"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 3564 ada 5 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Bayram vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafça müvekkiline yapılmış satın alma tekliflerine ilişkin herhangi bir bedel tutanağı bulunmadığını, dava dilekçesi ekinde sunulan uzlaştırma tutanakları ve eki belgelerin müvekkiline tebliğ edilmediğini, müvekkilinin imzasını taşımayan tutanak örneklerinin içeriğini ve belirtilen uzlaştırma bedelini kabul etmediklerini, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgeyi kapsayan, kamulaştırma dayanağı imar planın iptali için Bursa 2. idare Mahkemesinin 2018/937 Esas sayılı dosyası ile başvuruda bulunulduğunu ve yürütmeyi durdurma kararı verildiğini, bu davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; dosyaya sunulan uzlaşma tutanağı ve ekindeki belgelerde belirtilen bedelin müvekkillerine hiç teklif edilmediğini, bu tutanak altında müvekkillerinin imzasının bulunması gerektiğini, bu nedenle bu tutanağı ve teklif edildiği belirtilen bedeli kabul etmediklerini, imar planının iptali için Bursa 2. İdare Mahkemesinin 2018/937 Esas sayılı dosyası ile açılan davada yürütmeyi durdurma kararı verildiğini belirterek idari davanın bekletici mesele yapılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaza yüksek değer tespiti yapıldığını, somut emsalin üstün ve eksik yönlerinin gereği gibi karşılaştırılmadığını belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; idare mahkemesi kararlarının kesinleşmesinin beklenilmesi gerektiğini, takdir edilen bedelin rayiç değerlere göre çok düşük olduğunu, taşınmaz üzerindeki binaya ilişkin hesaplamanın da hatalı olduğunu ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmazın emsal ile eksik-üstün yanları karşılaştırılarak taşınmaza değer belirlenmesinin yöntem itibarıyla doğru olduğu, hem dava konusu taşınmaz hem de emsal taşınmaz imar uygulamasına tabi tutulmamış kadastro parseli niteliğinde olduğundan düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmamasının isabetli görüldüğü, bulunan sonuç metrekare değerin uygun olduğu, ancak taşınmaz üzerindeki binanın Mimarlık Mühendislik Hizmet Bedellerinin hesabında kullanılacak 2018 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri hakkında tebliğin III. Sınıf A grubunda yer aldığı belirtilmişken hesaplama bölümünde II. Sınıf C grubu birim değeri ile hesaplama yapıldığı anlaşıldığından, binaya III. Sınıf A gurubuna uygun değer biçilmesi, tapu kaydındaki takyidatların hükmedilen bedele yansıtılması ve bloke bedelin derhal ödenmesi gerektiği belirtilerek düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; hükmedelilen bedelin yüksek olduğunu, hatalı bilirkişi kurulu raporu esas alınarak bedel belirlendiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 3564 ada 5 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline ve binanın doğru sınıfına uygun bedeli belirlenerek, tapu kaydındaki takyidatların bedele yansıtılarak karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.