate alınarak irtifak hakkı nedeniyle değer düşüklüğü oranının %6 alınması gerekirken, % 2 alınması suretiyle aza hükmedilmesi hatalı olduğu gibi davalılar ile tapu maliklerinden ... , ... , ... , ..., ... , ... , ... arasında hukuki ilişkiyi sağlayan veraset ilamı temin edilmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru olmadığından kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Gebze 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.02.2022 tarihli ve 2019/1 Esas 2022/24 Karar sayılı ilamı ile davanın davalılar ... ve ... yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu irtifak hakkının davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Gebze 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı DSİ Genel Müdürlüğü vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olmadığını, bedelin yüksek olduğunu, değer düşüklüğü oranının fazla olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı DSİ Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin düşük olduğunu, emsal karşılaştırmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 4 üncü, 10 uncu ve 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 190 ada 1 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde, taşınmazın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakta olup davalı DSİ Genel Müdürlüğü vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki husus dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
4. Bozma ilamı öncesi mahkeme kararı ile tespit edilen bedele ilk karar tarihine kadar,bozma ilamı sonrası artan fark bedele ikinci karar tarihine kadar faiz uygulanması gerekirken tüm bedele son karar tarihine kadar faiz uygulanması doğru değildir.
Ne var ki; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı DSİ Genel Müdürlüğü vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Gebze 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.02.2022 tarihli ve 2019/1 Esas 2022/24 Karar sayılı ilamının;
a) 3.bendinden “...bedeline 12.03.2015 tarihinden karar tarihi olan 11.02.2022 tarihine kadar yasal faiz UYGULANMASINA," ibaresinin çıkartılmasına yerine “...bedelinin 203.584.28 TL’sine 12.03.2015 tarihinden ilk karar tarihi 22.01.2016 tarihine kadar, 407.166.71 TL’sine 12.03.2015 tarihinden son karar tarihi 11.02.2022 tarihine kadar yasal faiz uygulanmasına” ibaresinin yazılmasına,
b) 4.bendinden “...bedeline 12.03.2015 tarihinden karar tarihi olan 11.02.2022 tarihine kadar yasal faiz UYGULANMASINA, ibaresinin çıkartılmasına,” yerine “...bedelinin 20.617.07 TL’sine 12.03.2015 tarihinden ilk karar tarihi 22.01.2016 tarihine kadar, 41.236.93 TL’sine 12.03.2015 tarihinden son karar tarihi 11.02.2022 tarihine kadar yasal faiz uygulanmasına”ibaresinin yazılmasına,
c) 5.bendinden “...bedeline 12.03.2015 tarihinden karar tarihi olan 11.02.2022 tarihine kadar yasal faiz UYGULANMASINA," ibaresinin çıkartılmasına yerine “...bedelinin 1.312.00 TL’sine 12.03.2015 tarihinden ilk karar tarihi 22.01.2016 tarihine kadar, 2.624.00 TL’sine 12.03.2015 tarihinden son karar tarihi 11.02.2022 tarihine kadar yasal faiz uygulanmasına” ibaresinin yazılmasına, hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine, davalı DSİ harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren Mahkemeye gönderilmesine,
25.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.