"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 13.06.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı idare vekili Avukat ... gelmiş, davalı vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... (...) köyü 626 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahasında kaldığından tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, taşınmazın arsa vasfında mı yoksa arazi vasfında mı olduğunun tespit edilmesi gerektiğini, imar planının içinde yer almayan ve belediye hizmetlerinin hiçbirinden yararlanmayan ve köy yerleşim yeri sınırları içerisinde yer alan taşınmazın arazi vasfında değerlendirmesinin, değerinin gelir yöntemine göre yapılmasının yasal bir zorunluk olduğunu, arsa değerlendirmesi yapılsa dahi bilirkişiler tarafından nitelikleri itibarıyla dava konusu taşınmaza oranla daha iyi konumda olan emsal daha değersizmiş gibi değerlendirme yapıldığını, raporun usule uygun olmadığını, meyve bahçesinin kapladığı alanın 17400 m² olduğunu, sökülüp götürülebilir olduğunun gözetilmediğini, ağaç bedellerinin hatalı toplandığını, yüksek bedel belirlendiğini ve idare yararına vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaza komşu parsellerden farklı bedeller belirlendiğini, ilçe merkezine daha uzak taşınmazlara daha yüksek bedeller belirlendiğini, dava konusu taşınmazın konum olarak merkeze çok yakın olduğunu, yörenin tarihi ve turistik önemi ile dava konusu taşınmazın konumu dikkate alınarak bedel belirlenmesi gerektiğini, bölgede arazinin kıt olması nedeniyle belirlenen bedelin düşük kaldığını, faiz hükmünün hatalı kurulduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza bilirkişi heyetince uygun emsal seçilerek ve bilimsel yolla değer biçilmesinde herhangi bir isabetsizlik görülmediği, davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı DSİ Genel Müdürlüğü adına tesciline ve baraj gölü niteliği ile tapudan terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş ve komşu parsellere ilişkin dosyaları emsal olarak sunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... köyü 626 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibarıyla doğrudur.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığından taraf vekillerinin aşağıdaki paraagraflar kapsamı dışında kalan temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Taşınmazın üzerinde bulunan ağaç bedelleri hesaplanırken, ilçe tarım verilerinin(özellikle ayrıntılı masraf verilerinin) getirtilerek bilirkişi raporunun denetlenmemesi mutad münavebeye göre bulunan arazi ve kapama bahçe çıplak metrekare birim bedellerine objektif değer artış oranı uygulanmaması gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
5. Dava konusu taşınmazın üzerinde bulunan konteynırın sökülüp götürülebilen muhdesat olduğu gözetilerek montaj demontaj bedeline hükmedilmesi gerekirken konteynır bedeline hükmedilmesi de doğru değildir.
6. Mahkemece verilen ilk kararla üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılan ve kararın kesinleştiğinde ödenmesine karar verilen 1.091.624,48 TL fark bedelin ikinci kararla derhâl ödenmesine karar verildiği ve davanın dört ay içinde sonuçlandırılmadığı gözetilerek 21.04.2017 tarihinden ikinci karar tarihi olan 28.01.2021 tarihine kadar faiz işletilmesi gerektiğinin düşünülmemesi isabetsizdir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
03.09.2022 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince duruşmaya gelen temyiz eden davacı idare vekili için 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı taraftan alınmasına,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.