"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vd. vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Hatay ili, ... ilçesi, ... köyü 886 parsel sayılı taşınmazın 4734 m²lik bölümünde irifak hakkı tesisi ile bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın oldukça değerli ve sanayi bölgesinde olduğunu, değer azalışının beyanları gözetilerek belirlenmesini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 11.03.2010 tarihli ve 2008/132 Esas, 2010/161 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, dava konusu 886 parsel sayılı taşınmazın 4734 m²lik bölümünde daimi irtifak tesisi ile bedelin 93.058,00 TL olarak tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucu; dava konusu taşınmazın uygulama imar planında iken 2. derece arkeolojik sit alanı ilan edilmesi nedeniyle imar planın uygulanmasının durdurulduğu, nazım imar planı bulunmadığı, mücavir alanda olmadığı 2. derece sit alanında olduğundan imara açılamayacağından arazi vasfında olduğu belirtilerek arsa niteliği ile değer biçilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, 20.07.2011 tarihli ve 2011/296 Esas, 2011/595 Karar sayılı kararı ile Kültür Koruma Kurulu ve Belediyece taşınmazın sit alanından çıkartıldığı anlaşıldığından arsa vasfında olduğu kabul edilerek davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın 886 parsel sayılı taşınmazın 4734 m²lik bölümünde daimi irtifak tesisi ile bedelin 93.058,00 TL olarak tespitine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucu; sit alanından çıkartılmasının taşınmaza arsa vasfını kazandırmayacağı gibi mahkemece bozmaya uyulduğu ve böylece arazi vasfının kesinleştiği halde usuli kazanılmış hak ihlal edilerek taşınmazın bozma öncesi gibi arsa kabul edilmek suretiyle değer biçilmesi doğru görülmeyerek karar bozulmuştur.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 13.12.2012 tarihli ve 2012/467 Esas, 2012/702 Karar sayılı kararı ile tescil hususunda bozma öncesinde karar verildiğinden karar verilmesine yer olmadığına, irtifak kamulaştırma bedelinin ise 43.426,87 TL olarak tespiti ile payları oranında davalılara ödenmesine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucu; mandalina veriminin 2750 kg, üretim giderinin 452,00 TL olduğu hâlde, hükme esas alınan bilirkişi raporunda verimin 9440 kg, üretim giderinin 610,00 TL alınması doğru görülmeyerek karar bozulmuştur.
F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 28.10.2014 tarihli ve 2014/198 Esas, 2014/620 Karar sayılı kararı ile tescil hususunda bozma öncesinde karar verildiğinden karar verilmesine yer olmadığına, irtifak kamulaştırma bedelinin ise 6.178,00 TL olarak tespiti ile payları oranında davalılara ödenmesine, idarece fazla bloke edilen 86.800,00 TL nin iadesine karar verilmiştir.
G. Dördüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan ... vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; verilere ilişkin çelişki nedeniyle verilen geri çevirme kararı üzerine dosyaya gönderilen ... Kaymakamlığı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün 13.07.2016 tarihli ve 2312 sayılı yazısı ekindeki verilerin değerlendirme tarihi olan 2008 yılına ait doğru veriler olduğunun belirtilmiş olması karşısında; dekar başına verimin 5500 kg, kg satış fiyatının 0,233 TL ve dekar başına üretim giderinin de 427,00 TL alınmak suretiyle hesaplama yapılması için bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi, kamulaştırma bedeline 12.07.2008 tarihinden ilk karar tarihi olan 11.03.2010 tarihine kadar geçen süre için yasal faiz yürütülmesi gerektiğinin düşünülmemesi ve davalılardan Zekiye Seçer'in adının karar başlığında Zekeriye olarak yazılması doğru görülmeyerek karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Dördüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 01.10.2021 tarihli ve 2019/10 Esas ve 2021/336 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın 4734,34 m²lik kısmı üzerinde davacı TEİAŞ lehine daimi aylık irtifak hakkı tesisine, temyiz yoluna başvurmayan davalılar ... ve ... yönünden irtifak kamulaştırma bedelinin 6.178,00 TL, diğer davalılar için irtifak kamulaştırma bedeli olarak 35.391,38 TL'nin belirlenmesine, belirlenen irtifak bedelinin tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile tapu kaydındaki şerh ve takyidatlar bedele yansıtılarak davalılara ödenmesine, 35.391,38 TL kamulaştırma bedeline 12.07.2008 ilk karar tarihi olan 11.03.2010 tarihine kadar geçen süre için yasal faiz yürütülmesine, davacı idarece fazladan yatırıldığı anlaşılan 57.666,62 TL'nin davalı idarece bankaya yatırılma tarihinden davalı tapu kayıt maliklerince bankadan çekilme tarihine kadar varsa işlemiş mevduat faiziyle birlikte davalılardan alınarak davacı idareye ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; irtifak değer düşüklüğü oranının %35'i geçemeyeceği hususunun mülkiyet hakkına aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, dosyadaki yazılarla sehven sit alanına dahil edildiğinin sabit olduğunu, ürün değerlerinin çok düşük belirlendiğini, objektif değer artışı uygulanmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar ... vd.'nin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın ONANMASINA,
Davalı ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
02.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.