"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili ve davalı ... tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3166 parsel sayılı taşınmazın irtifak bedelinin tespiti ve kamulaştırılan irtifak hakkının davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamışlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 01.04.2016 tarihli ve 2015/766 Esas, 2016/141 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne, irtifak bedelinin 74.684,55 TL olarak tespitine ve toplam 24.937,13 m² iritifak hakkının davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 01.04.2016 tarihli ve 2015/766 Esas, 2016/141 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucu; kapitalizasyon faiz oranının %4 uygulanması ve 7139 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası gereğince, bozma sonrası bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedelde artış olması halinde bu kısım için; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 22.10.2019 tarihli ve 2019/175 Esas, 2019/381 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, irtifak bedelinin 93.356,12 TL olarak tespitine ve toplam 24.937,13 m² iritifak hakkının davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
C.İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 22.10.2019 tarihli ve 2019/175 Esas, 2019/381 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucu; dava konusu taşınmazın toplulaştırma çalışmaları nedeniyle yeni parsel numarasına gittiği anlaşıldığından yeni oluşan güncel tapu kaydı ve kroki getirtilip, davalıların hak sahiplikleri denetlenerek yeni maliklerin olması halinde 2942 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesi de değerlendirilmek suretiyle, mahallinde keşif yapılıp dava konusu enerji nakil hattının yeni oluşan parselden geçip geçmediği belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D.Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, irtifak bedelinin 114.201,18 TL olarak tespitine ve yeni oluşan ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 388 ada 8 parselde toplam 24.411,18 m² iritifak hakkının davacı idare adına tesciline, davalıların hisselerini dava devam ederken 17.09.2019 tarihinde dahili davalı ...'e sattığından anılan davalılara ödenen 18.671,13'er TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacı kuruma iadesine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma ile sınırlı değerlendirme yapılması gerekirken dava yılı 2015 olmasına rağmen 2020 yılı resmi verileri esas alınarak hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, vefat eden tapu maliki ...'nün tüm mirasçılarının davaya dahil edilip edilmediğinin belli olmadığını, dosyada veraset ilamının olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazdan enerji nakil hattı geçtiği halde idare lehine davalı tarafça bedel ödenmesine hükmedilmesinin doğru olmadığını, pay satın alan ...'ün de bu durumu adil bulmadığını, bu davalının kamulaştırma bedelinin kendisine ait olduğunu düşünseydi kararı temyiz edeceğini kendisine ilettiğini, kapitalizasyon faizi bozması sonrasında münavebe planının da yeni kapitalizasyon faizine göre değişmesi gerektiğini, toplulaştırma sonrası dosyaya dahil olan diğer mirasçıların keşfe çağrılmadığını ve mirasçılardan ... unutularak karar verildiğini, enerji nakil hattının tarlanın yarısını kapsadığını ve taşınmazın çok değer kaybettiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 388 ada 8 parsel sayılı tazımaza gelir metoduna göre değer belirlenmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve davalı ...'nün aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4.Tapu maliki ...'nün mirasçılarından ...'nün davalı olarak davaya dahil edilmesi ve taraf teşkilinin sağlanması gerekir.
5.Değerlendirme tarihi dava tarihi olan 08.12.2015 olduğundan 2015 yılı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü resmî verileri esas alınarak hesaplama yapılması gerektiği, bozma öncesi düzenlenen rapordaki verilerin bozmaya konu edilmediği gözetilmeden 2020 yılı verileri esas alınarak değerlendirme yapılması uygun olmamıştır.
6.Toplulaştırma öncesi eski 3166 parselde toplam irtifak alanının 24.937,13 m² hesaplandığı, hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda yeni oluşan 388 ada 5 parselde ise toplam 24.411,18 m² irtifak alanı olduğunun belirtildiği, buna rağmen kamulaştırma nedeniyle tapuya tescil ettirilen alanın 24.900,16 m² olduğu gözetildiğinde davacı idareden toplulaştırma sonrası irtifak alanında bir değişiklik olup olmadığı, bu konuda kamulaştırma planında bir yenileme yapılıp yapılmadığı sorulup bu çelişki giderilmeli, mahkemece tapuya tescil ettirilen alan ile bedeline hükmedilen alanın aynı olması gerektiği gözden kaçırılmamalıdır.
7.Kabule göre, ikinci karar ve son karara karşı davalılardan sadece ...'nün temyize geldiği gözetilerek, hükmedilen bedelin ilk kararla hükmedilen kısmına 09.04.2016 tarihinden ilk karar tarihi 01.04.2016'ya kadar; ikinci kararla hükmedilen fark 18.671,57 TL kısma bu kararda üç aylığa bloke edildiği belirtildiğinden ve kararda bir ödeme hükümü bulunmadığından, 09.04.2016 tarihinden davalılara ödeme tarihine kadar; son karar ile hükmedilen fark bedele 01.04.2016 tarihinden 26.09.2022 tarihine kadar faiz işletilmesi gerekmektedir. Davalı ...'ün 2942 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin son bendi gereği davaya dahil olduğu gözetilmeden hükümde yazılı tarihler üzerinden faiz işletilmesi uygun görülmemiştir.
8. Fazla bloke edilen bedelin davalılar tarafından bankadan çekildiği tarihe kadar varsa işlemiş nemaları ile davacı idareye iadesine karar verilmesi gerekirken fazla bedelin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile iadesine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin ve davalı ...'nün temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan kararının BOZULMASINA,
Davacı idare ve davalı ...'den peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
09.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.