"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 570 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konu taşınmazın kuru tarım arazisi olduğu ve sebze yetiştiriciliğine uygun olmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazdan elde edilebilecek ürün miktarının yüksek alındığını, buğday samanının münavebeye alınmasının hatalı olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının hatalı olduğunu, objektif değer artış oranının hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın kamulaştırmasından arta kalan kısımda değer artışı olup olmadığının araştırılmadığını, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin çok yüksek hesaplandığını, davacı idare aleyhine harca hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ...'nun detaylı araştırma yapılmadan mahkemece davalı olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın m2 birim fiyatının düşük hesaplandığını, taşınmazın değerli bir konuma sahip olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmazın zemine net gelir metoduna göre değer biçilmesinin, uygulanan objektif değer artışının uygun olduğunu; ancak dava 4 ay içinde sonuçlandırılamadığından ve Lice Kadastro Mahkemesinin 2007/87 Esas sayılı dosyasıyla birleştirilen 2007/114 Esas sayılı dosyası henüz derdest olduğundan, tespit edilen kamulaştırma bedeline 4 ayın bitim tarihinden itibaren ilgili dosyanın kesinleşme tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerektiğinden istinaf başvurusunun davalı ... vekili yönünden kısmen kabulü ile hükmün düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş ve faize ilişkin hükmün hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve davalı ... vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
3. İlk Derece Mahkemesince verilen ilk karar bir kısım davalılar tarafından istinaf edilmiş olup bu kapsamda ilk karar ile tespit edilen bedelin ilk kararı istinaf etmeyen davalılar yönünden (... hariç) idare lehine usuli kazanılmış hak oluşturacağı gözetilmeksizin fazlaya hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
4. Kabule göre de; dava konusu taşınmazın mülkiyetinin ihtilaflı olduğu anlaşıldığından belirlenen kamulaştırma bedelinin ilgili davanın sonucunda belli olacak hak sahibine ödenmek üzere 3'er aylık vadeli hesaba yatırılmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır, ancak ilk karar ile hükmedilen bedele ilk karar tarihine kadar, kaldırma kararı sonrası hükmedilen bedele ise ikinci karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerektiğinin düşünülmemesi de doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalı ... vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalı ...'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.