"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 25.04.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... gelmiş, davacı idare vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 19 ada 254 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın değerinin kıymet takdir komisyonu raporunda düşük hesaplandığını belirterek, güncel rayiç değerler göz önüne alınarak değer tespiti yapılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın ... Müzesi'ne yaklaşık olarak 201 metre uzaklıkta olduğunu ve taşınmazın herhangi bir ulaşım probleminin bulunmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporları incelendiğinde taşınmazın sadece imar parseli olduğuna değinilerek yola terk edilen miktarların gözardı edilip rapor düzenlendiğini, davalının mağdur edildiğini, emsal olarak alınan taşınmazın 741,00 m² alanlı arsa olduğunu, benzer konumda bulunan bir taşınmaza ilişkin açılmış olan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil talepli davada Konya 6. Asliye Hukuk Mahkemesince alınan ve ekte sunulan bir bilirkişi raporunda m² için 3.000 TL öngörüldüğünü ve bu değer üzerinden hüküm kurulduğunu, ancak dava konusu taşınmaz değerinin düşük hesaplandığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak, üzerindeki yapının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yayınladığı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Tebliğine göre sınıfının tespiti ile yılına göre yıpranma oranı da düşülmek suretiyle kamulaştırma bedelinin belirlenmesinin doğru olduğu, ancak bölgeden Bölge Adliye Mahkemesine gelen dava dosyalarında genel olarak arsa birim değerlerinin 2.000,00 TL/m² civarında olduğunun kabul edildiği, emsal alınan taşınmazın m² vergi değerinin 43,79 TL/m², dava konusu taşınmazın vergi değerinin ise 50,33 TL/m² olduğu, başka parsellere ilişkin bilirkişi raporları arasındaki farklılıklar dikkate alınarak bilirkişi heyetinden ek rapor alındığı, ek raporun genel olarak hüküm kurmaya elverişli olduğu fakat raporda karşılaştırma oranına göre taşınmazın m² bedelinin yanlış hesaplandığı buna göre taşınmazın m² bedelinin 2.248,99 TL/m² ve toplam kamulaştırma bedelinin 891.843,07 TL olması gerektiği belirtilerek davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin rayicinden düşük olduğunu ve usulî kazanılmış haklarının gözetilmediğini, kararı sadece kendileri istinaf ettikleri halde yapı değerinin düşüren ek rapora göre hüküm kurulduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 19 ada 254 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. İlk Derece Mahkemesi hükmüne esas bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaz üzrindeki yapının yıpranma payının % 50 oranında kabulüyle yapı bedeli 195.840 TL olarak belirlendiği halde, sadece davalı tarafın kararı istinaf ettiği gözden kaçırılarak yapı yıpranma payını % 60 orannda değerlendiren ek rapor esas alınarak yapı değerinin 156.672,00 TL kabulü ile düşük kamulaştırma bedeli tespiti doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin temyiz itirazları kısmen yerinde olduğundan, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
03.09.2022 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince duruşmaya gelen temyiz eden davalı vekili için 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilenden alınmasına,
Davalıdan peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.