"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili asıl ve birleştirilen dosyalardaki dava dilekçelerinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 296 (yeni 15093 ve 15090) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili asıl ve birleştirilen dosyalardaki cevap dilekçelerinde özetle; teklif edilen m² birim fiyatının düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin belirlenerek taraflarına ödenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporlarına itirazlarının dikkate alınmadığını, emsal ile karşılaştırmanın uygun yapılmadığını, zemin birim bedelinin yüksek belirlendiğini bilirkişi raporlarına itirazların nazara alınmadığını, zemin birim bedelinin yüksek hesaplandığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma bedelinin belirlenmesinin doğru olduğu; ancak belirlenen kamulaştırma bedelinin kıymet takdirinden fazla olup 3'er aylık vadeli hesapta nemalandırılan kısmının da karar ile birlikte ve nemasıyla hak sahibine ödenmesine karar verilmesi gerektiğinden davacı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilmesi suretiyle yeniden hüküm tesis edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 296 (yeni 15090 ve 15093) parsel sayılı taşınmazlara 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılama hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmazlarda davacılar paydaş olduğu halde terkine ilişkin olarak hükmün infazını zorlaştıracak şekilde hüküm kurulması doğru olmadığı gibi, bedeline hükmedilen ve fen bilirkişisi krokisinde eski 296 parsel sayılı taşınmaz üzerinden (B) harfi ile gösterilen, yeni 15090 parsel sayılı taşınmazdaki davalılar hisselerinin davacı idare adına tesciline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde terkinine karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (B) bendinin terkine ilişkin 10 uncu ve 24 üncü paragraflarının tamamen çıkartılmasına, yerlerine 10 uncu paragraf olarak “... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 15093 parsel sayılı taşınmazdaki ( 17.09.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ekindeki krokide eski 296 parsel sayılı taşınmaz üzerinde (C) harfi ile gösterilen 4.477,52 m²lik kısım) davalılar ... ile ...'a ait hisselerin İPTALİ ile tüm takyidat ve şerhlerden ari olarak tahsis edildiği kamu hizmeti itibariyle sicil kaydı gerekmeyen bir niteliğe dönüştüğünden tapudaki sicil kaydının yol olarak TERKİNİNE, 15090 parsel sayılı taşınmazdaki (17.09.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ekindeki krokide eski 296 parsel sayılı taşınmaz üzerinde (B) harfi ile gösterilen 359.93 m²lik kısım) davalılar ... ile ...'a ait hisselerin İPTALİ ile tüm takyidat ve şerhlerden ari olarak davacı idare adına tesciline, 06.11.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ekindeki krokinin kararın eki sayılmasına” paragrafının, devamla 24. paragraf olarak “... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 15093 parsel sayılı taşınmazdaki (17.09.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ekindeki krokide eski 296 parsel sayılı taşınmaz üzerinde (C) harfi ile gösterilen 4.477,52 m²lik kısım) davalı ...’ a ait hissenin İPTALİ ile tüm takyidat ve şerhlerden ari olarak tahsis edildiği kamu hizmeti itibariyle sicil kaydı gerekmeyen bir niteliğe dönüştüğünden tapudaki sicil kaydının yol olarak TERKİNİNE, 15090 parsel sayılı taşınmazdaki (17.09.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ekindeki krokide eski 296 parsel sayılı taşınmaz üzerinde (B) harfi ile gösterilen 359.93 m²lik kısım) davalı ...’ a ait hissenin İPTALİ ile tüm takyidat ve şerhlerden ari olarak davacı idare adına tesciline, 06.11.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ekindeki krokinin kararın eki sayılmasına” paragrafının yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.